İslam tarihi, İslam dininin 7. yy'da ortaya çıkışından ve İslam Devleti'nin kurulmasından başlayarak modern zamanlara kadar uzanan süreçte, İslam dini, İslam dinini benimseyen bölge ve toplumlar ve bu toplumların İslam çatısı altında ortaya koyduğu şeyleri barındıran tarih koludur. İslam tarihi, İslam inancını hem bir din hem de bir toplumsal müessese olarak ele alır ve çıkan sonuç, olay ve keşifleri bu bağlamda sunar.
Genel olarak Muhammed'in doğuşundan ölümüne kadar geçen zaman, ondan sonraki hilafet dönemi, daha sonraki saltanat devletleri ve modern zamanlarda ortaya çıkan yeni akım ve durumlar ele alınır. Kabaca dört ana parçaya bölünebilse de, farklı yönlerden farklı şekillerde bölünmeler gerçekleşir, siyasi İslam tarihi farklı bir bölünmeyle incelenirken bilimsel keşifleri konu alan İslam tarihi daha farklı bir bölünme içerir.
İslam tarihinin merkezini ve İslam tarihinin altın çağını teşkil eden dönem dinin doğuşundan peygamberin ölümüne kadar devam eden ve İslami kaynaklarda Asr-ı Saadet yani "saadet çağı" olarak adlandırılan dönemdir.
Cahiliye Dönemi
İslam dininin peygamber tarafından açıklandığı ve bundan hemen önceki zamandaki Arabistan'a ve genel olarak bu döneme klasik İslam kaynaklarında Cahiliye denir. Bununla birlikte bu daha ziyade İslamî klasik kaynaklarca tercih edilen bir dönemdir ve çağdaş din bilimleri araştırmalarında bu dönemden bahsedilmekle birlikte İslam tarihi içerisinde bu isimle zikredilmez.
İslam'a göre Cahiliye dönemi tam İsa'ya gelen İncil'in tahrif edildikten sonra, Muhammed'in peygemberliğine kadarki zamana denir. İsimdeki cahiliye tabiri, salt okur-yazarlık veya bilgisizlik anlamında değil de daha geniş ve genel olarak, hakikatin bilgisinden uzak olmak manasını taşır.
Hz. Muhammed Dönemi
622-750 yılları arasında İslam Devleti
Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.
██ Muhammed döneminde ele geçirilen topraklar (622-632) ██ Dört Halife döneminde ilave edilenler (632-661) ██ Emeviler döneminde ilave edilenler (661-750)
Çağdaş din bilimlerinde İslam tarihi sıklıkla bu dönem ile başlar. Peygamberin peygamberlikdenir ve Peygamberin dönemi bu klasik dönemin ilk kısmını oluşturur.
İslam dininin kabul ettiği son peygamberin peygamberlik görevini alışından ölümüne kadar ki döneme klasik İslam kaynaklarında Asr-ı Saadet yani "saadet zamanı" adı verilir. Asr-ı Saadet kendi içinde 2 ana bölümde incelenir bunlar: döneminden (yani Kur'an'ın gönderilmeye başlamasından) Abbasi Hilafeti'nin sonuna yol açan 1258'deki Bağdat istilasına kadar süren döneme sıklıkla Klasik Dönem
Mekke dönemi
Medine dönemi
Mekke dönemi daha çok dinin doğuşu, ilk Müslüman topluluk, ahlâki ve dini değerlerin Müslüman topluluk tarafından benimsenişi, var olan dini inanç ile İslam'ın çatışması ve direnişleri içerir. Bu dönem Hicret le beraber sona erer. Medine döneminde ise, İslam devletin ve toplumun kuruluşu ile daha siyasi ve toplumsal bir dönem olup, çeşitli savaşlara ve hem siyasal otorite hem de toplumsal refah anlamında yükseliş arz eden bir zaman dilimidir. Bu dönemde bütün Arap Yarımadası Müslümanların idaresine girmiştir.
Dört Halife Dönemi
Dört Büyük Halife ya da Hulefa-i Raşidin (Raşid Halifeler veya Dört Büyük Halife, Arapça: الخلفاء الراشدون) İslam Peygamberi'nin vefatının ardından seçimle görev yapmış halifelerdir. Urduca'da Sünni referanslarla dört arkadaş (Arapça: چار یار, çar yar) olarak ifade edilmektedir.
Hilafet sırasıyla şu şekildedir:
Ebu Bekir
Ömer bin Hattab
Osman bin Affan
Ali bin Ebu Talib
Bazı kaynaklar buna sadece 6 ay gibi bir süre görev yapan Hasan bin Ali'yi de dahil ederler.
Şii kaynaklarına göre hilafet Ali bin Ebu Talib'le başlar ve ardından imamlar gelir.
