| |
|
09 Mart 2024, 02:17
| #1 | |
| Çevrimdışı  IF Ticaret Sayısı: (0) | Ağrı Doğubayazıt Tarihi Geçmişi Ağrı’nın tarihine ilişkin olarak “Ağrı’nın tarihi” diye anlatılanlar aslında uzun süre il merkezi durumunda olan Doğubayazıt tarihidir. Doğubayazıt’ın İran sınırında Türkiye–İran transit yolunun geçiş noktasında bulunması, tarihi bakımdan buranın önemini artırmıştır. İlçe zengin bir tarihe sahiptir. Eski Bayazıt’ta ve kalede Urartu mezarlarının oluşu, şehrin tarihini çok eskilere dayandırmaktadır. Doğubayazıt’ın ilk kurulduğu yer, Yukarı Bayazıt’taki eski kaledir. Kale, Trabzon yolu güzergahında bir gümrük merkezi olarak sürekli gelişimi sağlamıştır. Bayazıt Kalesi her devirden izler taşır. Urartular Van'dan Alagöz Dağı'ndan, Gökçe Göl’e kadar uzandığı için Bayazıt, uzun süre onların egemenliğinde kaldı. 625 yılında Aras kıyılarına gelen Hazar Türkleri tarafından zapt edildi. Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir. MÖ 250 yılında bölge Pers Krallığı ile Roma İmparatorluğu arasında birkaç defa el değiştirdi. Küçük Arsaklılar (MÖ 150 – MS 430) Çağı'nda, Bayazıt Ovası'na Gokovit sancağı adı veriliyordu. Burası Digor ile Iğdır Kalesi'ndeki çift başkenti de içine almaktaydı. Sonradan belirli aralıklarla Romalılar, İranlılar, Araplar, Bagratlar ve Bizanslıların yönetimine girdi. Alparslan’ın ilk batı seferi sırasında (1064) Kars bölgesi ve Ağrı çevresi ile birlikte, Doğubayazıt da Bizanslılar’dan alınarak Selçuklulara bağlı Anışedatları Beyliği'ne (1064 - 1200) verildi. 1207 – 1255 arasında bölge, Sökmenlerin eline geçti. 1231 yılında Doğu Anadolu ile birlikte Moğol istilasına uğradı. Bölge 1239 yılında Cengizlerin kontrolüne geçti. 1358 yılında İlhanlılar’a varis olan Celayirliler’e geçti. Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir. Moğollar ve onların birer kolu olan İlhanlılar ve Celayirliler uzun süre buraları otlak ve yayla olarak kullandılar, ordularını beslediler. Moğollular’dan Orgun Hanç Aladağ’da bir saray yaptırdı. Daryunk Hisarı yani eski Bayazıt Kalesi yıkılmış olduğundan, yukarı Aras bölgesine egemen olarak Anı valisi olan Celali Şehzade Bayazıt Han 1374'te Ahlat ve Van bölgesinden gelerek Aras boyuna saldıran Karakoyunlu hükümdarı Bayram Hoca (1366-1380) ordusuna karşı şimdiki Bayazıt Kalesi yerine bir kale yaptırdığından o tarihten sonra buraya Bayazıt Kalesi denildi. İşte şehrin adının Celalioğulları'ndan bu şehzade Bayazıt’tan geldiği sanılmaktadır. Bayazıt sonradan Esinoğulları’na, 1368 ve 1382’de Karakoyunlu, 1386 Timur idaresine, 1406’da tekrar Karakoyunlular’ın eline geçti. 1469-1502 arasında Akkoyunlular’a bağlandı. Şaruz Savaşı'ndan Akkoyunlular’ı yenen Safeviler, bölgedeki etkinliklerini genişletip, (1502-1576) 76 yıl kadar burayı yönettiler. Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir. Yavuz Sultan Selim Çaldıran’a, Kanuni Sultan Süleyman Tebriz’e, IV. Murat İran’a giderken Bayazıt’tan geçmiştirler. Yavuz Sultan Selim komutasındaki Osmanlı ordusu, Çaldıran’a girerken 20 Ağustos 1514'te Bayazıt Ovası'nın kuzeyindeki Sarısu boyunda Danasazı (Şahlı Gölü) yanında konakladığından Bayazıt Kalesi halkı padişaha bağlılığını bildirdi. Çaldıran Savaşı'ndan sonra tekrar Osmanlı yönetimine geçen Bayazıt, zamanla İran baskısına uğradı. Yine Osmanlı ordusu Doğu seferine çıktığında (20 Haziran 1543) Bingöl’de konaklayan Başvezir (Sadrazam) Damat İbrahim Paşa’ya kale anahtarını getiren Sünniliğe bağlı yerliler arasında Bayazıtlılar da vardı. Kanuni Sultan Süleyman devrinde Eleşkirt ile birlikte Bayazıt 1578’de Van Beylerbeyliği Sancak Beyleri tarafından fethedilerek, bir sancak halinde Van’a bağlandı. Bayazıt Van Beylerbeyliği'ne bağlı 14 sancak merkezinden biri idi. 1744 yılından sonra Silvan (Farkin) bölgesinden Kara-Behlül Bey’in başçılık ettiği Bısyan, Sıpkan, Zilan boy ve oymakları buralara yerleştiler. Silvanlı Kara Behlül ile soyundan gelenler Bayazıt’ta “Ocaklık” yolu ile sancak beyi oldular. 