Çevrimdışı

Evcil Hayvanlar, Sokak Hayvanları ve Çiftlik Hayvanlarından insanlara bulaşan hastalıklara Zoonozlar denmektedir. Toplum olarak bir çok evde hayvan besliyoruz. Hayvandan geçen bulaşıcı hastalıkların neler olduğu, nasıl korunacağımız ve tedavileri hakkında geniş bir bilgi yazısı hazırladık.

Hayvanlardan geçen hastalıkları listeledik. Genel olarak aşağıdaki hayvanlardan geçen hastalıklar şunlardır;

Şarbon
Kuduz
Bruselloz
Toksoplazmoz
Kuş gribi
Veba
Tüberküloz (verem)
Ruam
Tularemi
Salmonella
Tenyazis (abdest bozan)

Şarbon hastalığı Nedir? Nasıl Bulaşır? Belirtileri ve Tedavisi
İnek, sığır, koyun, keçi, at, domuz gibi çiftlik hayvanlarında rastlanan bir hastalıktır. Hayvancılıkla uğraşan ve bu hayvanları besleyen kişilerde sıkça görülür. Bu hastalık için hayvan kontrolleri yapılırken, aşıları yapılmalıdır. Aşısız çiftlik hayvanları devamlı risk grubundadır. Tabi ki bunlarla ilgilenen insanlarda.
Hasta olan yada şüpheli hayvanlar genelde imha edilir. Eğer farkına varılmassa etinin yenilmesi halinde insana bulaşır. Sadece yemek ile çıplak elle dokunulsa bile geçer.
Şarbonun bulaşma yolu ise iki türlüdür. Birincisi deri şarbonudur. Hasta hayvana çıplak elle dokunup, derimizdeki yara ve çiziklerden içeri sızarlar. Solunum yolu ile, hasta hayvanın etrafındaki parazitlerle de bulaşır. İkincisi ise bağırsak şarbonudur. Hasta hayvanın eti çiğ yenirse, hasta hayvanın bulunduğu yerdeki yiyeceklerin yenmesiyle bulaşır.
Şarbon hastalığının insanda ki ilk belirtisi ise, böcek ısırığına benzeyen, kaşıntılı ve kabarmış şişiklerdir. Ardından su kabarcıklı yara oluşur ve ortası siyah noktalı olur. Bunla beraber kişi de halsizlik ve yorgunluk başlar.
Şarbonun tedavisi ise kesinlikle tıbbi destek alınmalı, en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır

Kuduz hastalığı Nedir? Nasıl Bulaşır? Belirtileri ve Tedavisi
Kurt, tilki, çakal gibi vahşi hayvanlar ile kedi, köpek, sığır, koyun, keçi ve at gibi evcil hayvanlardan bulaşır. Kuduz virüsüne sahip evcil hayvanlarda, huy değişiklikleri görülür. Önceki hallerine göre sinirli ve saldırgan olurlar. Dikkatlerini çeken her şeye karşı ısırma ve saldırma isteği gösterirler. Yutkunma reflekslerini kaybettiklerinden sudan korkarlar. ağızdan salya devamlı akar.
Vahşi hayvanlar ise kuduz olduklarında insandan kaçmaz ve saldırgan olurlar. Gündüz ortalıkta gezmeye başlarlar.
Kuduz olan hayvanlar genelde felç geçirir ve ölür. Eğer insanlarla temas sağlamış yada ısırmasıyla, Kuduz hayvanın salyasının açık yaraya, kesik, sıyrık veya çatlak deriye temas etmesiyle bu hastalık insana bulaşır.
Evcil hayvanınız var ise kesinlikle aşısını yaptırmanız gerekmektedir.
Kuduzun Belirtileri ise eğer ısırık varsa çevresinde ağrı veya yanma, soğukluk, kaşınma ve karıncalanma hissi oluşabilir. Salyadan bulaştıysa Kırıklık, hafif ateş, baş ağrısı, iştahsızlık, bulantı, boğaz ağrısı, sert ve kuru öksürük görülebilir. Her iki durumda ilerleyen belirtisi ise, sinirlilik, huzursuzluk, his kaybı, yüksek seslere karşı hassasiyet başlar. Ağızdan salya akmaya başlar . Su ve ışığa aşırı tepki verir.
Kuduzun Tedavisi yapılmassa önce felç daha sonra ölüm getirir. Isırma var ise en az 10 dakika soğuk su ve sabunla iyice yıkanıp. Hemen sağlık ocağına gidilmelidir. Eğer belirtileri var ise, ölümcül olduğunu hatırlayın ve hemen acil servise gidin.
Agresif bir durum sezdiğiniz evcil hayvanı ise önce kendinize ağızlık ve korunmalı bir giysi ile yakalayıp, ağzını bağlayıp, veterinere götürün.

