| |
|
20 Nisan 2022, 17:49
| #1 | |
| Çevrimdışı  IF Ticaret Sayısı: (0) | Radyoterapi nedir? Radyoterapi nedir? Yan etkileri nelerdir? Radyoterapi (Işın tedavisi), kanser hücrelerini öldürmek için tedavi edilen alana yüksek enerji X ışınları uygulanmasıdır. Radyoterapi ağrısızdır ve hissedilemez. Radyoterapi röntgen çekilmesine benzemektedir, yalnızca birkaç dakika sürer. İhtiyacınız olan radyoterapinin kaç seans olacağına doktorunuz karar verecektir. Radyoterapide kanser hücrelerini öldürmek veya büyümesini önlemek için iyonize radyasyonu kullanılır. Yüksek dozlu radyasyon kanseri hücrelerin büyümesini, çoğalmasını veya yayılmasını engeller. Lokalize bir tedavi yöntemi olan radyoterapi birçok kanser türünün tedavisinde başarılı sonuç verir. Radyoterapi (Işın tedavisi) sırasında normal hücreler de radyasyondan etkilenebilir; ancak birçoğu radyasyonun etkilerinden kurtulur. Radyoterapi uygulamalarında geçmişte kanserli dokuyu tamamen yok etmek için çok geniş bir alanı kapsayan tekniklerin yerini artık tümörün çevresini tamamen saran ve yalnızca kanserli bölgeyi hedef alan tedaviler almıştır. Bu durum sağlıklı hücrelerin mümkün olduğunca korunmasını sağlar. Ayrıca normal sağlıklı hücrelerin toparlanıp eski haline gelmesi, kanser hücrelerine göre çok daha kolay olmaktadır. Radyoterapinin yararları nelerdir? Hangi nedenlerle uygulanır? Kanser hastası her iki kişiden birinde radyoterapi uygulanmaktadır. Radyoterapi farklı nedenlerle kullanılabilir; Remisyon veya ana tedavi için kullanılabilir Radyoterapi, kanserin belirti ve semptomlarının azalmasına veya yok olmasını sağlamak amacıyla ana tedavi olarak verilebilir. Buna iyileştirici radyoterapi denir. Diğer tedavilerin remisyonu veya tam iyileşme sağlamasına yardımcı olmak için uygulanabilir Radyoterapi cerrahi ve/veya ilaç tedavisi yani kemoterapi ile birlikte uygulanarak da çok sayıda hastada tam olarak iyileşme sağlayabilir. Hastalığı tam olarak iyileştirmenin mümkün olmadığı durumlarda semptomların giderilmesi için uygulanır Hastalığı tam olarak iyileştirmenin mümkün olmadığı bazı durumlarda; hastanın ağrı, kanama gibi şikayetlerini azaltma amacıyla radyoterapi uygulanabilir. Bu duruma palyatif tedavi denilir. Palyatif tedavide kanserin küçültülmesi veya yayılmasının durdurularak ağrının ve diğer semptomların giderilmesi hedeflenir. Radyoterapi kim tarafından uygulanır? Tedavi sırasında yardım alabileceğiniz uzmanlar kimler? Multidisipliner yaklaşım neticesinde, tedavi sırasında ve sonrasında görebileceğiniz bazı sağlık profesyonelleri şunlardır; Radyoterapi Onkolojisi Uzmanı: Radyoterapi için karar verir, tedavinin seyrini belirler ve tedavide tüm süreci koordine eder. Radyoterapi Hemşireleri: Tedavi sırasında hemşirelik hizmetleri verir, karşılaşabileceğiniz yan etkiler de dahil olmak üzere duygusal ve fiziksel sorunlarla başa çıkmanıza yardımcı olur. Radyoterapi Onkolojisi Tıbbi Fizikçi: Radyoterapiplanını kontrol ederek ve cihazların doğru çalışmasını sağlayarak radyasyonun doğru ve güvenli bir şekilde iletilmesini sağlar. Dozimetrist Tedavilerdeki seans sayılarını ve sürelerini belirler. Fizyoterapist: Kanser tedavisiyle ile ilgili herhangi bir fiziksel veya pratik konuda size yardımcı olur. Diyetisyen: Tedavi ve iyileşmeniz sırasında takip etmeniz gereken bir