Çevrimdışı

"....Önemli bir toplantida cep telefonuyla bagira bagira konusan
bir kisi garibinize gidiyorsa, paradigmanizi degistirmeden onu degerlendirdiginiz
için, siz yaniliyorsunuzdur.

......Örnegin trende giderken, bir baba, 3 evladiyla oturup, sürekli aglayan çocuklarina hiç, susun, demeden yolculuga devam ettiginde ; siz ona ne gamsiz adam, diyebilirsiniz. Ama sorsaniz, onlar hastaneden geliyorlardir ve bir saat önce çocuklarin anneleri ölmüstür ve eve dönüyorlardir.

.....Prof.Coveyin konusmasini dinlemeye gelen annesi, arka sirada oturan 2
kisinin toplanti boyunca sürekli konustuklarini görerek, çok öfkelenmis ve
oglumu küçümsüyorlar diyerek te çok üzülmüs. Yemek molasinda ogluna,
sunlarin kafasina çantami indiresim geliyor, demis. Oglu, anne o adam Finlandiyali, burada smultane tercüme yok, mecburen tercümani yanina oturttuk, demis.

.....Havaalaninda aktarma yapmak isteyen yasli bir hanim, uçaginin 2 saat
gecikmeli oldugunu ögrenince, dergiler ve bir kutu kurabiye alarak bekleme
salonuna geçmis. Yanindaki sehpaya da dergileri ve kurabiye kutusunu birakarak, okumaya dalmis. Bir ara bakmis ki, yanindaki koltugu oturan bir adam, sehpadaki kurabiye paketini açiyor ve de yemeye basliyor. Kurabiyelerin
kendisine ait oldugunu hissettirmek isteyen kadin, adama dik dik bakmis.
Hatta cani o an istemedigi halde, kutudan bir kurabiyeyi agzina atmis. Her
halde kurabiyelerin sahibinin kim oldugunu artik anlamistir diye düsünürken,
adam bir tane daha agzina atmaz mi. Hemen kadin da bir tane daha atmis
ve bir yarisma baslamis, adam bir tane, kadin bir tane. Sonuçta kutuda tek
kurabiye kalmis, adam onu hizlica kaparak ortadan bölmüs ve gülerek kadina
ikram etmis. O sirada, kadinin uçaginin alana indigi anonsu duyulmus ve
islemler için kadin bankoya gitmis. Pasaportunu çikartmak için çantasini açtiginda, ne görsün ; KENDI KURABIYE PAKETI, HIÇ AÇILMAMIS OLARAK
ÇANTASINDA DURMUYOR MU ! MEGER, ADAMIN KURABIYESINI YIYORMUS.

.....Baskalarinin düsünce ve davranislari hakkinda hüküm verirken, elimizdeki
veriler çogu zaman yeterli olmuyor. Davranislarin nedenini bilmeden çok yanlis yargilara varabiliyoruz.

......Covey bu örnekleri ; ayni enformasyona farkli bakis, bizim davranislarimizi belirler, diye özetliyor. Buradan yola çikarak çözemedigimiz sorunlar için, paradigma (zihin haritasi) degistirmenin geregini vurguluyor ve Einstein'in bir sözünü animsatiyor :

....."Karsilastiginiz sorunlari, o sorunlari yarattiginiz düsünce düzleminde kalarak çözemezsiniz"

yukarıdaki alıntı yazı belki daha önce verilmiştir. Kafamızdaki paradigmalarımız bizim olayları algılayışımızı doğrudan etkiler. Tıpkı aynı pencereden bakan iki mahkumdan birinin "bulutlar,yeşil, güneş" görüyorken; diğerinin "duvardan" başka bir şey görememesi gibi. Paradigmalarımız algıda seçiciliği doğrudan etkiler, o nedenle Mahatma Ghandi'nin aşağıdaki sözü çok anlamlıdır.

Söylediklerinize dikkat edin; düşüncelere dönüşür... Düşüncelerinize dikkat edin; duygularınıza dönüşür... Duygularınıza dikkat edin; davranışlarınıza dönüşür... Davranışlarınıza dikkat edin; alışkanlıklarınıza dönüşür... Alışkanlıklarınıza dikkat edin; değerlerinize dönüşür... Değerlerinize dikkat edin; karakterinize dönüşür... Karakterinize dikkat edin; kaderinize dönüşür...

Sağlıklı paradigmalara nasıl sahip olabiliriz?

Daha çok okuyarak, susup dinleyerek ve empati kurmaya, anlamaya çalışarak. Öyle düşüncelerimiz var ki doğru birşey yaptığımızı zannederek hata yapıyoruz.

Gökten elmalar düşmüş, farklı pencerelerden bakabilenlerin; kendi anladığı ile değil, doğru ile hüküm verenlerin başına..