Çevrimdışı

1. Tüm iyilikler gerçek bir fedakarlık örneği olmayabilir.



Sosyal psikologlara göre, gerçek fedakarlık gerçekten kendini düşünmemeyi gerektirir. Başka bir kişi için iyi bir şey yapabilmemizin sayısız nedeni (suçluluk, görev duygusu veya ödüllendirilmek) olduğu için her iyilik ve nazik jest fedakarlık olarak tanımlanamaz.

2- Fedakar olmaktan zevk alıyoruz.
Nörobiyologlar fedakarlığın bizi iyi hissettirdiğini bulmuşlardır. Spesifik olarak, beynin ödül ve zevk merkezleri, bir fedakarlık eylemine aktif olarak katıldığında yanar. Bu, fedakarlığın sadece sosyal normun bir parçası olmadığını göstermektedir. Aksine, psikolojik bir şeyi somutlaştırır.

3-Fedakarlığın psikolojik nedeni aslında biyolojik kökenli de olabilir.
Bir aile üyesine para vermeye eğilimliyken, bir yabancıya aynı fedakarlığı yapmaktan çekiniyorsanız, bu fedakarlığın biyolojik bir açıklaması olabilir. Fedakarlık konusunu çevreleyen ortak bir teori, akrabalık seçimidir. Akraba seçimi, paylaşılan genlerin devam etmesini sağlamak adına ortak biyolojik geleceğimiz için yardım etme olasılığımızın kan bağı olan bireyler arasında daha yüksek olduğunu göstermektedir. Çalışmalara göre, yakın arkadaşların birbirlerine fedakarlık yapma eğilimlerinin yüksek olduğu da bilinmektedir

4- Fedakarlık çekici bir özelliktir.
Çeşitli çalışmalara göre, kadınlar fedakar erkekleri çekici buluyorlar. Araştırmacılar bu biyolojik fenomeni “handikap ilkesi ” olarak adlandırıyorlar. “Kısacası, fedakarlık genellikle ne tür beceri ve kaynaklara sahip olduğunu ortaya koymaktadır. Potansiyel bir ortağın arzu edebileceği iyi şeyleri gösterir.

5- Fedakarlık, empati duygumuzla doğrudan bağlantılıdır.
Empati-Fedakarlık hipotezine göre kişi karşısındaki kişi ile empati kurarsa fedakarlık yapması daha büyük olasılıktır. Örneğin, anne olan bir kadın yolda bakkal torbalarıyla ve bebeğiyle yürümeye çalışan bir anneyle karşılaştığında yardım etmesi gibi. Bu hipotez çeşitli araştırma çalışmaları ile desteklenmektedir. Bir çalışma, çocukların özgecil alışkanlıklar geliştirmeye başladıkları zamanda empati duygusunu geliştirmeye başladıklarını buldu.

6- Fedakarlık, hayvanlar aleminde de bulunur.


Zoolojide fedakarlık, “Bir hayvanın kendi pahasına bir başkasına fayda sağlayan davranışı” anlamına gelir. Arıyı düşünün. Bir insan ya da bir hayvan bir arı kovanına saldırdığında, bir arı saldırganı sokmak için görevi kendi üzerine alır. Arının başkasını sokma eylemi yakında ölümüne yol açacak olsa da, arı kovanı korumak için isteyerek kendini feda eder.

7- Ruh halimiz kötü olduğunda daha fazla fedakârlık yapma eğiliminde oluruz.
Şaşırtıcı görünüyor, değil mi? Ancak Carnegie Mellon Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, insanların kötü bir ruh halinde olduklarında fedakârlıkta bulunma olasılıklarının daha yüksek olduğunu bulmuşlardır. Araştırmacılar bunun, başkalarına yardım etmenin ruh halimizi etkili bir şekilde artırabileceği ve kendimiz ve kendi kişisel durumumuz hakkında daha iyi hissetmemize yardımcı olabileceği sonucuna varmışlardır.

8- Özgecil alışkanlıklar daha uzun, daha sağlıklı yaşamlara yol açar.
Birçok çalışma gönüllülüğü (popüler bir fedakarlık biçimi) mutluluğa, daha iyi fiziksel sağlığa ve daha fazla zihinsel sağlığa bağlamıştır. Bununla ilgili bir çalışma, 30 yıllık bir süre boyunca bir grup anneyi takip etti. Otuz yıl boyunca, düzenli olarak gönüllü olan kadınların %36’sı ciddi bir hastalık yaşarken, nadiren ya da hiç gönüllü olmayanların ise %52’si ciddi bir hastalık yaşadığı gözlendi.

Başka bir çalışmada, gönüllü bir organizasyona katılan yaşlı yetişkinlerin daha düşük depresyon oranlarına, daha az kaygıya ve yaşamak için artan bir iradeye sahip olduğu bulunmuştur. Başka bir çalışma 55 yaş ve üstü yetişkinleri içeriyordu ve düzenli gönüllülüğün ölüm oranlarında %44’lük bir düşüşe yol açtığını buldu.

9- Çok fazla fedakarlık diye bir şey var.
Kendini düşünmeden başkaları için güzel şeyler yapmak harika bir şey gibi geliyor, değil mi? Ama çok fazla fedakarlık aslında kötü bir şey olabilir. Patolojik fedakarlık, insanların fedakarlığı aşırıya götürdüğü ve eylemlerinin iyilikten daha fazla zarar verdiği bir noktaya çarptığı zamandır. Patolojik fedakarlığın bazı yaygın örnekleri arasında hayvan istifleme ve sağlık profesyonellerinde sıklıkla görülen depresyon sayılabilir. Not: hayvan istifleme, bakabileceğinden daha fazla hayvanı yardım etmek amacıyla sahiplenmesidir.

10- Gerçek fedakarlığın var olup olmadığı halen hararetli bir şekilde tartışılmaktadır.
Doktorlar, bilim adamları ve filozoflar, gerçek fedakarlığın var olup olmadığını tartışmak için yüzyıllar harcadılar. Birçoğu, sosyal değişim teorisini gerçek fedakarlığın imkansız olduğuna dair kanıt olarak belirtmektedir. İyi bir üne, birinin genlerinin ilerlemesine, bir ödül ya da daha iyi bir ruh haline sahip olup olmadıklarına bakılmaksızın, sosyal değişim teorisi, insanların her zaman bencil nedenlerle şeyler yaptığını iddia eder. Öte yandan, sosyal değişim teorisini reddeden birçok kişi var. Bencil kazanımlara hizmet eden nazik eylemlerin tamamen başka bir kategoriye girdiğini iddia ediyorlar. Böyle bir kategori egoizm (benliğe fayda sağlamak), kolektivizm (bir gruba fayda sağlamak) veya ilkelik (ahlaki bir ilkeyi korumak) olabilir. Aynı insanlar, empatiye dayanan fedakarlığın her zaman gerçekten fedakar olduğunu savunuyorlar.

__________________