Sosyolojiye Giriş: Sosyoloji Kavramı Olan Toplumsal Rol Nedir? Ne Değildir?

Sosyolojide statüye uygun olarak yapılması gereken davranışlara toplumsal “Toplumsal Rol” denir. Toplumsal statüler kişiyi belirli toplumsal kurallara uymaya zorlar. Bu kurallara uymak toplumsal rolü yerine getirmektir.

Toplumsal statü, statik iken toplumsal rol dinamiktir. Diğer bir deyişle rol, statünün davranışsal yönüdür. Bireyin rolünü yerine getirmesi, statünün verdiği hakları kullanması, ödevlerini yapmasıdır. Öğrenciden ders çalışması, doktordan hastasını muayene etmesi, öğretmenden ders anlatması beklenir. Statü olmaksızın rolün, rol olmaksızın statünün anlamı yoktur. Her statünün rolü ait olunan toplum tarafından belirlenir. Örneğin annelik rolü her toplumun özelliğine göre farklı biçimlerde yerine getirilir.

Bireyin statüsüne uygun biçimde yaptığı gerçek rol, toplumun beklentilerine uygunsa onaylanır, uygun değilse onaylanmaz. Statülere bağlı olarak roller de zaman içinde aynı kalmayıp değişkenlik gösterir. Örneğin, tarım toplumlarında kadının rolleri, sanayi toplumunda değişikliğe uğramıştır.

KAYNAK: SOSYOLOJİ TARİHİ KİTABI