| |
|
18 Nisan 2008, 21:07
| #1 | |
| Çevrimiçi  IF Ticaret Sayısı: (0) | İlkyardım. ŞOKLARDA İLK YARDIM ŞOK NEDİR? Kelime anlamı SARSILMA demektir. Dolaşım sistemindeki kanın çeşitli nedenlerle azalması, hücrelere yeterli oksijenin gelmemesi sonucu ortaya çıkar. BELİRTİLERİ: Kaza yerinde sessiz, sakin, hiç hareket etmeyen bir yaralının şuuru genelde yerinde olmayabilir. Rengi soluk, Vücudu soğuk ve terli, Gözleri göz çukuruna batmış şekilde, sanki burnu sivrilmiş gibidir. Nabız zayıftır ve hızlıdır. Solunum hızlanmıştır. YAPILMASI GEREKENLER: - Uygun bir yere sırt üstü yatırınız. - Etrafındaki kalabalığı dağıtınız. - Az hareket ettirmeye çalışınız. - Beynin kan dolaşımını ve çalışmasını kolaylaştırmak için, başta kanama yoksa başı aşağı getirip, ayak ucunu kaldırınız. - Yakasını, kemerini, gömleğini gevşetiniz. - Solunum yolu tıkanıklığı varsa gideriniz. - Gerekirse yapay solunum ve kalp masajı yapınız. - Kanaması varsa kanamayı durduracak önlemi alınız. - Kırık varsa tahta parçası ile tespit yapınız. - Soluk almakta güçlük çekiyorsa baş ve göğüs kısmını hafifçe yükseltiniz. - İhtiyaç durumunda dudakları ve dili birkaç damla su ile ıslatınız. YARALANMALARDA İLK YARDIM YARA NEDİR? Çeşitli nedenlerle vücut dokularının bütünlüğünün bozulması yada bir kısmının kaybına YARA denir. Yaralar 2 şekilde görülebilir: Açık Yaralar, Kapalı Yaralar. AÇIK YARALAR: Deri yüzeyinde görülebilen yaralara Açık Yaralar denir. Sıyrık şeklindeki yaralar. Kesik şeklindeki yaralar. Delici yaralar. Ezici yaralar. Yırtılma şeklindeki yaralar. Ateşli silah yaraları. Isırma yaraları. Yanık yaraları. KAPALI YARALAR: Deri yüzeyinden görülmeyen, deri altı doku yaralanmalarına Kapalı Yara denir. YARALANMALARDA İLKYARDIM: YAPILMASI GEREKENLER: Yaralıyı emniyetli bir yere alarak oturtunuz veya yatırınız. Varsa önce kanamayı durdurunuz. Ellerinizi sabunlu su ile yıkayınız. Yara üzerindeki varsa giysileri dikiş yerinden sökünüz veya kesiniz. Yara çevresinde varsa kılları temizleyiniz. Yara üzerine pansuman koyduktan sonra yara etrafını sabunlu su ile temizleyiniz ve yaraya değmeyecek şekilde tentürdiyot sürünüz. Yara kirli ise pansumanı kaldırıp, yarayı merkezden dış çevreye doğru ılık sabunlu su ile yıkayınız. Yara üzerine pansuman koyup, sargı bezi ile sarınız. Yaralı kısmın altına kalın karton vb. koyup sararak tespit ediniz, dinlendiriniz. Ağrıyı, şişliği ve morluğu önlemek için o bölgeye havluya sarılı buz koyunuz. Yara içinde batık cisimler varsa, simitçik yapıp koyunuz ve sargı bezi ile sarınız. YAPILMAMASI GEREKENLER: Yara üzerine tentürdiyot ve benzeri antiseptik sürmeyiniz. Yara üzerine yara tozu, pudra, merhem, kül, tütün vb. şeyler koymayınız. Yara üzerine pamuk koymayınız. Batmış olan cisimleri çıkartmayınız. Yaraya ve pansuman malzemesine el sürmeyiniz. BURKULMALARDA İLK YARDIM BURKULMA NEDİR? Bir eklemin etrafındaki bağların, eklem kapsülü ve diğer yumuşak doku yapılarının; eklemin normal hareket genişliğinin ötesinde zorlanmasına BURKULMA denir. Eklemde şişlik, ağrı, morluk olur. Bu yapılar normalden fazla gerilebilir. Hatta yırtılabilir. Hareketler ağrılıdır. Burkulmuş eklemi hareket ettirmeyiniz. O eklem üzerine yarım saat havluya sarılı buz torbası koyunuz. Burkulmuş ayağın üzerine basılmaz. Koltuk değneği kullanınız. Burkulmuş ayağın altına 4-5 yastık koyarak kalp seviyesinin üzerine kaldırınız. Burkulmuş yeri sarkıtmayınız. Şişlik, kanama ve ağrı olabilir. Burkulma kolda ise, kolu