Halifelerin en büyüğü, Ebu Bekir, İslam peygamberi Muhammed'in en iyi dostudur. Bu yüzden ilk halife Ebu Bekir seçilmiştir. Ebu Bekir'in tam adı Ebu Bekir bin Ebu Kuhafe'dir.
Emeviler Dönemi
Emeviler dönemi 90 yıl kadar devam etti. Emevilerin başkenti Şam'dır. Bu dönemde Halifelik babadan oğula geçerek saltanat haline geldi. Emeviler zamanında İslam devletinin sınırları Atlas Okyanusundan Orta Asya içlerine kadar genişledi. Emevi iktidarı Abbasilerin iş başına gelmesiyle son buldu.
Abbasiler Dönemi
Abbasilerin başkenti Bağdattır. Abbasiler 5 asırdan fazla halifeliği ellerinde tuttular. Abbasiler siyasi alandan çok kültür ve medeniyet alanında gelişme gösterdiler. Zamanla siyasi hakimiyetleri zayıfladı ve Abbasi devletinin sınırları içinde yeni devletler ortaya çıkmaya başladı. Bu durumda Abbasi hükümdarının islam dünyasındaki siyasi hakimiyeti giderek sembolik bir hal almaya başladı.
Halifelik 1258'de Moğolların Abbasi devletini yıkmasından sonra Mısırdaki Memlük Devletinde devam etti. Abbasiler Dönemi'nin sonu aynı zamanda İslam tarihinde sıklıkla kullanılan Klasik Dönem tanımının kapsadığı zamanın da sonuna denk gelir. Bu dönemin sonundan kolonyalizmin yükseldiği 19. yüzyıla kadar süren döneme Orta Çağ Dönemi terimi tercih edilir. Bazı tarihçiler bu dönemi 19. yüzyıl yerine Osmanlı Devleti'nin sürdürdüğü hilafetin kaldırılışına kadar uzatır.
Osmanlılar Dönemi
1517'de Yavuz Sultan Selim'in Mısır Seferiyle halifelik Osmanlı Devletine geçti. Mukaddes emanetler İstanbul'a getirildi. Osmanlı Devleti'nin yükselişiyle beraber, İslam tarihinde farklı bir dönem başladı. Bu dönemde müslümanlar Viyana önlerine kadar ilerledi. Her ne kadar Osmanlı Devleti'nin tarih sahnesinde olduğu dönemde başka İslam devletleri bulunsa da, Osmanlı Devleti yükseliş ve hatta gerileme döneminde bile daima önemli bir konuma sahip oldu, dünyann değişik yerlerinde yaşayan müslümanlar çoğu zaman düşmanlarına karşı Osmanlı Devletinden yardım istemişlerdir. Osmanlı Devleti başka ülkelerdeki müslümanlara yardım etmek amacıyla Endülüs'ün Müslümanların elinden çıkmasından sonra buradaki Müslüman ve Yahudileri Kuzey Afrika'ya ve Osmanlı topraklarına taşıdı. Fas'ta Portekizliler'le savaştı. Yine Portekizliler'e karşı Endonezya Adalarındaki Müslümanlara yardım etmek amacıyla Portekizliler'le Hint Okyanusu'nda savaştı.
Avrupalıların her alanda güçlenmesiyle beraber, 19. asırın sonları ve 20. asrın başlarında Müslümanların yaşadığı coğrafyanın büyük bir bölümü batılı devletler tarafında sömürge haline getirildi. I. Dünya Savaşının hemen öncesinde dünyada sadece üç bağımsız islam devleti vardı. Osmanlı Devleti İran ve Afganistan. Osmanlı Devleti I. Dünya Savaşı'nı kaybedince başkent İstanbul ve Anadolu'nun bazı yerleri işgal edildi. Kurtuluş Savaşı'ndan sonra İtilaf devletleri Türk topraklarından çıkarıldı. Türkiye'de Cumhuriyet ilan edildi.
400 yıldan fazla Türklerin elinde kalan halifelik 3 Mart 1924'te çıkarılan bir kanunla kaldırıldı. Son halife ve Osmanlı Hanedanının bütün üyeleri sürgüne gönderildi. Son Halife Abdülmecit 1944'te Paris'te sürgünde iken vefat etti. Cenazesi ölümünden uzun bir zaman sonra Medine'de toprağa verildi.
II. Dünya Savaşı Sonrası
II. Dünya Savaşı'ndan sonra İslam ülkeleri bağımsızlıklarını kazanmaya başladılar. 20. asrın ikinci yarısında, bağımsızlığını kazanan islam ülkeleri kendi aralarında işbirliğini arttırmak amacıyla, İslam Konferansı Örgütünü kurdular. Günümüzde bağımsız İslam ülkelerinin sayısı 50'yi geçmiş bulunmaktadır.