beslenme planı önerir. Radyoterapiyi planlama Hekiminiz tedavi sürecini belirler. Yani günübirlik (ayakta tedavi) tedavi görüp göremeyeceğinizi veya hastanede (yatarak) kısa bir süre kalmanız gerekip gerekmediğini hekim hastaya belirtecektir. Tedavi başlamadan önce tıbbi ekip uygulanacak olan radyoterapinin türü, hastanın kaç seans radyoterapi göreceğini ve radyoterapinin ne sıklıkla olacağına dair planlamalar yapar. Bu sürelerin belirlenmesinde hastanın varsa cerrahi hikayesi, vücuttaki hastalığın durumu, patoloji raporunun ayrıntıları ve hastanın eşlik eden diğer hastalıkları gibi durumlar dikkate alınır. Kanserli bölgeye verilecek doğru dozun belirlemesine yardımcı olmak için hasta bazı testlere ve taramalara girer (Ultrason, CT taraması ve / veya MRI taraması). Radyoterapi nasıl uygulanır? Kanser türüne ve diğer faktörlere bağlı olarak radyoterapi iki şekilde uygulanır: Dıştan (eksternal): Radyasyon ışınları, kanserin bulunduğu bölgesine yönelik uygulanır. İşlem bir röntgen çekmeye benzer. Radyasyon görülmez ve hissedilmez; ancak makine hareket ettikçe ses çıkarabilir. Radyoterapi cihazı, radyasyon ışınlarını kanser bölgesine farklı yönlerden vermek için uzanan hastanın çevrenizde dönebilir. Bu durum radyasyonun kansere daha hassas bir şekilde hedeflenmesini sağlar. Dünyada ve Türkiye’de son dönemde sıkça kullanılan TrueBeam cihazı ile hem üç boyutlu tedaviler, hem yoğunluk ayarlı radyoterapi, hem de volümetrik ARC tedavileri bir arada yapabiliyor. İçeriden (internal): Bir radyasyon kaynağı vücudun içine yerleştirilir veya daha nadiren bir damara enjekte edilir veya yutulur. İçeriden radyoterapinin en yaygın şekli, geçici veya kalıcı radyasyon kaynaklarının vücudun içine tümörün yanına veya içine yerleştirildiği brakiterapidir. Brakiterapide radyoaktif kaynaklar tümörün içine veya hemen yakınındaki boşluklara yerleştirilerek uygulanır. Bazen de cerrahi sonrasında kalan boşluğa yerleştirme yapılabilmektedir (metal tüp, tel veya çekirdek implantları). Kanserin yerleşim yerine ve özelliklerine göre, radyoaktif kaynaklar kalıcı veya geçici olarak yerleştirilebilir. Radyoterapi nerede uygulanır? Radyoterapi genellikle hastanenin veya tedavi merkezinin radyasyon onkolojisi bölümünde veya özel kliniklerde verilir. Dıştan (eksternal) radyoterapi için kullanılan büyük cihazlar özel bir odada olacaktır. Tedavi programları değişmekle birlikte, radyoterapi çoğu hastaya genellikle bir hastane veya radyoterapi merkezindeki özel tedavi cihazlarıyla ayaktan tedavi şeklinde uygulanır. İşlem genellikle çok kısa sürer ve acısızdır. Hasta seans hemen sonra evine dönebilir. Bazı içeriden (internal) tedavisi türleri için bir gece veya birkaç gün hastanede kalmanız gerekir. Radyoterapi sırasında rahatlamanın yollarını Radyasyon tedavisi öncesinde ve esnasında bazı hastalar endişe duyabiliyor. Tedavi sırasının gelmesini bekleyenlerin bir arkadaşından veya aile üyelerinden kendilerine eşlik etmeleri istenebilir. Tedavi için bekleyen diğer insanlarla sohbet etmeyi deneyin. Seans sırasında rahatlamanıza yardımcı olmak için meditasyon veya nefes egzersizleri yapmayı deneyin veya radyasyon terapistlerine müzik dinleyip dinleyemeyeceğinizi sorun. Tedavi cihazları ebat olarak büyüktür ve izole bir odada tutulur. Kapalı alanlardan (klostrofobik) korkuyorsanız