Çevrimdışı

Çorum
A

Abbaca : Bembeyaz.
Abıca : Abla.
Abuz : Çok salakça, cahilce davrananlar için söylenir.
Afad : Afet. Afallamak : Sersemlemek.
Aflâk : Salak.
Afur : Damın (ahır) bir bölümü.
Mal, davar gibi hayvanların otlarını, samanlarını yediği yer.
Ağdırmak: Aşağı doğru indirmek, eğirmek, enginleştirmek.
Ahababa : Şaşırma ünlemi gibi kullanılır.
Ahtaracak : Tandırda saçın üstünde pişenleri çevirmeye yarayan uzun kıllıca benzer bir alet.
Akıska : Akasya.
Al : Kırmızı renkli, şifon örtü.
Alaca gabı : Evin dış kabısına denir.
Alav : Alev.
Alen : Yavaşla, dur manalarında.
Aleşme : Durma, çabuk ol.
Amel : İsal.
Anadut : Harmanda, ekin yığma ve patozunda kullanılan alet.
Ananmak : Depinmek.
Anavıl : Bahçenin ayrılan bölümlerinden her biri.
Angut : Aptal, cahil.
Angıtmak : Ayırmak.
Anıyım : Kadınlar tarafından kullanılan üzülme ve sevinmeyi ifade eden bir ünlemdir.
Anız : Tarla biçilince kalan sap.
Apık : Ayakkabı
Ark : Su kanalı
Asadmak : Aksatmak. Bir işi geciktirmek.
Atacak : Yay

 

Çevrimdışı

B

Badal : Merdiven Bağ kütüğü : Bağı oluşturan ağaç kısım.
Bakınacak : Ayna.
Balak : Manda yavrusu.
Baldır bacak : Açık giyinenler için söylenir.
Baldırcan : Patlıcan
Batal : Düzeni bozulmuş, dağınık, harab.
Bayağ : Herkesin yaptığı gibi.
Bayahdan : Deminden.
Bayli : Bari.
Bazlama : Kalınca açılıp, saçta pişirilmiş ev ekmeği
Bedusta : Buğday.
Berial : Beri gel. Beri bah : Bu tarafa bak.
Beri benzer : Bir işi fazla önemsemeden elinin ucuyla yapmak.
Beşlik : Eski giyim üç eteğin üstüne takılan para süsüne denir.
Bıçak : Traktör bıçağı. Tarla sürmeye yarar.
Bıçahlık : Mutvak rafı.
Bıldır : Geçen yıl.
Bınak : İneklerin burnunun üstüne takılan ucu sivri tasma.
Bızağ : İnek yavrusu.
Bızalacı : İnekler için hamileliğini ifade eder.
Bi bişirimlik : Bir pişirmelik. Bi cimcik : Küçücük, ufacık, az.
Bidınnak : Çok az.
Bi hekmet : Çok iyi.
Bi soluk : Hemen.
Biz : Ayakkabı dikmekte kullanılan ucu sivri alet.
Bizal : Sonra.
Bizaleyin : Biraz sonra.
Borana : Yumurta haşlamasının doğranarak üstüne sarımsaklı yoğurt dökülmesiyle oluşan yemektir.
Boruculuk : Çocuk oyunu.
Boz : Beyazımsı renk.
Böğür : Yan taraf.
Bölük pörçük: Parçalanmış, parça parça.
Bukmek : Çevirmek.
Bukturmek : Kısırlaştırmak.
Buvalek : İnek gibi havanları ısıran ve kaçmasını sağlayan bir böcektir.
Buymak : Üşümek.
Bük : Diken ve çalı topluluğu.
Büzüşmek : Küçülmek, çekilmek.

 

Çevrimdışı

C

Câl : Cahil.
Calp : Kart, koca.
Cavmak : Kaymak, sapmak.
Cazı : Nazlı, nazlanmak.
Cebellenmek : Hiddetlenmek
Cıbır : Fakir, kel.
Cılga : Patika.
Cıncık : Cam.
Cızlak : Mayasız hamurun (içine yumurtada katılır) cıvık şekilde yoğrulup, açılması ve ince bir şekilde tavada pişirilmesiyle oluşur.
Cibelik : Şımarık.
Cicik : Meme.
Cimbi : Üzüm salkımının küçük dalları.
Cimciklemek : Cimdiklemek.
Cirbit : Çapak.
Culuk : Hindi.
Cuvare : Sigara.