İslam Tarihi Kronolojisi
Hz Muhammed'in (s.a.v.) Doğumu
Arabistan Sınırlarındaki Bizans Ve İran İmparatorlukları
Kervan Ticaret Yollarının Merkezi: Mekke
Mekke'nin Coğrafi Konumu Ve Önemli Aşiretleri
Arabistan'daki Hristiyanlar Ve Yahudiler
Habeşliler'in Kabeyi Yıkma Teşebbüsü
Yemen'in İranlılar Tarafından Ele Geçirilmesi
Bizans-Arabistan Sınırının Açılması
Hz. Muhammed'in (s.a.v.) Hz. Hatice İle Evlenmesi
İran-Arabistan Sınırının Açılması
Hz. Muhammed'e (s.a.v.) Peygamberliğin Gelmesi
İlk Müslümanların Habeşistan'a Göçü
Hz. Ömer'in İslam'a Girişi
Hz. Hatice (r.a.)'nin Ölümü; Hz. Muhammed'in (s.a.v.) Taife Yaptığı Başarısız Ziyaret
“Gece Yolculuğu” (Miraç)
Hz. Muhammed'in (s.a.v.) Hz. Aişe İle Evlenmesi
Hicret, İslami Dönemin Başlangıcı
Bedir Savaşı
Kıble'nin Mekke'ye Çevrilmesi
Hz. Fatıma'nın Hz. Ali İle Evlenmesi
Uhud Savaşı
Hendek Savaşı
Hudeybiye Anlaşması
İran-Bizans Barışının Sonucu
Hz. Abbas'ın Müslüman Olması
Mekke'nin Düşüşü; Kabe'nin, İslâmin Sembolü Olması
Kabe
Ebu Süfyan'ın İslam'ı Kabul Etmesi
Hz. Muhammed'in Vefatı
İlk Halife Hz. Ebu Bekir
İrtidatın Bastırılması
III. Yezdicird'in Tahta Çıkması
Hire'nin Düşmesi
Suriye Ve Filistin'e Yapılan Askeri Akın.
Ecnadin Savaşı
Hz. Ömer'in Halife Oluşu.
Yeni İdari Sistemin Kurulması
Köprü Savaşı
Dımeşk'in (Şam) Düşmesi
Yermük Savaşı-Suriye'nin Fethi
İslam Orduları Komutanı Halid'in Görevinden Alınması
Kadisiye Savaşı - Irak'ın Fethi
Kufe'de Garnizon Kurulması
Kudüs'ün Teslim Olması
- İslami Takvimin Başlatılması
Filistin Ve Suriye'de Veba Salgını
Hicaz'da Kıtlık.
Bizans İmparatorluğu İçindeki Şiddetli Hristiyanlık İhtilafları
Amr'ın Mısır'ı Fethi
Nihavend Savaşı; İran İmparatorluğu'nun Fethiye Sasani Hanedanlığının Çöküşü
- Filistin'in Düşüşü
İmparator Heraküyus'n Ölümü; Mısır'ın Fethi; Fustatın Kurulması
Hz. Ömer'in Öldürülmesi
Hz. Osman'ın Halife Olması
İskenderiye'deki Bizans Donanmasının Yenilmesi
Trablusgarb'ın Araplar Tarafından Fethi
Araplar Tarafından Bir Donanma Hazırlanması
Bizans'a Karşı Deniz Savaşının Başlaması; Kıbrıs'ın Fethi
- Kur'an'ın Derlenmesi
Arap Sınırlarının Horasan'a Uzanması
Kıbrıs’ın İkinci Defa Fethedilmesi
Rodos Adasının Fethi
Bir Deniz Savaşında Bizanslıların Feci Bir Şekilde Yenilmesi
İslam Dünyasında Huzursuzluğun Yayılması Ve Hz. Osman'ın Bir İsyanda Şehit Edilmesi
Hz. Ali'nin Halife Olması
Cemel Savaşı
Huzursuzluk Devam Ederken Başkentin Kufe'ye Taşınması
Sıffin Savaşı
Hz. Ali İle Muaviye Arasındaki Hakem Olayı
Hariciler Gurubunun Ortaya Çıkışı
Muaviye'nin Mısır'daki Etkisi
Muaviye'nin, Hz. Ali'ye Karşı Halife Olması
Hz. Ali'nin Katli; Hz. Hasan’ın Uysal Bir Şekilde Halifelik Hakkından Feragat Etmesi
Şam'da Emevi Halifeliğinin Kurulması
Irak'taki Valiliklerin Muğire Ve Ziyad'a Bahsedilmesi
Sicilya Çıkarması
Çok Sayıda Iraklı Arab'ın Horasan'a Gidişi
Kuzey Batı Afrika'nın Ukba Tarafından Fethedilmesi Ve Kayrevan'ın Kurulması
Arapların Konstantiniye'ye Yaptıkları Sonuçsuz Saldırı