Çevrimdışı

Erken Çocukluk Eğitimi’ne yönelik dünyada kabul görmüş farklı program yaklaşımlar vardır. Pek çok okul bu yaklaşımları temel alır ve kendini bu yaklaşımlar ile tanıtır. Yaklaşımlardan her biri çocuklardaki bazı özelliklere değer verir ve onlarda belirli davranışları teşvik etmeyi hedefler. Programlarını ve tüm etkinliklerini bunu dikkate alarak yapılandırırlar.

Önemli olan uygulanacak programın hedef grup çocuklarının gelişim düzeylerini, ihtiyaçlarını ve yaşanılan çevre özelliklerini temel almasıdır.

Bu bölümde sizlerle okul öncesi eğitimdeki bazı temel yaklaşımları paylaşmak istiyoruz.

__________________

 

Çevrimdışı

Nitelikli bir eğitim programı, çocuk merkezli öğretim yöntem ve teknikleri kullanılarak çocukların farklı disiplinlere (fen, matematik vs.) ilişkin bütüncül gelişimini desteklemeli ve çeşitli beceriler edinmelerini sağlamalıdır.

Hedef kitlenin özelliklerine uygun, tüm gelişim alanlarını (sosyal, duygusal, fiziksel, dil, bilişsel) ve öz-bakım becerileri ile estetik anlayışın gelişimini kapsayan zengin içerikli bir EÇBE pro gramı uygulanmalıdır. Program geliştirilebilir, koşullar doğrultusunda esnetilebilir ve çocuklarla birlikte planlama ve düzenleme yapmaya olanak tanıyan bir yapıya sahip olmalıdır. Çocukların zamanla ortaya çıkan ilgilerini, merak ettikleri konuları ve ailelerin programa ilişkin görüşlerini ve önerilerini de dikkate almalıdır. Çocukların gelişimini ve öğrenmesini amaçlayan çocuk merkezli öğretim yöntem ve teknikleri tercih edilmelidir. Program oyun, proje, araştırma ve incelemeler, açık uçlu sorular, deneyler, grup çalışmaları ve çocuğun kendiliğinden başlattığı etkinliklere/çalışmalara yer vermelidir.

Program, eğitimcinin planını, çocuğun öğrenmesini en üst düzeyde destekleyecek şekilde oluşturmasına olanak tanımalıdır. Bunun gerçekleşmesi için plan çocuğun zamanı etkili kullanmasına, oyunlar için gerekli malzemelere ulaşmasına ve kendiliğinden oyunlar başlatmasına olanak vermelidir. Bununla birlikte, program çocukların grup içinde ve bireysel öğrenmelerine fırsat tanımalı ve gelişimsel farklılıkları ve özel gereksinimli çocukların da aktif katılımını desteklemelidir.

Çocukların bireysel özellik, ilgi ve gereksinimlerini belirlemek amacıyla değerlendirme yapılmalıdır. “Gözlem” çocukların değerlendirilmesinde temel yöntem olarak benimsenmelidir. Çocukların gelişimlerini ve öğrenme süreçlerini değerlendirmek amacıyla yapılan gözlemlerde ailelerle fikir alış verişinde bulunmak ve çocuğun farklılıklarına karşı duyarlı olmak gerekmektedir. Bu değerlenme sonuçlarına göre, çocuklar için en uygun olan öğretim yöntem ve teknikleri kullanılmalı ve programın iyileştirilmesine yönelik düzenlemeler yapılmalıdır.

__________________

 

Çevrimdışı

Standart:Eğitimciler, eğitim programını, programın yaklaşımına, ilkelerine ve yöntemlerine göre uygulamıştır

Alt Standart: Eğitimciler etkinliklerini eğitim programına, çocukların ilgi ve gereksinimlerine ve gelişimlerine göre planlar

Gerekçe: Eğitimcilerin planladığı etkinliklerde ulusal programın gerekliliklerine ve her bir çocuğun hazır bulunuşluğu dikkat edilmelidir. Planlama sürecinde içeriğin uygunluğu, çocuğun gelişim düzeylerine uygun öğretim ve değerlendirme yöntemleri ve çocukların önceden öğrendikleri dikkate alınmalıdır. Eğitimciler çocuk ve yaşadığı ortamı ne kadar iyi bilirse planlamayı o kadar etkili yapabilirler.