kalp seviyesi üzerinde olacak şekilde tülbentle kolu boyuna asınız. Kesinlikle sıcak havlu yada termofor uygulamayınız. Şişliğin artmasına yol açacaktır. Burkulan eklemi ovmayınız. Dinlendiriniz. Elastik sargı ile sıkmayacak şekilde sarınız. Parmaklarınızı oynatarak kaslarınızı çalıştırınız. Böylece kasların pompalayıcı etkisi ile şişliğin azalmasına çalışınız. Her burkulmanın altından bir kırık, çıkık ya da eklem bağı yırtığı çıkabileceğini unutmayınız. Bir ortopedi ve travmatoloji kliniğine götürünüz ... KANAMALARDA İLK YARDIM KANAMA NEDİR? Çeşitli nedenlerle kanın damar dışına çıkmasına KANAMA denir. Yetişkin bir insanda 5-6 kg. kan vardır. 1-1.5 kg. kan kaybeden bir insanın hayatı tehlikeye girer. O HALDE KANAMALARI HEMEN DURDURMAK GEREKİR. İÇ KANAMALAR: İç organlardaki dokuları besleyen kan damarlarının yırtılması ,zedelenmesi sonucu kanın damarlardan vücut boşluklarına akmasıdır. İç kanamalar 2 şekilde olur. Gözle görülebilen : Akciğer, mide, bağırsaklar, böbrekler vb. kanamalar. Gözle görülmeyen: Karaciğer, dalak, pankreas vb. kanamalar. İç kanamalar kişiyi ölüme götürebilir. Bulguları: - Baygınlık hali, baş dönmesi vardır. - Huzursuzluk vardır. - Yüzde, dudaklarda ve parmak uçlarında solukluk vardır. - Deri, nemli ve soğuktur. - Susama hissi vardır. - Nabız hızlı ve zayıftır. Güçlükle hissedilir. - Solunum hızlıdır. - Sanki hava alamıyormuş gibi his (hava açlığı) olur. - Şuur azalır ve en sonunda şuur kaybolur. YAPILACAK İLKYARDIM: - Yaralı sırt üstü yatırılır. - Baş yana çevrilir. - Şoka karşı tedbir alınır. - Ağızdan içecek madde verilmez. - Sarsmadan ambulans veya sedye ile hastaneye götürülür. DIŞ KANAMALAR: Kanın damardan vücut dışına çıkmasıdır. Genellikle yaralanmalar sonucu olur. Atardamar, toplardamar, kılcal damar kanamaları şeklindedir. DIŞ KANAMALARI DURDURUCU YÖNTEMLER: Parmakla Basınç Yapma : Yara ufak ve kanama az ise, yara üzerine temiz bir bez ya da pansumanla BASTIRIN KALP KRİZİ ve ilk yardımı Kalp krizi yaşamı tehdit eden acil bir durumdur. Kalbi besleyen ana damarların daralması veya tıkanmasına bağlı olarak kalbin bir bölümüne yeterli kan ve oksijen gitmemesi sonucu oluşur. Eğer bu kan ve oksijen yetersizliği uzun sürerse kalp kaslarının bir bölümü ölür. Kalp krizi belirtileri, aşağıdakilerden birkaçını ya da hepsini içerebilir. Santral göğüs bölgesinde aniden gelen ve ezici bir basınçla hissedilen, sabit, 20 dakika veya daha uzun süren, kola, omuza, boyuna, çeneye, sırt ortası ve mideye vuran göğüs ağrısı, aşırı terleme, bulantı, kusma, yoğun halsizlik, akıntı, korku, soluk mavimsi gri deri rengi, mavi tırnaklar ve nefes darlığı. Kalp ağrısı hazımsızlıkla karıştırılabilir. Eğer ağrınızın sebebinden emin değilseniz güvende olmak için kalp krizi gibi ele alın. En yakın acil sağlık kuruluşunu arayın ve aşağıda verilen ilkyardım talimatlarını uygulayın. Kalp krizi tedavisi, hastanın bilincinin kapalı ya da açık olmasına göre değişir. A)Bilinci Kapalı, Nefes Almayan Hasta: En yakın acil sağlık kuruluşunu arayın, daha sonra müdahaleye başlayın. Kişiyi sert, rahat bir yere sırtüstü yatırın. Elinizi hastanın çenesine koyup yukarı kaldırırken diğer elinizi hastanın alnına koyup aşağı bastırarak başını arkaya yatırın. Hastanın alnındaki elinizin baş parmağınız ve işaret parmağınızla hastanın burun deliklerini kapatın. Derin bir nefes alın. Ağzınızı hastanın ağzı üzerine sıkıca bastırın ve iki yavaş, derin nefes verin. Arada tekrar derin bir nefes