Çevrimdışı

1540 senesi Haziran ayının bir akşamıydı. Korsika adasının Gareletta limanına ufacık bir Türk filosu demir atmıştı. Beş parça gemiden oluşan filonun kumandanı Turgut Reis’di.

O zamanlar Turgut Reis’in şöhreti bütün Akdeniz yalılarını tutmuş, İspanya sahillerinin güzel kızları, Kapitan Dragot dedikleri, yaşı elliyi geçmiş bu Türk kahramanı için şarkılar söylemişlerdi. Bir kez mağrip sularına yelken açtı mı, Akdeniz sahillerini korku ve dehşet alır, İtalyan limanlarında “Kapitano Dragot geliyor!” cümlesi duyuldu mu, o ünlü denizciler kaçacak yer ararlardı. Kanuni’ye rağmen kendini Avrupa nın en büyük hükümdarı olduğunu iddia eden Şarlken, bu korkuya bir son vermek için:

-Akdeniz’in huzuru için bu müthiş Türk’ü denizlerden uzaklaştırmalı, diyordu.

Hakkı da vardı. Üç parça hafif gemiyle, ağır kalyonlarla dolu bir limanı basar, hepsini ateşe verir, sonra geldiği gibi giderdi. İmparator Şarlken, Preveze’de Barbaros Hayrettin’e yenilen Andrea Doria’yı, Akdeniz hakimiyetini tekrar ellerine geçirmesi için donanmanın başına tekrar geçirmiş, fakat o, büyük Preveze mağlubiyetini unutmamış ve bu yüzden de donanmayı yeğeni Janetino’ya bırakmıştı. Bu da ilk iş olarak Turgut Reis’i ortadan kaldırmayı kafasına koymuştu.

İşte Turgut Reis, Türklerin “Oğlan Kaptan” dedikleri Janetino Doria’nın dev bir donanma ile Akdeniz’de gezdiği sırada küçük Korsika limanına pervasızca girmişti. Turgut, şafak sökerken geminin güvertesinde sabah namazını kılmış, leventleriyle yarenlik ediyordu. Birden heyecanlı bir ses duyuldu:

-Ufukta bir karaltı var!

Geminin baş tarafındaki gözcünün verdiği haber doğruydu. Evet, ufukta bir karaltı vardı. Dakikalar geçtikçe karaltılar büyüyordu. Daha sonra herşey anlaşıldı. Muazzam bir Venedik donanması kendilerine doğru geliyordu. Janetino, Turgut Reis’in yerini haber almıştı. Kuvvetler arasında denge yoktu. Turgut’un üç parça hafif gemi ve yüzelli kadar levendine karşılık Venedikliler yüzlerce gemi ve onbinlerce askerle gelmişlerdi. Fakat ne önemi vardı. Menteşeli Turgut, arkadaşlarının,

-Ne yapacağız Reis Baba?

Sorusuna hiç düşünmeden karşılık verdi:

-Ben küffara sağlam tekne vermem. Barbaroslarla denizlerde levent gezdim. Onların itibarını düşüremem. Cenk edeceğiz!

Acaba düşman hatlarını yarabilirler miydi? Demirleri zincirleriyle beraber suya bıraktılar. Çünkü çekmek için zaman kalmamıştı. Venedik amiralleri bir an şaşırdılar. Türklerin böyle ufacık bir filo ile savaşı kabul edeceklerine inanamıyorlardı. Biraz sonra Türkler için talihsiz bir mücadele başlamıştı. Turgut hangi kadırgaya rampa etti ise yangın yerine çevirdi. Fakat sonunda kendi gemisi de tutuştuktan sonra esir edildi.

Öğleye doğru düşman baştardesinde, yani amiral gemisinde bütün Venedikli kumandanlar, asilzadeler, kaptanlar ve şövalyeler dizilmişlerdi. Biraz sonra esaret zincirleri arasında güverteye getirilecek olan Akdeniz’in meşhur Kapitano Dragot’unu bekliyorlardı. Hepsinde gurur, fakat aynı zamanda heyecan vardı.

Turgut Reis metindi. Madem ki kader böyle yazılmıştı, rıza göstermekten başka çare yoktu. Sonra, kendisini esir eden de Akdeniz’in en büyük amirallerinden idi. Bununla biraz teselli buluyordu. Çünki Venedik donanmasının başında Andea Doria’nın olduğunu zannediyordu. Fakat biraz sonra güverteye çıkarılınca karşısında ihtiyar kaptanın yerine, süslü elbiseler içinde genç kız gibi bir denizciyi görünce:

-Aman Ya Rabbi! Beni yeni hayz görmüş bir kızın eline mi düşürdün? Diye bağırdı.

Bu cümle bir anda İtalyanca’ya tercüme edildi. Güverte karıştı. Doria’nın tecrübesiz yeğeni de kızmıştı. Yerinden fırladı. Turgut’u tokatlamak, hıncını bu suretle almak istiyordu.

-Şimdi görürsün!

Diye tehditler savurarak zincire vurulmuş esirine doğru yürüdü. Turgut, yüzlerce düşman amirali karşısında dimdik duruyor, alev alev yanan gözleriyle üzerine doğru gelen genç denizciye bakıyordu. Sanki bütün gövdesi göz kesilmişti. Akdeniz’i titreten bu gözlerde şimşekler çakıyordu. Janetino iyice yaklaştı, fakat havaya kaldırdığı elini kahramanın yüzüne indirmeğe cesaret edemedi. Geri geri çekildi, korkmuştu. Koca güvertede çıt çıkmıyordu. Herkes bu heybetli manzara karşısında susmuş, bazı ihtiyar denizciler de başlarını öne eğmişlerdi.