veya endişeli hissediyorsanız, radyasyon terapistlerinin size yardımcı olabilmeleri için bu durumu bildirin. Bazı hastalar; personeli, prosedürleri ve kendisi gibi tedavi olan diğer hastaları tanıdıkça her seansta kendilerini daha rahat hissederler. Radyoterapi seansında neler olur? Radyoterapi görecek olan hasta kişi bir masanın üzerine uzanır ve odanın dışında bulunan radyoterapi teknisyeni cihazı uzaktan çalıştırır. Hasta ve teknisyen radyoterapi sırasında iletişim kurabilir. Hasta konuştuğunda sesi hoparlörden duyulabilir. Radyasyon tedavisi seansı sırasında hasta acı hissetmez. Ancak hastanın kendini çok kötü veya rahatsız hissedeceği bir durum oluşursa cihazların çalışması durdurulabilir. Radyoterapi tedavi seanslarının yaklaşık 10-30 dk sürmesi beklenir. Radyasyon tedavisinin kendisi sadece birkaç dakika sürer. Sürenin büyük kısmı ekipmanı kurmak ve sizi doğru konuma getirmek için harcanır. Dıştan yani eksternal radyoterapi röntgen filmi çekilmesindeki gibi ağrısız geçer. Tüm tedavi zamanını hekim belirleyecektir. Radyasyon terapistleriniz her seferinde sizi doğru şekilde konumlandırılmanıza yardımcı olmak için cildinize küçük lekeler (mürekkep veya dövme noktaları) koyacaktır. Bu süre daha kısa veya uzun değişebilmekle birlikte genellikle 2 ile 6 hafta içinde uygulanmaktadır. Harici yani eksternal radyoterapi uygulaması genellikle haftanın 5 günü uygulanır. İki gün normal dokuların kendini yenilemesi için radyoterapi uygulaması yapılmamaktadır. Radyoterapinin tedaviye yanıtı Radyoterapinin cevabını değerlendirmek ve olası yan etkileri görmek amacıyla hastalar radyoterapi sonrasında da düzenli kontrollere çağrılır. İlk kontrol genellikle 1-2 ay sonra, daha sonraki kontroller ise 3 ayda bir şeklindedir. Radyasyon onkoloğunuz kontroller esnasında fizik muayene yapar ve hastanın tedaviye yanıt verip vermediğini kontrol etmek için testler veya taramalar uygular. Radyasyon tedavisi palyatif tedavi olarak uygulandıysa da, semptomların hafifletilmesi tedavinin işe yaradığını gösterir. Radyoterapinin etkisi birkaç gün veya hafta sürebilir. O zamana kadar, semptomların başka yollarla (ağrı kesici ilaçlar) hafifletilmesi gerekebilir. Radyasyon tedavisinin yan etkileri nelerdir? Radyoterapinin yan etkilerinin büyük kısmı rahatsızlık verici olsa da yan etkilerin büyük bölümü ilaçlar ya da diyetle kontrol altına alınabilmektedir. Radyoterapinin yol açtığı yan etkiler çoğunlukla radyoterapi bitiminden sonra birkaç haftada kaybolmaktadır. Radyasyon tedavisi, bazı hastalarda tedaviden aylar veya yıllar sonra da etkilere kimi yan etkilere neden olabilir. Bu tür yan etkiler genellikle hafif geçer ve günlük yaşamınız üzerinde önemli bir etki bırakmaz. Bununla birlikte bazı yan etkiler kalıcı olabilir ve tedavi edilmeleri veya yönetilmeleri gerekebilir. Bazı hastalar birçok yan etkiye maruz kalabilirken, bazı hastalarda radyoterapi yan etkilere yol açmayabilir. Vücudun tedavi edilen kısmı, radyasyon tedavisinin türü, gerekli radyasyon dozu, diğer tedaviler ve genel sağlığınız yan etkilerin şiddetini belirler. Tedavi süresince şiddetli yan etkileriniz olduğu takdirde doktorunuz tedaviyi değiştirebilir veya tedaviye ara verebilir. Zira tedavi sırasında genel sağlığınızı korumak çok önemlidir. Tedavi ekibiniz yan etkileri