alın ki hastaya taze hava verebilesiniz. Göğüs kafesinin yükseldiğini görene dek hava üflemeye devam edin. Hastanın göğsü yükseldiğinde hava vermeyi durdurun. Ağzınızı çekin ve başınızı hastanın göğsüne doğru çevirin. Böylece kulağınız hastanın ağzının üzerinde olacaktır. Hastanın akciğerlerinden hava çıkışını kulağınızla hissedin ve dinleyin ayrıca göğsün alçaldığını gözlemleyin. Bu solunum işlemini her 5 saniyede 1 nefes vererek sürdürün. Kişinin bilek ya da boyun atardamarını 5-10 saniye boyunca nabız için kontrol edin. Eğer nabız yoksa, kalp masajı eğitimi aldıysanız kalp masajına başlayın. Suni solunum kalp masajı sırasında da sürdürülmelidir. Bu işlemi tıbbi yardım gelinceye ya da hasta nefes almaya başlayıncaya kadar sürdürün. Bilinci Açık Hasta: En yakın acil sağlık kurumunu arayın, ilgiliye olası bir kalp krizini ve oksijen ihtiyacını iletin. Hastayı nazikçe oturtun ya da yan oturur pozisyona getirin. Yatmak nefes almayı zorlaştırır. Özellikle boyun çevresindekiler olmak üzere giysileri gevşetin. Hastayı bir battaniye ya da palto ile sararak sıcak tutun. Hastayı sakinleştirin ve rahatlatın ama herhangi bir şey yedirip içirmeyin. Eğer ambulans bulunamıyorsa hastayı en yakın hastanenin acil servisine götürün. Bilinçsiz hasta kendine gelirse ve solunumu başlarsa yukardaki adımları izleyebilirsiniz. iLk yardımın AßC`si İLK YARDIM NEDİR? Herhangi bir kaza yada yaşamı tehlikeye düşüren durumda,sağlık görevlilerinin yardımı sağlanıncaya kadar,hayatın kurtarılması yada durumun daha kötüye gitmesini önlemek amacıyla,ilaçsız olarak yapılan uygulamalara ilk yardım denir. İLK YARDIM UYGULAMASINDA KESİNLİKLE İLAÇ KULLANILMAZ. İLK YARDIMDA AMAÇ NEDİR? 1.Yaşamı koruma ve sürdürülmesini sağlama 2.Durumun kötüleşmesini engelleme 3.İyileşmesini kolaylaştırma İLKYARDIMCININ ÖZELLİKLERİ VE SORUMLULUKLARI NEDİR? 1.Sakin ve telaşsız olmalı. 2.Hastayı sakinleştirmeli. 3.Çevreyi değerlendirip süren bir tehlike olup olmadığını belirlemeli. 4.Kendi can güvenliğini tehlikeye atmamalı. 5.Çevredeki kişileri,sağlık kuruluşları,itfaiye ve güvenliğe haber vermeleri için organize etmeli. 6.Hastanın durumunu değerlendirerek uygun ilk yardıma başlamalı. 7.Hastanın sağlık kuruluşuna bir an önce ulaşmasını sağlamalı. İLK YARDIMIN ABC'Sİ NEDİR? A.Soluk yolunun açılması. B.Solunumun düzeltilmesi. C.Dolaşımın etkinliğini sağlama. SOLUK YOLU NASIL AÇILIR? 1.Ağızda toz toprak,kırık takma diş ve yabancı cisimler varsa çıkarılır. 2.Bilinci kapalı kişilerde dil arkaya düşüp havayolunu tıkayabilir.Bu durumda baş geriye itilip çene yukarı kaldırılarak soluk yolu açılır. SOLUNUM YOLU NASIL DÜZELTİLİR?(YAPAY SOLUNUM) Solunumu duran kişiye derhal yapay solunum uygulanmalıdır. 1.Hasta sert bir zemine yatırılır. 2.Ağız içi temizlenerek varsa yabancı cisimler çıkarılır. 3.Çenesi yukarı kaldırılarak baş hafifçe arkaya itilir. 4.Ağızdan ağıza solunum yapılacaksa burun kapatılır.Burundan solunum yapılacaksa ağız kapatılır. 5.Derin bir soluk alınıp,solunum yaptırılacak kişinin ağzına (yada burnuna) ağız yerleştirlir. 6.Hastanın göğsünün kabarmasına yetecek şiddette soluk verilir. DOLAŞIMIN ETKİNLİĞİ NASIL SAĞLANIR?(KALP MESAJI) 1.Kalp durmuşsa hemen kalp mesajına başlanır. 