Yıllar geçti. Turgut, ak düşmüş sakalına rağmen düşman gemilerinde forsa olarak çalıştırıldı. Açlık ve yorgunluk, onun çelik gibi vücudunu yıpratamamıştı. Bazı hristiyan amiralleri onun haysiyeti ile oynamak ister gibi, geminin kürek çekilen kısmına iniyor ve:

-Hey, Kaptan Dragot! Ne haber bakalım?

Diyorlardı. Turgut o zaman muhatabını müstehzi nazarlarla süzüyor ve:

-Oh Sinyor! Hesap soracak günler geliyor, vaktinize hazır olun, bir şey kalmadı.

Diyordu.

-Fakat Dragot, kürek mahkumları buradan sağ çıkamazlar ki...

-Ben çıkarım.

-Nasıl?

-Orasını ben bilirim.

Nasıl çıkacaktı? Bu imkansız bir şeydi. Geminin oturağında, yani kürek çekilen yerinde bir ayağı zincire vurulmuş, bin bir ızdırap içinde bırakılmıştı. Başlarında da eli kamçılı hain birkaç gardiyan bulunuyordu. Buradan kaçamazdı.

Turgut’un arkadaşları Cenova’ya arabulucu göndermişler ve istedikleri kadar fidye-i necat, yani kurtuluş parası vereceklerini vadetmişlerdi. Fakat Cenova’lılar buna yanaşmamışlardı. Ondan en ağır bir şekilde intikam alıyorlardı. Son zamanlarda Turgut Andrea Doria’nın gemisine verilmişti. Preveze’nin bu mağlup amirali, gemisini ziyarete gelenlere mümtaz esirini göstermekten gurur duyuyordu. Bir gün Malta kadırgalarının amirali Jean de la Valetta, Andrea Doria’yı görmeye gelmişti. Vaktiyle Türklerin eline esir düşmüş ve forsa yapılmış olduğundan, böyle bir karşılaşmadan haz duyacaktı. İlk işi forsaları ziyaret etmek olmuştu. Büyük bir küreği çekmekte olan Turgut’u görünce:

-Sinyor Dragot, bu savaşın değişmez bir kaidesidir.

Diye söze başlamış, fakat umduğu etkiyi yapamamıştı. Çünkü Türk kadırgaların da onun da forsaya konduğunu bilen Turgut, metanetini bozmayarak gevrek bir kahkaha attı.

-Ne yapalım, talihin bir tebeddülü.

Turgut’un metaneti kırılmıyordu. Biliyor ve inanıyordu ki, bütün Akdeniz’e hükmeden Kaptanı Derya Barbaros Hayrettin Paşa bir gün gelip kendisini kurtaracaktı. Ümitleri boşa çıkmadı. Fransa kralı 1. Fransua ile alman imparatoru Şarlken arasındaki mücadele bütün şiddetiyle devam ediyordu. Fransa, hâmisi Kanuni Sultan Süleyman’a yine yalvar yakar olmuş, Bu sefer de denizlerden yardım edilmesini istemişti. Sultan Süleyman Fransa’yı yine himayesi altına almış ve Barbaros Hayrettin Paşayı da yüz adet kadırga ile, Fransız sahillerini kurtarmak üzere batı Akdeniz’e göndermişti.

1543 senesi, Ağustos ayı sonlarında bir sabah Cenova halkı hayret ve dehşet içinde uyandı. Limanın biraz uzağında Sulatan Süleyman’ın yüz kadırgalık muhteşem armadası duruyordu. Baştardede Preveze’nin şanlı kahramanı Barbaros Hayrettin Paşanın sancağı dalgalanıyordu. Donama-yı Hümayun’un şehri her an top ateşine tutacağı ve taş üstünde taş, gövde üstünde baş bırakmayacağı zannediliyordu. Mağrur Cenova, çoktan beri böyle bir durumla karşılaşmamıştı. Biraz sonra belki de yer yerin den oynayacaktı. Cenova senatosu kaptan paşaya elçi yollayarak ne arzu ederlerse yerine getireceklerini arzetti. Halbuki Barbaros, ne memleket, ne para, hiçbir şey istemiyordu. İstediği tek şey, bu kadar yıllık dostu Turgut ile Kazdağlı Salih idi. İkisi de âzad edilmezlerse, bütün limanı ve şehri yakacağını söyledi. O günlerde Cenova limanına yanaşmış bulunan Andrea Doria’nın gemisine, derhal adam gönderdiler ve ikisini de alıp, Barbaros’un gemisine getirdiler. güvertesine çıktıkları zaman Hayrettin Paşa kendini tutamadı ve sevinç gözyaşları dökerek Turgut’a doğru koştu:

-Turgut’umu dünyalara değişmem

Diyerek boynuna sarıldı. Beraberce ağlaştılar. Artık Akdeniz, tarihinin en büyük korsanına tekrar kavuşuyordu.

Barbaros ile birlikte bir müddet sonra İstanbul’a gelen Turgut Reis, devletin hizmetine girdi ve ölünceye kadar forsunu şan ve şerefle taşıdı.