hafifletmenin yollarını önerebilir. Reçetesiz satılan ilaçlar, vitaminler ve kremler hekime danışılmadan kullanılmamalıdır. Zira bunlar yan etkileri daha da kötüleştirebilir. Radyasyon tedavisinin bazı yan etkileri şunlardır: Cilt problemleri İştah kaybı ve bulantı Yorgun hissetme Mide bulantısı Ağız ve boğaz problemleri Mesane sorunları Bağırsak sorunları Saç kaybı Lenfödem İshal Cinsellik sorunları Radyoterapinin neden olabileceği yan etkilere dair anahtar noktalar Yaşadığınız yan etkiler radyasyon tedavisinin dozuna, genel sağlık durumunuza bağlı olacaktır. Sağlık ekibiniz yan etkileri önlemenin ve yönetmenin yollarını önerebilir. Bazı etkiler tedavi bittikten aylar veya yıllar sonra ortaya çıkabilir. Bunlara geç yan etkiler denir. Ağız ve diş problemlerini azaltmak için her gün düzenli olarak dişlerinizi fırçalayın, gargara yapın. Radyoterapi sırasında yorgunluk şikayeti yaygındır. Enerji seviyenize göre etkinlikler planlamanız, ailenizden ve arkadaşlarınızdan yardım istemeniz faydalı olacaktır. Radyoterapi sadece uygulandığı bölgede saç ve tüy dökülmesine neden olabilir. Tedavi sonrasında bazen dökülen saçlar daha gür ve farklı renkte çıkabilir. Radyoterapi esnasında ve sonrasında bir süre için göğüs kafesinde bir daralma hissi olabilir. Yutma güçlüğü yaşanabilir. Bu nedenle çok katı gıdalardan uzak durulmalıdır. Tedavi sırasında beslenmeye ilişkin diyetisyenden yardım alınmalıdır. Tedavi kaynaklı olası stresle başa çıkmaya yardımcı olması için meditasyon, gevşeme egzersizleri, nefes teknikleri ile rahatlamaya çalışın. Radyoterapi tedavisinin uygulandığı bölgede cilt dokusunda bazı yan etkiler gelişebilir. Cildiniz kızardıysa veya ağrı varsa size tarafından önerilen kremleri kullanmalısınız. Ayrıca güneşe çıkarken cildinizi korumalısınız. Ilık suyla banyo yapın, kese ve lif kullanmaktan kaçının. Işın tedavisi seanslarında özellikle ishal şikayeti olanlar bol sıvı tüketmelidir. Bazı durumlarda, radyasyon tedavisi lenf sıvısının birikmesine (lenfoödem) veya dokunun sertleşmesine (fibrozis) neden olur. Semptomlar ortaya çıkar çıkmaz doktorunuza başvurulmalıdır. Tedavi doğurganlığınızı etkileyebilir. Gelecekte çocuk sahibi olmak istiyorsanız, tedavi başlamadan önce doktorunuzla konuşun. Tedavi sırasında hamilelikten kaçınmanız tavsiye edilir. Radyoterapi sırasında cilt bakımı Cilt radyasyon tedavisine çok duyarlı olabilir. Radyasyon tedavisi sırasında cildinize dikkat etmelisiniz. Tıbbi ekibiniz, radyasyon tedavisi sırasında cildinize özen göstermeniz için ipuçları verebilir Radyasyon tedavisi sırasında cildinize dikkat etmeniz gereken bazı hususlar şöyle; Cildinizi ılık su ve yumuşak sabunla nazikçe yıkayın ve iyice durulayın. Cildinizi yıkarken çok fazla ovalamayın. Mümkün olduğunca yumuşak giysiler tercih ederek tahrişten korunabilirsiniz. Pamuk ve ipek, yün ve kot gibi sert kumaşlara göre daha az tahriş edicidir. Tedavi bölgesinde cilt üzerinde herhangi bir şey kullanmadan önce hekiminize danışın. Zira kremler, parfümler, deodorantlar, vücut yağları, merhemler veya losyonlar cildi tahriş edebilir veya radyasyon tedavisine yanıtınızı etkileyebilir. Tedavi bölgesinde cilt üzerinde tıraş sonrası veya epilasyon ürünlerini kullanmayın. Sivilceleri sıkmayın veya çizmeyin. Havuzda yüzdükten sonra durulanın zira klor cildi