2.Hasta sert bir zemine yatırılır ve bir yanına diz çökülür. Yara içindeki yabancı cisim ,kemik parçasası VS. çıkarılmamalıdır ßöcek Sürüngen SokmaLarı Türkiye`nin kuzeydoğusunda da bulunan Kafkas engereği gibi çok zehirli birkaç tür dışında ısırıkları ölümcül olabilecek yılan pek yoktur. Gene Güney ve Güneydoğu Anadolu dışındaki akrep, çıyan gibi sürüngenler soktukları zaman çok acı vermelerine karşın tropikal bölgedeki akrabaları kadar tehlikeli değildir. Sanıldığının aksine, zehirli haşarat arasında arılar `anaflaksi` dediğimiz çok şiddetli allerjik reaksiyona yol açmaları dolayısıyla yılan ve akreplerden daha tehlikelidir. Özellikle bahar ve yaz aylarında birden çok yabanarısının sokması, doğru yaklaşımda bulunulmadığında ölümcül olabilir. Bu tür haşarat sokmalarında ölüm tehlikesi küçük ve ileri yaş gruplarında daha fazladır. Her türlü zehirli hayvan ısırığı veya sokmasında ilk ve en önemli yaklaşım çok süratli bir şekilde zehrin yayılmasını engellemek için ısırılan bölgenin üstüne, gövdeye yakın kısmına turnike dediğimiz boğma işlemi uygulamak ve ısırılan bölgeyi kanatmaktır. Yılan sokmalarında 5-10 mm, akrep sokmalarında 3-5 mm, yabanarısı sokmalarında 2-3 mm diklemesine uzvun eksenine paralel vaziyette cilde batırılan bistüri bol kanamaya neden olur. Bu sayede zehir süratle vücuttan atılır. Bu kesi sonucu oluşan kanama basit, yüzeysel baskıyla kolaylıkla durur. Şayet kanatmada gecikilmişse zehirli kan ekstaktör (vakumlu enjektör) ile çekilmelidir. Bu tür aparattan yoksunsanız eskilerin adale ağrılarında kullandığı ``şişe, bardak çekme`` denen yöntemden de yararlanabilirsiniz. Bir çay bardağının içine atılan alkollü pamuk yakılır, hemen ardından bardak ısırık bölgesinin üzerine kapatılır. Birkaç saniye içinde bardaktaki oksijenin tükenmesiyle oluşan vakum, çizilen ısırık bölgesini kanatmak suretiyle zehrin uzaklaştırılmasını sağlar. Bu yönteme yılan ısırıkları dışında pek gerek duyulmaz. Zira diğer haşarat sokmalarında bistüriyle kesi sonucu oluşturulan kanama yeterlidir. Isırık bölgesi asla emilmelidir, çünkü zehir ağızdan geçerek emen kişiyi de kolaylıkla etkiler. Zehrin vücuttaki etkisi kişiden kişiye ve bağışıklık sistemine göre değişir. Bazı kişilerde ısırık-sokma bölgesiyle sınırlı kalır. Tüm vücudu etkileyen ağrı, kızarıklık, kaşıntı, şişme ve his azalmasına, bir başkasında arı sokmasında bile solunum güçlüğü, tüm vücudu etkileyen kızarıklık, çarpıntı, tansiyon düşmesi, gözlerde kızarma ve şişme, bulantı, kusma ve karın ağrısına yol açabilir. Bazen de bu tablo larinks ödemine (gırtlağın şişip daralması) bağlı solunum yollarında tıkanma sonrası ölüme kadar gidebilir. Yapılması gerekenler: *Isırılan ya da sokulan kişi ıstirahate alınmalıdır. (hareketle zehir yayılır) *Sokulan veya ısırılan uzuv kalp hizasının altında tutulur. (alt uzuvdaysa kişi ayakta tutulur veya ayakları boşluğa sallandırılarak oturtulur) *Kanatma işlemine geçilinceye kadar,ısırığın üstüne,vücuda yakın kısımdan turnike uygulanır. *Sokulan ve ısırılan bölge antiseptik bir madde veya sabunla temizlenir. *Kanatma işleminde kesi uzvun eksenine paralel gerçekleştirilir. *Ağrıdaki azalmayla beraber zehrin de vücuttan uzaklaştığı anlaşılabilir. *Küçük kesilerde (özellikle balarısı sokmalarında) kanamayı artırmak için sıvazlama,sıkma uygulanmamalıdır. Zira iğnenin ucundaki kese patlatılabilir. Önce kese bir cımbız ucuyla uzaklaştırılır. *Balarılarının ``tek atımlık kurşunları``vardır.Sokmayla beraber zehir keselerini de vücutta bırakırlar.Dolayısıyla ince bir cımbız kullanarak iğne ve kesenin uzaklaştırılması gerekir. *Yabanarısı birkaç yerden sokabilir. Her biri minik minik bistüri batırılarak kanatılıp,gerekirse hafifçe