1590 yıllarında buraların boşalan köylerini doldurdular. 1744'te Avşarlı Nadir Şah’ın saldırısında dağıldılar. Bu dağılmadan sonra sancak beyleri merkezden atanmaya başlanmıştır. Bunların en ünlüsü İshak Paşa'dır. İshak Paşa 1776-1798 yılları arasında Bayazıt’ta sancak beyi beyliği yapmıştır. İshak Paşa şehrin doğusundaki bir tepeyi yontma taş ile çevirterek içerisindeki İshak Paşa Camii, saray, hamam, külliye, medrese ve diğer bölümleri gibi Anadolu’nun son şaheserini mimarlara yaptırmıştır. 1805'te I. Napolyon tarafından elçi olarak İran’a gönderilen Amedee Pierre Jaubert sarayda aylarca hapis tutulmuştur. Bayazıt sınırında ve Asya’yı Anadolu’ya buraları da Avrupa’ya bağlayan geçit üzerinde olduğundan birçok kavmin akımına uğramıştır. 15 ve 18. yüzyıllarda İranlılar, 1828, 1854, 1856, 1877 – 1878 ve 1818 – 1814'te Rusların işgaline uğramıştır. Daha önce olduğu gibi 1821 – 1822 yıllarında son İran Kaçarlı akınları Bayazıt’ta çok can ve mal kaybına yol açtı. Ruslar ilk olarak 1856 Paris Antlaşması'na göre geri döndüler. 1877-1878 Osmanlı – Rus Harbi'nde 25 Ekim 1877’de Alacadağ bozgunu üzerine Osmanlı ordusu Erzurum'u korumak üzere toplanınca, aynı ayın sonunda Ruslar Bayazıt'ı ele geçirdiler. 30 Mart 1878 Yeşilköy Antlaşması'yla Bayazıt Rusya’ya bırakılmışsa da Berlin Antlaşması ile (13 Temmuz 1878) Osmanlı'ya verilmiştir. 1877 – 1878 harbi sonunda Ruslar çekilirken, Van’dan gelen Ermenilere buradakileri de katıp birlikte götürmüş, Gökçegöl’ün batısında yeni kurulan şehre Navo Bayazıt (Yeni Bayazıt) adını vererek oraya yerleştirilmişlerdir. Ermeniler çekilince Van’dan gelen Alay Komutanı Miralay Hüseyin Hüsni Efendi, Bayazıt'ı teslim aldı. Mutasarrıflığa Kettühdağ oğlu Abdulvahap Efendi tayin edildi. Daha sonra İstanbul’dan tayin edilen Adil Giray mutasarrıf oldu. Cumhuriyet ilanından sonra mutasarrıflıklar valiliğie dönüştürüldüğünden Mutasarrıf Kamil Bey ilk vali olarak atandı. Iğdır ve Tuzluca, Bayazıt’a bağlandı. 1927 yılında Bakanlar Kurulu kararı ile vilayet merkezi Karaköse’ye alınınca Vali Ziya Tekeli Karaköse’ye, Karaköse Kaymakamı Yusuf Ziya Bey de Bayazıt’a atandı. 1934 yılında Iğdır ve Tuzluca buradan alınarak Kars’a bağlandı. Aynı yıl ilçenin adı Doğubayazıt olarak değiştirildi. 1959 yılında Durupınar Sit Alanı keşfedilmiştir. Nuh'un gemisinin izlerinin bu alanda bulunduğu tahmin edilmektedir. tr.wikipedia.org'dan alıntıdır.
__________________ Ayinesi iştir kişinin lafa bakılmaz. Şahsın görünür rütbe-i aklı eserinde. | |
| |  |
| IRCForumlari.NET Reklamlar |
   |
 |
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
| |
Benzer Konular | ||||
| Konu | Konuyu Başlatan | Forum | Cevaplar | Son Mesaj |
| Ağrı Diyadin Tarihi Geçmişi | SpinoZi | İl ve İlçelerimizin Tarihçesi | 2 | 09 Mart 2024 03:15 |
| Gölyüzü Köyü Hakkında Bilgi Doğubayazıt Ağrı | PySSyCaT | Doğu Anadolu Bölgesi | 0 | 12 Kasım 2014 08:44 |
| İshak Paşa Sarayı-Doğubayazıt/Ağrı | Afrodit | Doğu Anadolu Bölgesi | 0 | 24 Eylül 2011 14:57 |
| Ağrı ili Tarihi | Sim | Doğu Anadolu Bölgesi | 0 | 18 Ağustos 2011 02:17 |
| Ağrı - Doğubayazıt | Sim | Doğu Anadolu Bölgesi | 0 | 18 Ağustos 2011 02:11 |
Normal