Bruselloz hastalığı Nedir? Nasıl Bulaşır? Belirtileri ve Tedavisi
Bruselloz (Mal Hastalığı yada Malta Humması) Bakterisi, süt veren Keçi, Koyun, İnek gibi hayvanların çiğ sütlerinde veya pastörize edilmemiş süt ürünlerinin insanlar tarafından tüketilmesiyle ortaya çıkar.
Brusellozun insana bulaşması süt ve süt ürünlerinin tüketimiyledir. Pastörize edilmemiş sütler yani UHT ile işlem görmemiş sütleri kaynatmalıdır.Ardından kaymak tuttuktan sonra karıştırılıp 8 dk kadar kaynatıp, hemen soğutulmalıdır. Eğer bu sütten peynir yaparsanız ise 3 ay tuzlu suda bekledikten sonra tüketilmelidir.Hazır peynir alırken üretim tarihinde bakıp en az 3 ay geçmiş peynirleri alınız
Brusellozun ilk belirtileri bitkinlik, yemek yememe isteksizliği, aşırı ateş, gece terlemeleridir. Ardından eklem ve kas ağrıları ile beraber agresiflik baş gösterir.
Bruselloz tedavisi sadece Sağlık Kuruluşlarında yapılmaktadır.
Hayvanlardan insanlara geçen hastalıklar nelerdir? Belirtileri ve Tedavisi | Çiğ sütler çok iyi kaynatılmalı ve hemen soğutulmalı
Hayvanlardan insanlara geçen hastalıklar nelerdir? Belirtileri ve Tedavisi | Çiğ sütler çok iyi kaynatılmalı ve hemen soğutulmalı

Toksoplazmoz hastalığı Nedir? Nasıl Bulaşır? Belirtileri ve Tedavisi
Kedi dışkısı ile bulaşmış su ve gıdalardan, pişmemiş etten insana bulaşır. En riskli kişiler hamile kadınlardır. Toksoplazmoz paraziti gebelerde düşük yapmalarına ve bebeğin ölü doğmasına sebep olur. Aynı zamanda bu parazit insanların genelinde beyin ve göz gibi organlara yerleşerek sakatlıklara sebep olabilir.
Toksoplazmoz Belirtileri biraz sessizden gelir. Önce tipik ateş, bitkinlik, baş ağrısı, eklem ve kas ağrısı başlar. Ardından boğaz ağrısı, mide bulantısı ve kusma, deride döküntüler görülür. Eğer evde kedi besleyen kişi iseniz, yada kedi besleyen bir arkadaşınızda yemek yemiş olabilirsiniz. Bu belirtileri gördüğünüzde tedavi olmak için Sağlık Kuruluşuna gidiniz.


Kuş gribi hastalığı Nedir? Nasıl Bulaşır? Belirtileri ve Tedavisi
Kuş gribi virüsüne sahip canlı yada ölmüş kanatlı hayvanın eti ve yumurtasını yemek ve ellemek ile insana geçen bir hastalıktır.
Kuş Gribinden insan ölümleri 2000’li yıllardan sonra giderek artan bir ivmeye sahiptir. Çünkü nezle yada soğuk algınlığı gibi görülüp tedavi olmamaktan kaynaklanmaktadır. Özellikle kuş gribi, tipik insandaki grip gibi ölümcüldür. Özellikle Göçmen kuşlar ile dünyaya bulaşır.
Evcil kanatlı hayvan yetiştirilen yerlerin doktor kontrollü ve dış dünyadan kuşlarla etkileşimi önlenmelidir. Büyük tavuk çiftlikleri ve yumurta üretim yerlerinde kuş gribi çıkma riski genelde yoktur.
Kuş gribi Belirtilerinin ilk başlangıcı, birden bastıran yüksek ateştir.İkincisi ise nefes tıkanmaları, öksürük, eklem ve kas ağrıları, boğazda ağrısı gibi 4 belirtinin birinin görülebilmesidir. Eğer kontrol dışı kümes hayvanı ve yumurtasını tükettiyseniz bu belirtilerde görüldü ise sadece yapmanız gereken Acil Servis’e gitmektir.
Kuş gribi tedavisi için hastalığın ilk yayılma sürecinde bilinçli olursanız, iyileşme oranınız daha yüksektir.

Ruam hastalığı Nedir? Nasıl Bulaşır? Belirtileri ve Tedavisi
Tek tırnaklı hayvanlarda görülebilen ölümcül bir hastalıktır. Ruam at, katır ve eşek gibi hayvanlarda burun, kasık ve akciğerlerinde görülen bir hastalıktır. Veteriner kontrolü olmayan hayvanlarda görülür.
Ruam hastalığına sahip hayvanlar burunlarından sümük ve enfeksiyon görülür. Gözle görüldüğü için uzak durmalıyız.
Ruam hastalığı insan sağlığı için tehlikeli ve deri üzerinde kesik yara olanların yanlarına girilmemelidirBelirtileri ve Tedavisi Çiftlik Hayvanlarını veterinerlerin kontrolü sağlanmalı

