| |
|
23 Mart 2012, 13:37
| #1 | |
| Çevrimdışı  IF Ticaret Sayısı: (0) | Hazar-Arap Savaşları Hazar Kağanlığı ile Emevî ve Abbâsî Halifelikleri arasındaki savaşların kronolojisi: İlk büyük Arap saldırısı Halife Osman ( ‘Uṯmân عثمان ) döneminde 651-652'de Ermenistan vâlisi Selman bin Rebîa el-Bâhilî’nin ( Selmân bin Rebî’a el-Bâhilî سلمان بن ربيعة الباهلي ) kardeşi Abdurrahman bin Rebîa ( ‘Abdu’r-rahman bin Rebî’a عبدالرحمن بن ربيعة ) kumandasında yapıldı. Derbend'i aşarak Hazar başkenti Belencer'e kadar ilerleyen Arap ordusu yapılan savaşta yenilgiye uğratılarak geri püskürtüldü ve Hazarlar güneye doğru ilerleyerek Ermenistan'a girdiler. Bundan sonra, yarım yüzyıldan fazla bir süre boyunca iki taraf arasında karşılıklı akınlar yapıldı. 710’lu yıllara gelindiğinde bu sınır boyu çarpışmalarını Arapların büyük çaplı harekâtı takip etti. 707-710 ve 711 yıllarında Mesleme bin Abdülmelik ( Mesleme bin ‘Abdu'l-Melik مسلمة بن عبد الملك , Halife I. Velîd’in kardeşi) Derbend bölgesine kadar ulaştı ve 714’de burayı ele geçirdi. Ancak kendisinin İstanbul'a yürümek üzere Kafkaslardan ayrılmasından sonra, Hazar karşı-saldırısı karşısında Arap kuvvetleri geri çekildi. 722 yılında, Ermenistan vâlisi Ebû Ukba el-Carrah bin Abdullah el-Hekemî ( Ebû ‘Uḳba el-Carrâḥ bin ‘Abdu’l-lāh el-Ḥekemî أبو عقبة الجراح بن عبد الله الحكمي ), Hazar Denizi kıyıları boyunca ilerledi ve 723’de Hazar başkenti Belencer’i alarak burayı yaktı; Hazar kağanı ve mâiyeti, Semender kentine çekilmek zorunda kaldı. 730'a kadar karşılıklı akınlar yapıldı. 729 dolaylarında Barsbeg ya da Parsbit olarak bilinen bir Hazar kadın hükümdarı (muhtemelen Hatun) 729’da Hazar baş komutanı (muhtemelen bir Tigin ya da Kağan Vekîli) Bercik Kafkaslarda Emevî ordularını yendi ve bunun sonucunda Araplar tekrar Azerbaycan'a gerilediler. 730’da Bercik komutasındaki bir Hazar ordusu Azerbaycan’da Arran ( Ârrân آران ) ve Cibâl’e جبال girerek Erdebil’e ( Erdebîl اردبیل ) kadar ilerledi ve el-Carrahü’l-Hekemî komutasındaki bir Emevî ordusuyla karşılaştı. Daha az sayıdaki Emevî ordusunda bulunan mevâlî birliklerin savaşın ilerleyen safhalarında kaçmaları sonucu Emevî ordusu büyük bir bozguna uğradı ve Arap komutan da öldürülerek kafası Bercik’in tahtının üzerine yerleştirildi. Savaşın ardından Hazarlar Erdebil’i de aldılar. İlerleyişini sürdüren Hazar ordusu ertesi yıl 730’da Musul ( el-Mavsıl [ el-Mawṣil الموصل ] ) önlerinde Mesleme bin Abdülmelik komutasındaki bir Emevî ordusuyla çarpıştıysa da Hazarlar bu savaşta yenilgiye uğrayarak Kafkaslara çekildiler; Hazar komutanı Bercik ise savaşta öldürüldü. Emevîlerin 730 Musul zaferinden sonra Arap orduları Kafkaslarda yeniden saldırıya geçtiler. Önce Mesleme bin Abdülmelik, o gözden düşünce de yerine Ermenistan ve Azerbaycan vâlisi atanan Mervan bin Muhammed bin Mervan bin el-Hekim ( Mervân bin Muḥammed bin Mervân bin el-Ḥekim مروان بن محمد بن مروان بن الحكم , sonraki Halife II. Mervan), Kafkaslarda küçük çaplı başarılar kazandılar. Nihâyet Mervan bin Muhammed 737'de Kafkaslar’ı aşarak Hazar Tarkan komutasındaki bir Hazar ordusunu yendi ve başkent Belencer’i ele geçirerek burayı ateşe verdi. Bu sırada Araplara teslim olmuş olan Hazar kağanı da kılıç zoruyla Müslüman yapılmıştır (bundan kısa bir süre sonra da, 740 dolaylarında Hazar kağanlığı Mûsevî dînini devletin resmî dîni yapmıştır). Ancak Emevî hâkimiyeti bu bölgede uzun süreli olmadı ve kısa bir zaman sonra Araplar Kafkas ötesine çekilerek Hazar Kağanlığı’nın bağımsızlığını yeniden kazanmasını sağladılar. İslam halifeliğinde Abbâsîlerin iktidara gelmesiyle birlikte Hazar-Arap savaşları da yavaşladı ve eski şiddetini yitirdi. Bundan sonra yalnızca bir önemli çatışma olmuştur: 758 yılında Abbâsî halifesi Ebû Câfer Abdullah bin Muhammed el-Mansur ( Ebû Ca’fer ‘Abdu’l-lāh bin Muḥammed el-Manṣûr ابو جعفر عبدالله ابن محمد المنصور ), Ermenistan vâlisi Yezîd bin Useyd es-Sulemî’ye Hazar Kağanı Bagatur’un bir kızıyla evlenmek istediğini söyledi. Mâiyetiyle birlikte gelen prenses, muhtemelen doğum sırasında çocuğuyla birlikte ölünce prensesis tarkanlardan oluşan mâiyeti Hazar devletine geri döndü ve bir Arap hizbinin kızı zehirlediğini ileri sürdü. Bunun üzerine 760 dolaylarında Ras Tarkan (buradaki Ras adı, Alanlar için kullanılan As adının bir türevi olabilir) komutasındaki bir Hazar ordusu Güney Kafkaslara girerek Tiflis’i ele geçirdi ve birkaç ay boyunca bölgede yağmalarda, akınlarda, tahribatta bulunarak geri döndü. Bu olayın ardından bir daha Hazarlar ve Araplar arasında büyük çaplı bir çatışma yaşanmadı ve iki devletin ilişkileri giderek düzeldi. | |
| |  |
| IRCForumlari.NET Reklamlar |
   |
 |
| Etiketler |
| hazararap, savaşları |
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
| |
Benzer Konular | ||||
| Konu | Konuyu Başlatan | Forum | Cevaplar | Son Mesaj |
| Dj Hazar | Harika | Yayındaki DJ'ler | 0 | 19 Temmuz 2020 11:42 |
| Arap Usulü Selek Tarifi (arap) | PySSyCaT | Dünya Mutfakları | 0 | 16 Eylül 2016 17:31 |
| Hazar Ergüçlü Kimdir?, Hazar Ergüçlü Biyografisi | Violent | Oyuncular / Yönetmenler | 0 | 02 Nisan 2014 22:02 |
| Arap-İsrail savaşları | Spammer | Tarih | 0 | 10 Temmuz 2009 16:59 |
Normal