sıkılmalıdır. *İmkan varsa ağrıyı azaltmak için ısırık veya kesi bölgesine buz tatbik edilebilir. *Son aşamada kesi bölgesi yara bandıyla kapatılmalıdır. Elektirik ÇarpmaLarı Elektrik çarpması basit cilt yanığından kalp durmasına kadar giden olaylara neden olabilir. Yapılması gerekenler : - Hastada sadece yanık mevcutsa normal yanık işlemleri yapılır ve hastaneye ulaştırılır. Hasta elektrik çarpması sonucu hareketsiz halde yatıyorsa : *Sigortaları kapatıp elektriği kesin *Yardım çağırın *Lastik tabanlı ayakkabı terlik gibi bir şey giyin lastik eldiven takın, eldiven yoksa iletken olmayan naylon torba gibi bir şeyle ellerinizi koruyun. *Elektrik çarpan kişinin yanında kablo gibi iletkenleri tahta vs bir yalıtkanla uzaklaştırın. *Mümkünse hastayı giysilerinden çekerek bölgeden uzaklaştırın. *Hastanın yaşam bulgularını kontrol edin. *Canlandırma gerekiyorsa süratle başlayın ve yardım gelene kadar sürdürün. *Asla kendinizi güvenceye almadan ve elektriği kesmeden hastaya dokunmayın, siz de aynı akibete uğrayabilirsiniz. Dikkat: Uygulamalı ilk yardım eğitimi almamış kişilerin kalp ve akciğer canlandırması yapmaları sakıncalıdır! Gaz Kaçağı KazaLarı YanıkLar Yanıklar, güneş, sıcak su, alev, kimyevi madde gibi çeşitli etkenlerle olabilir. Yanığı oluşturan etken çeşitli derecelerde tahribatlar yapabilir. Güneş yanıklarında olduğu gibi sadece derinin üst katı yanabileceği gibi deri, deri altı, kas hatta kemiğe kadar giden yanıklar oluşabilir. Ciddi yanıklar ölüme neden olabilirler. Yapılması gerekenler: *Yakıcı kaynaktan hastayı uzaklaştırın *Isı yaymaya devam edecek giysi, takı gibi şeyleri çıkartın. *Yanık bölgesini süratle soğutun. En uygun soğutma yöntemi,yanan bölgeyi akan soğuk suyun altına tutmaktır. Direkt ve uzun süreli buz tatbiki uygulamayın çünkü buz yanıklarına neden olabilirsiniz. *Yanığı soğutmak için en az 10-15 dakika suda tutmalısınız. Daha sonra yanık bölgeye steril gazlı bez veya temiz olduğundan emin olduğunuz bir örtü koyun ve sağlık birimine tedavi için götürün. Yolda bir torbaya buz koyun ve örtü üzerinden aralıklarla soğuk uygulamaya devam edin. Asla soğuk uygulamadan, yanar yanmaz olduğu gibi hastaneye götürmeyin, çünkü hemen soğutmazsanız dokulardaki ısı enerjisi dokuları yakmaya devam eder ve hasar artar. *Kimyevi madde yanıklarında yanık bölgesini bol su ile yıkayarak maddeyi bölgeden uzaklaştırın YaraLanmaLar Sıyrıklar (abrazyon): Ağrılı,küçük noktasal kanamalardan oluşan,saydam-sarı renkli serum sızıntısının bolca olduğu ve enfeksiyona açık yaralanmalardır. *Yırtıklar (laserasyon): Daha çok keskin yüzeyli cisimlerle oluşup düşme ve çarpma sonucunda meydana gelirler.Cilt ve cilt altındaki doku kenarı düzensiz bir şekilde parçalanmıştır. Hem sıyrıklarda hem de yırtıklarda yara dezenfektan bir solusyonla (betadin vb ) temizlenir. Yara steril bir gazlı bez ile kapatılır. *Delici batıcı cisimlerle oluşan yaralanmalar: Bazı cisimlerin batması sonucunda yaralanmalar olabilir.Kaza sonrası yara kapalı gibi gözükse de batıcı cismin alt dokularda yaptığı etkiyle iç kanama dahil olmak üzere dışarıdan fark edilmeyen ciddi zararlar oluşabilir.Böyle bir yaralanmadan şüphe edildiğinde önce batan cismin çıktığından emin olarak yara temizlenir ve yara dudakları gerilerek dışarıya kanama olup olmadığı kontrol edilir.Uzuvlardaki bu tür yaralanmalarda lokal baskı yapılırken göğüs,karın gibi bölümlerde yaranın özelliğine göre davranmak gerekir.Göğüsteki yaralarda steril bir