Çevrimdışı

İnternetin doğası tamamen farklı. Bir yerlerdeki ilginç bir web sitesi, e-posta, yazı, video ya da haber, bir anda çılgınca yayılabiliyor. Çünkü ortam iletişimi kolaylaştıran ve hatta destekleyen bir doğaya sahip. Zaten “viral marketing” denilen olay da bizzat bu. İnternet, dünyayı algılamamızı değiştirirken; bugüne kadar düşünülmemiş iş modelleri, alışkanlıklar, hatta hastalıklar ve de suçların da karşımıza çıkmasına neden oluyor. Suçların tanımlanması ve yaptırımlarının geliştirilmesi ve daha da önemlisi bunların hukuka uygun biçimde uygulanabilmesi ise zaman alabiliyor. Ancak bazen internetin dokunduğu noktalar çok şaşırtıcı olabiliyor. Örneğin, hiç düşünmeden forward edilen bir e-posta yüzünden, bir gün beklenmedik sonuçlarla karşılaşmak hiç de uzak bir ihtimal değil, Bu yazımız, bu konuyu örneklerle açıklamak ve zincir e-postaların spam dışındaki problemi olan iftira içermelerinin hukuki niteliğine değinmek amacında olduğu kadar toplumsal uyarı niteliği de taşıyor. E-posta kutularımıza gelmiş olan yazıları adres defterindeki herkese iletmek eğlenceli olduğu gibi aynı zamanda riskler de taşıdığı için tehlikeli bir alışkanlık. Bazen eğlenceli bir içerik yerine protesto vb. içeren e-postalar da bu iletme (forwarding) mantığı yüzünden zincir halinde internet üzerinde kitlelere yayılabiliyor. Ancak yukarıda da dediğimiz gibi, bu şekilde bazen sadece başlığını ya da ilk bir kaç satırını okuyup ilettiğimiz bir e-posta günün birinde başımıza iş açabilir.
Tam bu noktada konunun daha da detayına inmeden hemen şunu da eklemek gerekiyor: e-posta yazışmalarının etik kurallarına göre; şirket içi olmayan ya da birbirini tanımayabilecek kişilerin de aralarında bulunduğu çok kişiye gönderilen e-postalarda adresler “to”(gönderilen) bölümüne değil ve fakat “bcc”(gizli gönderilen) bölümüne yazılarak gönderilmelidir. Aksi halde, e-posta adresi açık olarak yazılan kişilerin iletişim adresleri diğerlerine ifşa edilmiş ve bu kişiler spam riskiyle karşı karşıya bırakılmış oluyorlar. Hatta bu türden e-postalar en başta aslında bu zincire dahil olan kişilerin e-posta adreslerini çalmak ve toplu e-posta adresi satan firmalara satmak amacıyla başlatışmış olabiliyor. Bir e-postadan ne kadar da çok suç çıkıyor!..
Size gelen bir e-posta arkadaşınızla yaptığınız bir haberleşme de olabilir. Bu durumda onun rızasını almadan başkalarına iletmeniz (forward)’niz halinde TCK. 132/3 gereği Haberleşmenin gizliliğini ihlal edebilirsiniz ve altı aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılabilirsiniz.
Bu yazının esas amacı ise: bu tür zincir e-postalar iler doğru olmayan ya da ispatlanamayacak iddiaların yer aldığı (belli marka bir ürünün kalitesiz, pahalı ya da sağlığa zararlı olduğu gibi) e-postaların, bir saniye bile düşünülmeden gönderilmesi ya da iletilmesi halinin hukuki açıdan nasıl bir sorumluluk rejimine tabi olduğu ya da olması gerektiği.

__________________
Kahpeliğin bahanesi, İhanetin telafisi olmaz.