 

Çevrimdışı

Ç

Çağla : Düğünlerde sergilenen bir oyun.
Çalhalamak : Yıkamak.
Çalı cibirgi : Etrafta bulunan çalı, ufak odun, değnek gibi şeyler için kullanılan genel bir tabir.
Çam bardak : İçerisine su konan ve soğuk tutan içi oyuk çam ağacından yapılmış bir suluktur.
Çam yalâğ : Çamın üzerinde bulunan yapışkan madde.
Çantı : Çatı
Çapak : Uyanınca göz kenarlarında oluşan sarılık.
Çarpana : Eski giyimlerde bele dolanan sarık.
Çatal : Orakta (Harmanda) deste taşımak için kullanılan “V” şeklindeki bir harman aletidir.
Çatırtdak : Doğa, yansıma sestir. Değneği çatırtdak kırdı.
Çatma : Çadır.
Çaynık : Demlik
Çeç : Patozda, samanından ayrılmış tahıl yığını.
Çelikçi : Hayvan alıp satan kimse.
Çene : Köşe.
Çenilemek : Olur olmaz her lafa karışanlara söylenir. Köpek gibi Çenilemek. Çenteleşmek : Birisiyle ağız dalaşı yapmak.
Çepel : Eskiden it manasında şimdi beceriksiz.
Çepken : Eski giyim üç eteğin bir parçası, yelek.
Çıhçene : Çok konuşan.
Çıhım : Karşı çıkma, paylama. Tarla bölümleri. Şu çıhımı da çıkarsa bugün kurtuluyok.
Çıhrık : İp yapmak için ip bükülen alettir.
Çıtak : İri güçlü varlıklar için kullanılır. Çıtak inek.
Çiğ : Pişmemiş.
Çiğid : Kaysı, erik çekirdeği.
Çimmek : Yıkanmak.
Çinik : Tahıl ölçme aracıdır.
Çipil : Göl.
Çitin : Çetin.
Çivi : Kozalak.
Çomba : Erkek manda.
Çökelik sündürmesi : Çökeliğin yağda haşlanması.
Çölpe : Beceriksiz.
Çöte : Uzun ucu sivri değneklere denir. Bağ, bahçe işlerinde destek amaçlı kullanılır. Aynı zamanda güçlü kuvvetli anlamına gelir.
Çul :Kilim
Çulluk : Bir çeşit kuş türü.

 

Çevrimdışı

D

Dangır : Dalye oyunu.
Daldaşşak : Çırıl çıplak.
******* : Hakaret nitelikli bir söz.
Dam : Ahır Damisti : Evin üstü, üst tarafı.
Danisga : En iyi âla manasında olan söz yörede hakaret manasına kaymış. Davar : Koyun sürüsü.
Deâl : Değil
Deami : Değil mi?
Deh : Şaşırma ünlemi.
Dene : Tahıl tanesi.
Denek : Üzüm bağlarındaki bağ kütüklerinden her biri.
Denelemek : İnek, tavuk gibi hayvanların yediği tahılı hazmedememesidir. Dırmık : Tarla, bahçede kullanılan düzenlemeyi sağlayan bir alet.
Didiklemek : Çekiştirerek koparıp, parçalamak.
Dirget : Ot toplamakta, harmanda sap toplayıp yaymakta kullanılan harman aleti.
Doluhmak : Dolmak (mecazi anlamda)
Domatis gavurması: Domates haşlaması
Domuşmak : Doluşmak.
Dorutmak : Donuk şekilde, keyifsizce durmak.
Dovah : İnekler için kullanılan bir söz.
Döşşek : Yatak.
Döven : Tahıl ürünlerinin sapını, tanesinden ayırmak için kullanılır. Bugün ki patozun görevini yapan eski bir alet ve hayvan gücüyle yapılırdı.
Duğdu : Balta gibi aletlerin keskin olmayan, bir şeyi döğmeye, ezmeye gibi işe yarayan kısmına denir.
Dünemek : Yatmak. Genelde tavuk gibi dünemek deyimi için de kullanılır.

 

Çevrimdışı

E

Ebem guşağı : Gök kuşağı.
Ecik : Az bir parça.
Eğdişmek : Karşılıklı laflarla birbirleriyle uğraşmak.
Eleşme : Aleşme bak.
Elevay : Eringeç, isteksiz, beceriksiz.
Elfene : Piknik. Elig : İp bükülen alet.
Ellamki : Allah bilir ki, herhalde.
Eme : Hala. Emme : Amma.
Emmi : Amca.
Enek : Anapara, sermaye, çocuk oyunu.
Erişte : Yöresel kesme makarna.
Ersin : Kesici bir hamur kesme aracı. Hamur bıçağı.
Esik : Düzlük.
Essahmıdiyon : Sahimi söylüyon.
Eşelek : Bir meyvenin yenilip atılan kısmı. Elma eşeleği.
Eşşek gibi adam : Baba yiğit adam.
Evcimen : Evden dışarı çıkmayan, evine bağlı. Şu gelinde çok evcimen.
Evişte : Evvelden
Evişleyin : Evvel zaman.
Evlek : Bir miktar, bir parça topluluk.

 

Çevrimdışı

F

Fallafaş : Hal ve hareketlerinde cıvı, kendini dağıtmış kişiler için kullanılır.
Foşur : Eskiden tek kırma, tüfek manasında.
Fenikmek : Yorgun, bitkin hale düşmek. Açlıktan feniktim.
Feyilsiz : Doymayan, sürekli isteyen.
Fırtlak : Gırtlak.
Fışkı : Kötü kadınlar için söylenen bir söz. Ama genelde kızgınlık anında söylenen bir sözdür.