gazlı bezle yaranın üstü örtülür ve hava almaması sağlanır. Karındaki delici yaralanmalarda gözüken organlara hiçbir şekilde müdahale edilmez, sadece üzeri steril bir bezle örtülür ve şok tedavisine geçilir. Batıp kalan delici bir cisim dışarı çıkarılmaya çalışılmaz. Giriş deliği etrafı cisimle beraber örtülerek hastane şartlarının olduğu yere götürülür. Büyük Travmalar Bu şekildeki yaralanmalara örnek olarak kapak şeklinde doku ayrılmaları (avülsiyon), kopmalar (ampütasyonlar) ve ezilmeler (crushing) verilebilir. Temel yaklaşım olarak kanama kontrolüne yönelik lokal baskı yapılması, kopan uzvun steril bir torba, bu torbanın da içi buz dolu başka bir torbaya konularak altı saatten önce mikrocerrahi imkanları olan bir merkeze ulaştırılması gereklidir. Avülsiyonlarda kapak altı temizlendikten sonra doku yerine tutturulur ve üzerine hafif baskı uygulayacak tampon-bandaj sarılır. Kopan parçanın bağlı olduğu uzvu yukarı kaldırmak kanamayı durdurmuyorsa turnike uygulanmalıdır. Yapılması gerekenler : Kanama Kontrolü -Direkt yaraya baskı -Uzvun kalp hizasından yukarı yükseltilmesi -Turnike-lokal boğma (ampütasyonlarda-kopmalarda) -Uzva giden ana atardamara baskı Tedavi -Kanamayı durdurun -Yarayı temizleyin (tercihen yara içersine de uygulanabilen az toksik `polyvidon-iod` türevleriyle) -Bandaj ve sargı sarın Kapalı Yaralanmalar Oluşan pıhtıyı oynatmayın. 20-40 dakika soğuk tatbik edin. Şişme ve kanamayı azaltmak için lokal baskı yapın. Yaralı uzvu kalp hizası üstünde tutmaya devam edin. ŞOKLARDA İLK YARDIM ŞOK NEDİR? Kelime anlamı SARSILMA demektir. Dolaşım sistemindeki kanın çeşitli nedenlerle azalması, hücrelere yeterli oksijenin gelmemesi sonucu ortaya çıkar. BELİRTİLERİ: Kaza yerinde sessiz, sakin, hiç hareket etmeyen bir yaralının şuuru genelde yerinde olmayabilir. Rengi soluk, Vücudu soğuk ve terli, Gözleri göz çukuruna batmış şekilde, sanki burnu sivrilmiş gibidir. Nabız zayıftır ve hızlıdır. Solunum hızlanmıştır. YAPILMASI GEREKENLER: - Uygun bir yere sırt üstü yatırınız. - Etrafındaki kalabalığı dağıtınız. - Az hareket ettirmeye çalışınız. - Beynin kan dolaşımını ve çalışmasını kolaylaştırmak için, başta kanama yoksa başı aşağı getirip, ayak ucunu kaldırınız. - Yakasını, kemerini, gömleğini gevşetiniz. - Solunum yolu tıkanıklığı varsa gideriniz. - Gerekirse yapay solunum ve kalp masajı yapınız. - Kanaması varsa kanamayı durduracak önlemi alınız. - Kırık varsa tahta parçası ile tespit yapınız. - Soluk almakta güçlük çekiyorsa baş ve göğüs kısmını hafifçe yükseltiniz. - İhtiyaç durumunda dudakları ve dili birkaç damla su ile ıslatınız. YARALANMALARDA İLK YARDIM YARA NEDİR? Çeşitli nedenlerle vücut dokularının bütünlüğünün bozulması yada bir kısmının kaybına YARA denir. Yaralar 2 şekilde görülebilir: Açık Yaralar, Kapalı Yaralar. AÇIK YARALAR: Deri yüzeyinde görülebilen yaralara Açık Yaralar denir. Sıyrık şeklindeki yaralar. Kesik şeklindeki yaralar. Delici yaralar. Ezici yaralar. Yırtılma şeklindeki yaralar. Ateşli silah yaraları. Isırma yaraları. Yanık yaraları. KAPALI YARALAR: Deri yüzeyinden görülmeyen, deri altı doku yaralanmalarına Kapalı Yara denir. YARALANMALARDA İLKYARDIM: YAPILMASI GEREKENLER: Yaralıyı emniyetli bir yere alarak oturtunuz veya yatırınız. Varsa önce kanamayı durdurunuz. Ellerinizi sabunlu su ile yıkayınız. Yara üzerindeki varsa giysileri dikiş yerinden sökünüz veya kesiniz. Yara çevresinde varsa kılları temizleyiniz. Yara üzerine pansuman