Göstergeler:

Eğitimciler etkinlikleri planlarken çocukların gelişim gereksinimlerini, ilgilerini ve öğrenme biçimlerini göz önüne alır.
Eğitimciler gün içinde kendi başlattıkları etkinlikler ile çocukların başlattığı etkinliklere yer verir.
Eğitimciler günlük akışta bireysel, küçük grup ve büyük grup öğrenme etkinliklerine yer verir.
Eğitimciler çocukların ilgi ve ihtiyaçlarına uygun açık alan etkinlikleri planlar.
Eğitimciler eğitim programını çocukların çevresel, yerel gereksinimlerine ve kültürel değerlerine göre uyarlar.
Alt Standart: Eğitimciler çocuğun bütüncül gelişimini desteklemek amacıyla çeşitli etkinlikler düzenler.

Gerekçe:Çocuğun gelişim alanları bir bütündür ve birbirini destekler. Hiçbir gelişim alanı birbirinden daha az değerli değildir. Bu nedenle, çocuğun iyi olma hali bu gelişim alanlarının birlikte ele alınmasıyla doğrudan ilişkilidir ve programın bu bütünlüğü sağlaması önemlidir.

Göstergeler:

Eğitimciler çocuğun bilişsel gelişimini destekleyecek etkinlikler düzenler.
Eğitimciler çocuğun fiziksel gelişimini destekleyecek etkinlikler düzenler.
Eğitimciler çocuğun sosyal-duygusal gelişimini destekleyecek etkinlikler düzenler.
Eğitimciler çocuğun dil ve iletişim becerilerinin gelişimini destekleyecek etkinlikler düzenler.
Eğitimciler çocuğun öz-bakım becerilerinin gelişimini destekleyecek etkinlikler düzenler.
Eğitimciler çocuğun estetik anlayışının gelişimini destekleyecek etkinlikler düzenler.
Alt Standart: Eğitimciler çocukların bilgi ve becerilerini aktif katılımla geliştirmesi için farklı yöntemler kullanır, demokratik bir sürecin işlemesini teşvik eder.

Gerekçe:Öğrenme sürecinde farklı yöntemlerin kullanılması öğrenme/öğretme sürecinin de temelini oluşturur. Eğitimciler çocukların önceki deneyimlerine dayanarak ve onları kullanarak meraklarını uyandırıp, keşfetmelerini ve işbirliği yapmalarını sağlayıp öğrenme süreçlerini geliştirebilir. Çocukları karar verme sürecine dahil etme, seçimler yapmalarını, sorumluluk almalarını, farklı görüşlerle karşı karşıya kalmalarını sağlamanın yanında kendilerini de ifade etme fırsatı vererek, öğrenme süreçlerini zenginleştirebilirler.

Göstergeler:

Eğitimciler öğrenmeleri desteklemek için çocukların önceki bilgilerini ve deneyimlerini temel alır.
Eğitimciler çocukların oyun temelli öğrenmelerini destekler.
Eğitimciler çocukların bilimsel süreç becerilerini kullanmalarını destekler.
Eğitimciler işbirlikçi öğrenmeyi destekler.
Eğitimciler probleme dayalı öğrenmeyi destekler.
Eğitimciler buluş yoluyla öğrenmeyi destekler.
Eğitimciler çocuğun girişimciliğini ve özerkliğini destekler.
Etkinlikler arasındaki geçişler çocukların öğrenmelerini geliştirmek için kullanılır.
Alt Standart: Eğitimciler sistematik ve düzenli aralıklarla çocukların gelişimini, öğrenmesini ve programı değerlendirirken çocuğun öz-değerlendirme yapmasına olanak verir.

Gerekçe: Eğitimciler gözlemler ve diğer yöntemler aracılığıyla çocuğun gelişimini izleyerek her bir çocuk için öğrenme ortamını daha verimli planlayabilirler. Sistematik ve düzenli aralıklarla yapılan değerlendirmeler çocuğun yıl içinde farklı zamanlarda yaptığı ilerleme, bireysel ilgi ve gereksinimlerine, güçlü yönlerine ve geliştirilmesi gereken yanlarına odaklanarak yapılmalıdır. Öz değerlendirme, çocuğun planlama, planladığını uygulama, uyguladığını gözden geçirme becerilerini geliştirmesi için bir fırsattır.