 

Çevrimdışı

G,Ğ

Gabardak : Balon.
Gaçemer : Pratik.
Gadam : Erkek kardeşim.
Gagoz : Kakoz.
Gahrık : Balgam, tükürük.
Gâl : Cevizin kabuğundan ayrılması.
Galıç : Eski orak. Biçmeye yarayan “Ç” şeklinde bir alet.
Gallanuç : Ötürük.
Gamga : Ufak odun parçaları.
Ganara : Boğazi sağlam, çok yiyen.
Gançı eşşek : Kancık, dişi eşşek.
Ganıttırmak : Kaldırmak.
Gap gaçak : Mutfakta bulunan (tabak, kaşık, çatal, kazan, bıçak gibi) eşyaların genel adı.
Garı yemâğ : Düğünde kesilen ineğin karnından yapılan bir et yemeği.
Garıg : Bağ, bahçedeki bölümlere
Gasnah : Çember. Gatıh : Ayran.
Gavırga : Kavurga
Gavız : Ekinin yıkandıktan sonra kalan kabuk kısmıdır.
Gavlık : Balon.
Gaykıllmak : Olduğu yerden başka bir yere kaymak. Hareket etmek.
Gayım : Sağlam.
Gayış : Kemer.
Gaylen : Gayli, gayrı.
Gazayağ : Traktöre takılıp tasla sürmeye yarayan alet.
Geceotun : Gece vakti, geceleyin.
Gedik : Eksik.
Get baba get : Birisine güven kalmadığını ifade eder.
Gırık : Eşşek yavrusu.
Gırıntı : Büsküvi, çerez gibi yiyeceklere verilen genel ad.
Gıymık : Odun ve başka nesnelerin küçük küçük parçası. Odun gıymığı.
Gıynak : Cevizin parçalarına denir.
Gıypıtmak : Geri çekilmek.
Gızan : Köpeklerin çiftleşme zamanındaki haline denir.
Gız bellemek : Bir kızı sevmek, aşık olmak.
Gidişmek : Kaşınmak.
Gilik : Mayalı hamurun, yağlı, yağsız tavanda ya da saçta pişirilmesine denir. Go : Mavimsi, gök rengi, kedi gözü rengine verilen ad.
Go bahla : Kuru fasulye.
Gobel : Küçük erkek çocuk. Anasız babasızlara da bazı hallerde denir.
Gocuk : Mont. Gonah : Bebeklerin kafalarındaki kepeğe denir.
Goruk : Üzümün olgunlaşmamış haline denir.
Goşam : Çok, kuçak. Goşam paşam. Kuçak kuçak.
Goynek : Gecelik, gömlek. Gozer : Halburun daha büyüğüne denir.
Göynümek : Çürümek.
Gunnacı : Eşşek ve kedinin hamile olması haline denir.
Gurk : Anne tavuk.
Güğüm : Bakırdan yapılmış, itbiğin büyük şeklidir.
Güllâp : Menteşe.
Güvezi : Vişne çürüğü rengi.
Güyâ : Damat

 

Çevrimdışı

H

Hâbe : Heybe, çanta. At ve eşşek sırtına konan ve yük taşımaya yarayan alet.
Hakık : Kolye.
Hakla : Ölçek. Tahıl ölçü birimi ve araçıdır.
Hâla : Tuvalet. Halbır : Eleğin daha seyrek örülmüş şekli, biraz daha büyüğüdür.
Halha : Halka.
Hamır : Hamur.
Harar : Buğday ve arpa gibi tahılların konup saklandığı büyük kıl çullara denir. Hayat : Avlu.
Haydi hi : Haydi çabuk ol.
Hayma : Tarla, bağ, bahçeye yapılmış küçük yapılar.
Hazitmek : Hoşlanmak, hoşuna gitmek, sevmek.
Hedik : Buğdayın kazanda (hedik kazanı denir) su içerisinde kaynatılmasıdır. Helik : Yuvarlak, ufak taş parçasıdır.
Helki : Kova.
Heri : Yahu.
Heşlenmek : Bozulmak, kullanılmaz hale gelmek, kötülenmek.
Heybet : Çirkin, korkunç.
Hisenize : Haydisenize.
Holluk : Tavukların yumurtladığı yer.
Höst : Hayvanlar için, özellikle inekler için kullanılır.

 

Çevrimdışı

I

Iğıl ığıl : Hızlı hızlı.
Imıl ımıl : Yavaş yavaş.
Irak : Hafif açıklık.
Iramık : Römork.
Irbık : İbrik.
Irgalamak : Sallamak.
Isıcak : Sıcak.
Islak : İyi, güzel.
Işılaklı zân : Parlak, metal tabak.
Ivıl ıvıl : Yavaş yavaş.