Veba Nedir? Nasıl Bulaşır? Belirtileri ve Tedavisi
Antik çağların hastalığı olan bir diğer ismiyle Kara Ölüm, veba bulaşıcı ve öldürücüdür. Farelerden bulaştığı söylenir ama bu yanlış bilgidir. Bu bakteriyi yayan bir tür piredir. Fare gibi diğer kemiriciler bu pirenin ısırılması ile veba hastalığına kapılır.
Vebaya bulaşmış fare gibi kemirgenlerin, insan gıdalarına teması ile geçmeye başlar.
Veba bakterisi, insan vücuduna kuluçkaya yatıp etkisini 3 yada 8 gün içinde başlatır. İlk etkisi yüksek ateş, sıtma gibi üşüme duygusu, sebepsiz yere bel ve sırt ağrıları, burun kanamaları, kasıklarda ağrı, halsizlik, migren gibi baş ağrısı, kusma, ishal, lenf bezlerinde şişiklik görülür. Orta seviye de hastalıktan iç kanamalar başlar ve deri altında siyah benekler oluşmaya başlar. İleri seviye Dil rengi kahverengine döner ve kurumaya başlar. İleri seviyede Bulaşıcı olduğundan hasta, tecrit edilmeli ve sağlık kuruluşu aranmalıdır.
Veba başlangıcında yada orta seviyeye gelmeden kesinlikle Hastanelerin Acil Servisine gidilmelidir.


Tularemi Nedir? Nasıl Bulaşır? Belirtileri ve Tedavisi
Tularemi, fare, tavşan, sincap gibi kemirgenlerde ölümcül bir hastalıktır. İnsan geçmesi bu hayvanların teması ile gerçekleşir. Fakat sinek ve kenelerle de insana bulaştığı görülmüştür.
İleri derecede ilerlediğinde Lenf bezlerini şişiren bu hastalığın belirtileri aniden yükselen ateş, baş ağrısı, kırıklık, bulantı, kusma ve ishaldir. Ölüm oranı insanlarda düşüktür. Tedavisi ise ilaçla yapılabilmektedir.


Salmonella Nedir? Nasıl Bulaşır? Belirtileri ve Tedavisi
Salmonella virüsü, yaklaşık 2300 tipi vardır. Tifo gibi hastalıkların sebebidir. Kümes hayvanları, güvercinler, sığır, keçi vb. gibi hayvanların temasları ve gıdalarından bulaşır. Temas edilen suların içilmesinde de bulaşır. Yüksek Ateş ve şiddetli karın ağrısı ilk belirtisidir.
Sağlık Bakanlığı aşı çizelgesinde bu hastalıkla ilgili aşı yapılmaktadır. Bebeklerde ve Çocuklarda aşıların kontrolünü yapmanız gerekmektedir.

Tenyazis Nedir? Nasıl Bulaşır? Belirtileri ve Tedavisi
Tenyazis (abdest bozan) özellikle omurgalı hayvanların bağırsağında bulunan yassı ve şerit benzeri büyüklü küçüklü parazitlerdir. Dünyada da ülkemizde de yaygındır. Parazitler hayvanların dışkılarından, besinlerine ve sularına bulaşarak diğer hayvana geçer.sığır ve dana gibi hayvanların böylece sindirimine katılır oradanda kasların içinde yaşamaya başlarlar.
İnsanlara bulaşma şekli ise, iyi pişirilmeden tükenen etlerden kaynaklanmaktadır. İnsanlarda yapılan araştırmaya göre 25 yıla kadar barınabilmektedir.
Tenyazislerin belirtileri ise genelde iştahsızlık, mide ağrıları, mide bulantısı, ishal görülür. Tenyazis parazitleri anüsten çıkarken özellikle çok kaşıntı yapar. Çıkmaya çalışmaz. Özellikle çocuklarda anüs de çok kaşıntı oluyorsa, sebebi bu olabilir. Tedavisi ilaçla olduğundan Sağlık Kuruluşlarına giderek destek alabilirsiniz.

Hayvanlardan insanlara bulaşan hastalıklardan Korunma Yolları
Evcil hayvanların aşıları ve temizliğinin yanında, rutin veteriner kontrolleri yapılmalıdır.
Çiftlik hayvanlarına tedbir olarak çıplak elle dokunulmamalı.
El ve kişisel temizliğe her zaman önem verin. Tırnaklar uzun olmamalı. Hayvanlarla etkileşimden sonra eller en az 30 saniye bol sabunla ovularak yıkanmalıdır.
Evcil Hayvanların bulunduğu ortamlarda açıkta gıda bırakmayınız.
Evcil hayvanların tuvalet ihtiyaçlarını evin dışında balkon gibi açık yerlere alıştırıp,
Et ve yumurtaları çiğ yemeyin. Etli çiğ köfte tüketmeyin.
Isırıklarda kesinlikle 10 dakika bol sabunlu soğuk suyla yıkayın.
Evde kuş besliyorsanız, aşılarını yaptırmayı ihmal etmeyin.
Çiğ sütleri iyice kaynattıktan sonra hemen soğutma işlemini yapınız.
Peynirleri tüketmeden en az 3 ay tuzlu suda kaldığından emin olunuz.
Çiftlik çalışanı iseniz yada ailenizde böyle biri varsa devamlı sağlık kontrolünden geçtiğinden emin olunuz.

__________________
¿