Göstergeler:

Eğitimciler çocuğun gelişimini ve öğrenmesini izlemek için sistematik gözlem yapar.
Eğitimciler çocukların öğrenme sürecini ve sonuçlarını değerlendirmek için çoklu izleme ve değerlendirme yöntemleri kullanır.
Eğitimciler çoklu izleme ve değerlendirme sonuçlarına bağlı olarak aylık planlarını, günlük akışlarını ve etkinlik planlarını günceller.

__________________

 

Çevrimdışı

Öğrenme ortamları eğitim programının felsefesini yansıtır. Erken çocukluk bakımı ve eğitimi hizmetlerinin kalitesini doğrudan etkileyen en önemli unsurlardan biridir. Öğrenme ortamlarının iki alt birimi vardır. Bunlardan birisi fiziksel ortam diğeri sosyal duygusal ortamdır. Fiziksel ortamın çocuğun tüm gelişim alanları, becerileri ve yaratıcılığı üzerindeki etkisinin önemi yapılan araştırmalar tarafından da belirtilmektedir (Hartup & Laursen, 1993; Loughlin & Suina, 1982; Moore, 1996).

Araştırmalar ve yazın, iyi planlanmış ve düzenlenmiş bir fiziksel ortamınçocuk için öğretici, keşfetmeye ve öğrenmeye karşı güdüleyici ve çocuğun merakını körükleyici bir rol de üstlendiğini göstermektedir. Ayrıca, büyük ve boş alanlar çocuğun kaba-motor gelişimini desteklerken, küçük ve dolu alanlar sosyalleşmeyi teşvik etmektedir. Bununla beraber program felsefesine uygun olarak hazırlanan plan ve etkinliklerin gerçekleştirilmesine de olanak sunar. Eğitimci ve çocuk oranı ile sınıfın büyüklüğü çocuk olumlu kazanım geliştirmeleri açısından belirleyicidir. İyi ve özenli düzenlenmiş bir fiziksel ortam programın felsefesi ile uyumlu günlük planın ve etkinliklerin gerçekleşmesini sağlayacak şekilde Çocuk için anlamlı, yaşına uygun, güvenli, yaratıcı ve etkileşimli olmalıdr.

__________________

 

Çevrimdışı

Standart: Okul binasının fiziksel yapısı çocukların gelişimlerini ve öğrenmelerini destekleyecek ve gereksinimlerini karşılayacak şekilde tasarlanmış. Çalışanlar ve aileler için gerekli alanlar planlanmıştır.

Alt Standart: Kurum/kuruluş binası çocukların gelişimlerini, öğrenmelerini ve gereksinimlerini karşılar.

Gerekçe: Okul binasının çocuğun gelişimini destekleyecek ergonomide ve gereksinimlerini en uygun şekilde karşılayacak şekilde tasarlanmış olması, bireysel hareket kabiliyetini, özgüveni ve güvenli bir öğrenme ortamını destekler.

Göstergeler:

Kurum/kuruluş binası tercihen tek katlı ve müstakildir; katlı ise güvenlik önlemleri alınmıştır.
Sınıflar, diğer kapalı ve açık alanlar, tüm çocuklar (özel gereksinimli çocuklar dahil) için kolayca erişilebilir.
Sınıf/oda kapıları veya duvarları sınıfın içi görülecek şekilde tasarlanır.
Alt Standart: Binada yer alan kapalı alanlarda, çalışanların ve ailelerin gereksinimlerini karşılayacak fiziksel koşullar vardır.

Gerekçe: Çalışanların ve ailelerin gereksinimlerinin karşılanması onlarda aidiyet ve memnuniyet duygusu yaratır. Bu, çalışanların çocuklarla, ailelerle ve kendi aralarında olan ilişkilerine olumlu bir şekilde yansırken aynı şekilde ailelerin de kurumla olumlu ilişkiler geliştirmelerini sağlar. Ayrıca yeterli çalışma ve dinlenme alanlarının olmasıçalışanların verimini arttırması bakımından önemlidir.