koyduktan sonra yara etrafını sabunlu su ile temizleyiniz ve yaraya değmeyecek şekilde tentürdiyot sürünüz. Yara kirli ise pansumanı kaldırıp, yarayı merkezden dış çevreye doğru ılık sabunlu su ile yıkayınız. Yara üzerine pansuman koyup, sargı bezi ile sarınız. Yaralı kısmın altına kalın karton vb. koyup sararak tespit ediniz, dinlendiriniz. Ağrıyı, şişliği ve morluğu önlemek için o bölgeye havluya sarılı buz koyunuz. Yara içinde batık cisimler varsa, simitçik yapıp koyunuz ve sargı bezi ile sarınız. YAPILMAMASI GEREKENLER: Yara üzerine tentürdiyot ve benzeri antiseptik sürmeyiniz. Yara üzerine yara tozu, pudra, merhem, kül, tütün vb. şeyler koymayınız. Yara üzerine pamuk koymayınız. Batmış olan cisimleri çıkartmayınız. Yaraya ve pansuman malzemesine el sürmeyiniz. BURKULMALARDA İLK YARDIM BURKULMA NEDİR? Bir eklemin etrafındaki bağların, eklem kapsülü ve diğer yumuşak doku yapılarının; eklemin normal hareket genişliğinin ötesinde zorlanmasına BURKULMA denir. Eklemde şişlik, ağrı, morluk olur. Bu yapılar normalden fazla gerilebilir. Hatta yırtılabilir. Hareketler ağrılıdır. Burkulmuş eklemi hareket ettirmeyiniz. O eklem üzerine yarım saat havluya sarılı buz torbası koyunuz. Burkulmuş ayağın üzerine basılmaz. Koltuk değneği kullanınız. Burkulmuş ayağın altına 4-5 yastık koyarak kalp seviyesinin üzerine kaldırınız. Burkulmuş yeri sarkıtmayınız. Şişlik, kanama ve ağrı olabilir. Burkulma kolda ise, kolu kalp seviyesi üzerinde olacak şekilde tülbentle kolu boyuna asınız. Kesinlikle sıcak havlu yada termofor uygulamayınız. Şişliğin artmasına yol açacaktır. Burkulan eklemi ovmayınız. Dinlendiriniz. Elastik sargı ile sıkmayacak şekilde sarınız. Parmaklarınızı oynatarak kaslarınızı çalıştırınız. Böylece kasların pompalayıcı etkisi ile şişliğin azalmasına çalışınız. Her burkulmanın altından bir kırık, çıkık ya da eklem bağı yırtığı çıkabileceğini unutmayınız. Bir ortopedi ve travmatoloji kliniğine götürünüz ... KANAMALARDA İLK YARDIM KANAMA NEDİR? Çeşitli nedenlerle kanın damar dışına çıkmasına KANAMA denir. Yetişkin bir insanda 5-6 kg. kan vardır. 1-1.5 kg. kan kaybeden bir insanın hayatı tehlikeye girer. O HALDE KANAMALARI HEMEN DURDURMAK GEREKİR. İÇ KANAMALAR: İç organlardaki dokuları besleyen kan damarlarının yırtılması ,zedelenmesi sonucu kanın damarlardan vücut boşluklarına akmasıdır. İç kanamalar 2 şekilde olur. Gözle görülebilen : Akciğer, mide, bağırsaklar, böbrekler vb. kanamalar. Gözle görülmeyen: Karaciğer, dalak, pankreas vb. kanamalar. İç kanamalar kişiyi ölüme götürebilir. Bulguları: - Baygınlık hali, baş dönmesi vardır. - Huzursuzluk vardır. - Yüzde, dudaklarda ve parmak uçlarında solukluk vardır. - Deri, nemli ve soğuktur. - Susama hissi vardır. - Nabız hızlı ve zayıftır. Güçlükle hissedilir. - Solunum hızlıdır. - Sanki hava alamıyormuş gibi his (hava açlığı) olur. - Şuur azalır ve en sonunda şuur kaybolur. YAPILACAK İLKYARDIM: - Yaralı sırt üstü yatırılır. - Baş yana çevrilir. - Şoka karşı tedbir alınır. - Ağızdan içecek madde verilmez. - Sarsmadan ambulans veya sedye ile hastaneye götürülür. DIŞ KANAMALAR: Kanın damardan vücut dışına çıkmasıdır. Genellikle yaralanmalar sonucu olur. Atardamar, toplardamar, kılcal damar kanamaları şeklindedir. DIŞ KANAMALARI DURDURUCU YÖNTEMLER: Parmakla Basınç Yapma : Yara ufak ve kanama az ise, yara üzerine temiz bir bez ya da pansumanla BASTIRIN KALP KRİZİ ve ilk yardımı Kalp krizi yaşamı tehdit eden acil bir durumdur. Kalbi