Çevrimiçi

Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.


6 Ekim 1923 İstanbul'un Kurtuluşu

İstanbul'un 5 yıl süren işgali, Türk Ordusu'nun 6 Ekim 1923 günü coşkun bir bayram havası içinde, sevinç gözyaşları arasında ve çiçek yağmuru altında kente girmesiyle sona erdi.

Tarih sahnesinde var olduğundan beri bağımsız yaşamış Türk Milleti, 1. Dünya Savaşı'nda müttefikleri yenilgiyi kabul edip savaştan çekilince yenilmiş sayıldı. İtilaf Devletleri donanmaları 30 Ekim 1918'de imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması'na dayanarak 13 Kasım 1918'de Haydarpaşa önlerine demirleyip İstanbul'a girdiler. Fiilen gerçekleşmiş olan işgal, 16 Mart 1920 günü resmi işgale dönüştü.




İstanbul Kurtuluşu Nasıl Oldu?

Birinci Dünya Savaşı sonrasında 30 Ekim 1918’de imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması’nı delil göstererek İtilaf Devletleri’nin bazıları (Fransa, Britanya İmparatorluğu ve İtalya) 13 Kasım 1918 tarihinde Haydarpaşa civarlarında demirleyip İstanbul’a giriş yaptılar. İtilaf Devletleri arasında kafayı en çok İstanbul’a takmış olan ise Britanya İmparatorluğu’ydu. Bu giriş barışçıl olmamasına karşın ilk anda fiili işgal gerçekleştirmemişlerdi. Aynı zamanda işgalden çok boğazı da kendi kontrollerinde tutmak istiyorlardı.

İşgalin ilk tohumları atılırken padişah bu baskıya dayanamadı ve 21 Aralık 1918 günü meclisi dağıtma kararı aldı. Tevfik Paşa, Damat Ferit Paşa ve Ali Rıza Paşa art arda Osmanlı Hükümeti’ni kurdular. Ankara’da ise İtilaf Devletleri’ne karşı savaş zaten başlamıştı. Mustafa Kemal Paşa, Kurtuluş Savaşı’nı çoktan başlatmış ve sonrasında da Tevfik paşa, Damat Ferit Paşa ve Ali Rıza Paşa’nın kurmuş olduğu Osmanlı Hükümeti’ni de tanımadığını beyan etti. Bu durum İstanbul’un kurtuluşu ile ilgili Ankara’nın tavrını net bir biçimde ortaya koymaktadır.

Ali Rıza Paşa, Anadolu’daki çalkantıyı fark etti ve Mustafa Kemal Paşa’yı kızdırmamak için Ankara Temsil Heyeti fikrini buyurdu. Mustafa Kemal Paşa bu isteğini bir şartla kabul edeceğini söyledi. O şart da Meclis-i Mebusan’ın derhal toplanması ve Sivas Kongresi’nde alınan kararları hemen tanıyacak ve bunu duyuracaktı. Derhal seçimler yapıldı ve seçilen insanlar İstanbul’a gelerek yeniden Meclis-i Mebusan’ı oluşturarak Erzurum ve Sivas Kongreleri’nde alınan kararları ve Misak-ı Milli’yi tanıdılar ve akabinde bu kabul bütün dünyaya duyuruldu.

Bu sefer İtilaf Devletleri korkarak 16 Mart 1920’de İstanbul’a fiili işgali başlattı. Akabinde Mustafa Kemal Paşa da Anadolu’da çalışmalarını sürdürüyordu. Daha sonrasında İstanbul’a gelen ve düşman gemilerini gören Gazi Mustafa Kemal Paşa “Geldikleri gibi giderler.” demişti. Gazi Mustafa Kemal Paşa’nın İstanbul’da olduğu süreç sırasında kanlı olaylar baş göstermeye başladı ve bunlar Paşa’ya raport edildi. Meclis-i Mebusan bir kez daha dağıtıldı ve halkın bizzat seçmiş olduğu milletvekli de İtilaf Devletleri tarafından Malta’ya sürgün edildi.


İstanbul’un Kurtuluşu Ne Zaman?

Kurtuluş Savaşı’nın zaferle sonuçlanmasının ardından Refet (Bele) Bey komutasında görevli bir Türk Askeri Birliği İstanbul’a girmiş olsa da işgali resmi olarak sona erdiremedi. Batı Anadolu ancak 18 Eylül 1923’te düşmanlardan temizlendi ve hemen ardından Mudanya Ateşkes Antlaşması ile İstanbul, Boğazlar Bölgesi ve Doğu Trakya güvence altına alındı. Ardından imzalanan Lozan Barış Antlaşması yüzünden düşman askerlerinin önlerinde ki bir buçuk aylık süreçte İstanbul’dan ayrılmaları gerekiyordu, ki Lozan Barış Antlaşması’ndan sonra 23 Ağustos 1923 itibariyle İstanbul’dan ayrılmaya başladılar. Bu durum İstanbul’un kurtuluşu sürecini resmi olarak başlatmıştır.

Son düşman birliği de Türk Alay Sancağı’nı 2 Ekim 1923 tarihinde Dolmabahçe Sarayı önünde yer alan bir törenle neredeyse 5 yıl kadar sürmüş olan işgalin ardından İstanbul’dan ayrıldılar. Türk Ordusu 6 Ekim 1923 tarihinde sevinç gözyaşları, çiçekler, övgülerle dolu bir kutalama eşliğinde İstanbul’da ağarlandılar. İstanbul’un kurtuluşu gerçekleşmişti. O zamadan beri her yıl 6 Ekim, İstanbul’un kurtuluşu olarak ülkemizde kutlanıyor ve alınmış bir zafer daha günümüzde yaşatılıyor. Bu yıl 6 Ekim de İstanbul’un Kurtuluşu 96. yılına girdi. İstanbul’un Kurtuluşu kutlu olsun!


Alıntı.

__________________