Göstergeler:

Tüm çalışanlar için gerekli çalışma ve dinlenme alanı vardır.
Toplantılar ve etkinlikler için kullanılacak çok amaçlı bir salon vardır.
Tüm çalışanlar için görevlerini yerine getirebilecek gerekli mobilya ve malzeme vardır.
Aileler ve ziyaretçiler için bekleme bölümü/odası vardır.
Alt Standart: Binada çocuklar için sınıf dışı kapalı alanlar vardır.

Gerekçe: Sınıf dışı kapalı alanların bulunması etkinliklerin farklı mekânlarda yapılmasını ve öz bakım becerilerinin karşılanmasını sağlar. Ayrıca bu durum sınıf içindeki trafiği azaltacağından; çocuklar ve çalışanlar içindaha rahat ve güvenli bir ortam yaratır.

Göstergeler:

Sınıf dışında çocuklar için kapalı oyun alanı vardır.
Bebekler ve çocuklar için gerekli olan alt değiştirme ünitesi/duş/küçük küvet vardır.
Çocuklar için yeterli sayıda tuvalet ve lavabo bulunur ve bunlar çocukların rahatlıkla kullanabilecekleri büyüklük ve yüksekliktedir.
Emzirme odası vardır.
Standart: Sınıflar/odalar, çocukların öğrenmelerini ve gelişimlerini destekleyecek, gereksinimlerini karşılayacak şekilde düzenlenmiş ve donatılmıştır.

Alt Standart: Sınıflarda/odalarda çocukların gelişimlerini, öğrenmelerini destekleyecek ve gereksinimlerini karşılayacak alanlar vardır.

Gerekçe: EÇBE hizmetleri, çocukların bütünsel gelişiminin desteklenmesi ve öğrenmesi için fırsatlar oluşturur. Bu fırsatların gerçekleşmesi için uygun alanların bulunması gereklidir.

Göstergeler:

Sınıf içinde öğrenme merkezleri dönüştürülebilir özellik ve yeterliliktedir.
Kitap merkezi vardır.
Blok merkezi vardır.
Müzik merkezi vardır.
Fen merkezi vardır.
Sanat merkezi vardır.
Dramatik oyun merkezi vardır.
Alt Standart: Sınıflarda, çocukların keşfetmelerini, öğrenmelerini ve bağımsızlıklarını teşvik edecek yaşlarına ve özel gereksinimlerine uygun mobilya ve malzemeler vardır.

Gerekçe: Mobilya ve malzemelerin çocukların gelişmesini, öğrenmesini ve keşfetmelerini teşvik edecek, ilgi ve gereksinimlerini karşılayacak şekilde erişilebilir, rahat, esnek ve yaşa uygun olmaları önemlidir.

Göstergeler:

Sınıf donanımı MEB TEGM tarafından belirlenen okul öncesi eğitim kurumları donatım standartlarına uygun düzenlenmiştir. 1.4.2.2 Sınıflarda her çocuğun kendi malzemesini koyabileceği bir dolabı/rafı vardır.
Özel gereksinimli çocuklar için uyarlanabilir mobilya ve malzeme vardır.
Çocukların yaş, gelişim düzeyleri, ilgi ve gereksinimlerine uygun malzemeler (TSE ve CE Belgeli) vardır.
Çocukların bireysel ve grup oyunlarına imkan tanıyan yeterli sayıda malzeme vardır.
Alt Standart: Sınıflar çocukların gelişimlerini, öğrenmelerini destekleyecek ve gereksinimlerini karşılayacak şekilde düzenlenir.

Gerekçe: Uygun alanların, mobilya ve malzemelerin sınıf içinde var olması kadar, bütün bunların sınıf içinde nasıl düzenlendiği ve fiziksel açıdan çekici olması da eğitim-öğretimi etkilemektedir. Dolayısıyla, öğrenme merkezlerinin, mobilya ve malzemelerinin sınıf içindeki konumu çocukların gelişimlerini, öğrenmelerini destekleyecek ve gereksinimlerini karşılayacak ve bağımsız öğrenmeyi teşvik edecek şekilde konumlandırılır.