kurutabilir. Tedavi edilen cilt bölgesini güneşten koruyun. Tedavi alanındaki cilt güneş ışığına karşı çok hassas olacaktır ve kolayca yanabilir. Dışarı çıkmadan önce işlenmiş cildi bir şapka veya kıyafetle örtün. Radyasyon tedavisi ekibinden güneş kremi kullanmayı ve kullanmaya ne zaman başlayacağını sorun. Radyoterapi sırasında beslenme Radyoterapi süresince dikkat etmeniz gereken önemli hususlardan biri de beslenmenizdir. Tedaviden maksimum düzeyde yararlanmanız için dengeli ve yeterli beslenip, kilonuzu korumalısınız. Ayrıca tedavi esnasında ağız ve boğazı tahriş edebilecek keskin baharatlı ve asitli yiyeceklerden, çok soğuk ya da sıcak yiyecek ve içeceklerden ve şekerli gıdalardan uzak durulmalıdır. Radyoterapi iş hayatını etkiler mi? Birçok kanser hastası tedavileri sırasında çalışmaya devam edebilir ve her zamanki aktivitelerine devam edecek kadar kendilerini iyi hissedebilir. Ne kadar çalışabileceğiniz, radyoterapinin türüne, tedavinin sizi nasıl hissettirdiğine ve yaptığınız işin ağırlığına bağlıdır. Radyoterapi öncesi iş düzenlemeleriniz, esnek çalışma seçenekleri, görev değişimi veya izin alma gibi konularda işverenle konuşulması tavsiye edilir. Tedavi ekibiniz de sizi olabildiğince aktif olmaya teşvik edecek ve tedavi sırasında iş yaşamınızla ile ilgili sorularınızı cevaplayacaklardır. Radyoterapi ve hamilelik Radyasyon anne karnındaki gelişmekte olan bir bebeğe zarar verebileceğinden, çoğunlukla hamile olan kişiye radyasyon tedavisi uygulanmaz. Nitekim tedavi sırasında hamile kalmamak önemlidir. Tedavi süresince herhangi bir aşamada hamile olabileceğinden şüphelenenlerin bu durumu doktorlarına söylemesi önemlidir. Öte yandan radyoterapi tedavisi alan erkekler, tedavi sırasında ve sonrasında yaklaşık altı ay boyunca eşlerini hamile bırakmaktan kaçınmalıdır, zira radyasyon spermlere zarar verebilir. Doktorunuz size radyaterapi (ışın tedavisi) ve hamilelik hakkında daha fazla bilgi verebilir. Radyoterapi alan hastalar radyasyon yayar mı? Radyasyon, tedavi sırasında veya sonrasında vücudunuzda kalmaz. Nitekim radyoterapi alan hastanın yanındaki insanlara zararı yoktur. Ailenizle, arkadaşlarınızla, radyasyon terapisi merkezine gelmeniz güvenlidir. Ancak tedavi sırasında bu kişilerin odaya girmelerine izin verilmez. Radyoterapi sonrası yakınlarınız ile sarılma, öpme ve temas gibi durumlarda dahi kişileri etkileyecek olumsuz bir durum olmamaktadır. Kaynakça: Temel Onkoloji kitabı..
__________________ Değil mi ki çiğnenmiş inancın en seçkini, Değil mi ki yoksullar mutluluktan habersiz, Değil mi ki ayaklar altında insan onuru, #SOMA | |
| |  |
| IRCForumlari.NET Reklamlar |
   |
 |
| Etiketler |
| radyoterapi |
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
| |
Benzer Konular | ||||
| Konu | Konuyu Başlatan | Forum | Cevaplar | Son Mesaj |
| Radyoterapi alan kişilerde o risk yok! | Sanem | Sağlık Köşesi | 0 | 03 Nisan 2018 01:31 |
| Işın Tedavisi (Radyoterapi) | PySSyCaT | Sağlık Köşesi | 0 | 15 Mart 2016 16:51 |
| Meme Kanseri Radyoterapi İle İlgili Mitler | Lucifer | Kadın Sağlığı | 0 | 26 Haziran 2015 11:51 |
| Radyoterapi | Amelia | Sağlık Köşesi | 0 | 31 Ağustos 2014 18:52 |
| Radyoterapi ve Kemoterapi Gören Hastalarda Dişler Nasıl korunur? | Violent | Sağlık Köşesi | 0 | 21 Mayıs 2013 22:37 |
Normal