besleyen ana damarların daralması veya tıkanmasına bağlı olarak kalbin bir bölümüne yeterli kan ve oksijen gitmemesi sonucu oluşur. Eğer bu kan ve oksijen yetersizliği uzun sürerse kalp kaslarının bir bölümü ölür. Kalp krizi belirtileri, aşağıdakilerden birkaçını ya da hepsini içerebilir. Santral göğüs bölgesinde aniden gelen ve ezici bir basınçla hissedilen, sabit, 20 dakika veya daha uzun süren, kola, omuza, boyuna, çeneye, sırt ortası ve mideye vuran göğüs ağrısı, aşırı terleme, bulantı, kusma, yoğun halsizlik, akıntı, korku, soluk mavimsi gri deri rengi, mavi tırnaklar ve nefes darlığı. Kalp ağrısı hazımsızlıkla karıştırılabilir. Eğer ağrınızın sebebinden emin değilseniz güvende olmak için kalp krizi gibi ele alın. En yakın acil sağlık kuruluşunu arayın ve aşağıda verilen ilkyardım talimatlarını uygulayın. Kalp krizi tedavisi, hastanın bilincinin kapalı ya da açık olmasına göre değişir. A)Bilinci Kapalı, Nefes Almayan Hasta: En yakın acil sağlık kuruluşunu arayın, daha sonra müdahaleye başlayın. Kişiyi sert, rahat bir yere sırtüstü yatırın. Elinizi hastanın çenesine koyup yukarı kaldırırken diğer elinizi hastanın alnına koyup aşağı bastırarak başını arkaya yatırın. Hastanın alnındaki elinizin baş parmağınız ve işaret parmağınızla hastanın burun deliklerini kapatın. Derin bir nefes alın. Ağzınızı hastanın ağzı üzerine sıkıca bastırın ve iki yavaş, derin nefes verin. Arada tekrar derin bir nefes alın ki hastaya taze hava verebilesiniz. Göğüs kafesinin yükseldiğini görene dek hava üflemeye devam edin. Hastanın göğsü yükseldiğinde hava vermeyi durdurun. Ağzınızı çekin ve başınızı hastanın göğsüne doğru çevirin. Böylece kulağınız hastanın ağzının üzerinde olacaktır. Hastanın akciğerlerinden hava çıkışını kulağınızla hissedin ve dinleyin ayrıca göğsün alçaldığını gözlemleyin. Bu solunum işlemini her 5 saniyede 1 nefes vererek sürdürün. Kişinin bilek ya da boyun atardamarını 5-10 saniye boyunca nabız için kontrol edin. Eğer nabız yoksa, kalp masajı eğitimi aldıysanız kalp masajına başlayın. Suni solunum kalp masajı sırasında da sürdürülmelidir. Bu işlemi tıbbi yardım gelinceye ya da hasta nefes almaya başlayıncaya kadar sürdürün. Bilinci Açık Hasta: En yakın acil sağlık kurumunu arayın, ilgiliye olası bir kalp krizini ve oksijen ihtiyacını iletin. Hastayı nazikçe oturtun ya da yan oturur pozisyona getirin. Yatmak nefes almayı zorlaştırır. Özellikle boyun çevresindekiler olmak üzere giysileri gevşetin. Hastayı bir battaniye ya da palto ile sararak sıcak tutun. Hastayı sakinleştirin ve rahatlatın ama herhangi bir şey yedirip içirmeyin. Eğer ambulans bulunamıyorsa hastayı en yakın hastanenin acil servisine götürün. Bilinçsiz hasta kendine gelirse ve solunumu başlarsa yukardaki adımları izleyebilirsiniz. Alıntı Konu Beatrice tarafından (19 Kasım 2019 Saat 19:39 ) değiştirilmiştir. | |
| |
| IRCForumlari.NET Reklamlar |
   |
 |
| Etiketler |
| ilkyardim, İlkyardım |
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
| |
Benzer Konular | ||||
| Konu | Konuyu Başlatan | Forum | Cevaplar | Son Mesaj |
| Boğulmalarda İlkyardım | PySSyCaT | Sağlık Köşesi | 0 | 24 Ekim 2014 21:39 |
| İlkyardım Nedir? | Lcia | İlk Yardım | 0 | 04 Eylül 2014 17:53 |
| Hamilelikte İlkyardım | Liaaa | İlk Yardım | 0 | 04 Ağustos 2012 16:53 |
| İlkyardım Mevzuatı | Ecrin | İlk Yardım | 3 | 24 Eylül 2011 17:54 |
| Burkulmalarda İlkyardım | VaLerKa | Sağlık Köşesi | 1 | 06 Aralık 2007 03:20 |
Normal