Göstergeler:

Etkinliklerin kolaylıkla yönetilebilmesi için öğrenme merkezleri işlevlerine ve ihtiyaca göre düzenlenir.
Öğrenme merkezleri ilgili mobilya ve malzeme ile düzenlenir.
Malzemeler çocukların erişebileceği şekilde düzenlenir.
Malzemeler çocukların göz seviyesine uygun yerleştirilir.
Öğrenme merkezleri görsel olarak (kelimeler/resimler) etiketlenir.
Alt Standart: Sınıflarda/odalarda çocuklar ve çalışanlar için sağlıklı bir ortamın varlığını güvence altına alan gerekli koşullar vardır.

Gerekçe: Sınıf/oda içi ortam ve ortamın düzenlenmesinın yanında sınıfın genel özellikleri de çocukları etkilemektedir. Dolayısıyla, sınıf genel özellikleri itibariyle, içinde yaşayan bireylerin hareket kabiliyetlerini desteklemeli, gün ışığı ve oksijen alma, güvenlik ve hijyen gibi temel gereksinimlerini karşılayabilmelidir.

Göstergeler:

Sınıflar/odalar elektrik ışığına gereksinim duyulmayacak şekilde gün ışığı alır.
Sınıfta çocuk başına düşen boş alan 3.25 metrekaredir.
Çocukların rutin bakım ve gereksinimleri sınıfların içinde giderilir.
Sınıf/oda ısısı, 20-24 C derece arasındadır.
Standart: Açık alanlar çocukların öğrenmelerini ve gelişimlerini destekleyecek ve temel gereksinimlerini karşılayacak şekilde düzenlenmiş ve donatılmıştır.

Alt Standart: Çocukların gelişimlerini, öğrenmelerini destekleyecek, ilgi ve gereksinimlerini karşılayacak açık alanlar vardır.

Gerekçe: Açık alanlar farklı etkinlikler sunması ve açık havanın getirmiş olduğu olumlu etkenler (temiz hava, Güneşışınlarıyla gelen D vitamini) nedeniyle okul öncesi eğitim programlarında önemli bir yer tutmakdadır. Bu nedenle okullarda çocukların gelişimlerinin ve öğrenmelerinin desteklenmesi, ilgi ve gereksinimlerinin karşılanması amacıyla açık alanlar vardır.

Göstergeler:

Çocukların gelişimlerini destekleyecek emniyetli bir bahçe veya yürüme mesafesinde güvenli ulaşılabilir bir park vardır.
Aynı anda bahçeyi kullanacak çocuk başına düşen kullanılabilir açık alan/bahçe 7 metrekaredir.
Çocukların gölgede dinlenebileceği ve su içebileceği olanak vardır.
Açık alanda farklı öğrenme alanları vardır.
Alt Standart: Açık alanlarda çocukların keşfetmelerini, öğrenmelerini ve bağımsızlıklarını teşvik edecek yaşlarına ve özel gereksinimlerine uygun mobilya ve malzemeler vardır.

Gerekçe: Çocukların gelişim ve öğrenmlerini destekleyecek mobilya ve malzemelere ihtiyaç vardır. Bu mobilya ve malzemelerin işlevsel olması çocukların gelişimini desteklemesi açısından önemlidir.

Göstergeler:

Açık alanda çocukların tüm gelişim alanlarını ve öğrenmelerini destekleyecek ilgi, yaş ve gelişim düzeylerine uygun sabit mobilya ve malzeme vardır.
Açık alanda çocukların tüm gelişim alanlarını ve öğrenmelerini destekleyecek ilgi, yaş ve gelişim düzeylerine uygun taşınabilir mobilya ve malzeme vardır.
Açık alandaki sabit ve taşınabilir mobilya ve malzemeler özel gereksinimli çocuklar için uyarlanabilir.
Alt Standart: Açık alanlar çocukların gelişimlerini ve öğrenmelerini destekleyecek ve gereksinimlerini karşılayacak şekilde düzenlenir.

Gerekçe: Açık alanda bulunan etkinlik alanları ve bunların düzenlenmesi çocuğun öğrenim sürecini etkiler. Dolayısıyla, açık alanda bulanan etkinlik alanları çocukların gelişimlerini ve öğrenmelerini destekleyecek ve gereksinimlerini karşılayacak şekilde düzenlenir ve konumlandırılır.

Göstergeler:

Açık alanlarda bulunan malzemeler farklı oyun alanlarını etkilemeyecek şekilde yerleştirilir.
Açık alanlar çalışanların çocukları görebilecekleri şekilde düzenlenir.

__________________