Çevrimiçi

Halüsinasyon görmek, insanın zihnin dışında bir gerçeklikte var olmayan şeyleri görmesi, işitmesi, koklaması, tatması veya hissetmesi demektir.



Pek çok insan halüsinasyonları gerçekte var olmayan şeyleri görmek olarak bilir. Ancak halüsinasyonlar bu tanımdan çok daha fazlasını içermektedir. Mesela gerçekte olmayan şeylere dokunmak hatta onları koklayabilmek de halüsinasyonların kapsamına girebilmektedir.

Halüsinasyonların pek çok sebebi olabilmektedir. Şizofreni gibi akıl sağlığı ile ilgili bozukluklardan kaynaklanabileceği gibi Parkinson gibi sinir sistemi hastalıkları da halüsinasyonlara neden teşkil edebilir.

Eğer siz ya da sevdikleriniz halüsinasyonlar görüyorsanız, bir doktora başvurmanız gerekmektedir. Halüsinasyonları kontrol altına alan ve onları gideren tedaviler, halüsinasyonların ortaya çıkış sebeplerine göre değişkenlik gösterebilmektedir.

Halüsinasyonlar Çeşitleri Nelerdir?
Sesler duyma: Doktorunuz buna işitsel halüsinasyon da diyebilir. Aklınızın içinden veya dışarıdan bazı sesler duyuyor olabilirsiniz. Bu sesler birbirleriyle konuşuyor olabilirler veya size bazı şeyleri yapmanızı söylüyor olabilirler.

Bir şeyler görme: Bu çeşit halüsinasyonlara görsel halüsinasyon da denmektedir. Örnek olarak böceklerin elinizde gezindiklerini ya da tanıdığınız birinin yüzüne tırmandıklarını görüyor olabilirsiniz. Görsel halüsinasyonlar bazen de flaş şeklinde bir ışık olarak da ortaya çıkabilmektedir. Nadir bir tür hastalık nöbeti olan oksipital nöbetler parlak ışık noktaları veya şekilleri görmenize neden olabilir.

Koku alma: Olfaktörel halüsinasyon da denilen bu tür halüsinasyonlar etrafınızdan kötü bir kokunun gelmesi şeklinde olabilir. Bu kokuyu kendi vücudunuzdan geliyormuş gibi de algılayabilirsiniz.

Tat alma: Yediğiniz veya içtiğiniz bir şeyin garip bir tadının olduğunu hissediyor olabilirsiniz.

Bir şeyler hissetme: Dokunma duyusu ile ilgili olan bu çeşit halüsinasyonlara taktil halüsinasyon da denmektedir. Etrafınızda kimse olmadığı halde gıdıklandığınızı hissediyor olabilirsiniz. Ya da derinizin üzerinde veya altında böceklerin gezindiğini hissediyor olabilirsiniz. Yüzünüzde birdenbire gerçek olmayan bir sıcak hava esintisi duyabilirsiniz.

Halüsinasyonların Sebepleri Nelerdir?
Şizofreni: Bu hastalığa sahip insanların yüzde yetmişi görsel halüsinasyonlar görmekte iken, şizofren bireylerin yüzde altmış ila doksanı sesler duyabilmektedir. Bazıları da gerçekte olmayan kokular veya tatlar alabilirler.

Parkinson Hastalığı: Bu hastalığa sahip bireylerin yarıya yakını gerçekte olmayan şeyler görebilmektedirler.

Alzheimer Hastalığı veya Diğer Bunamalar: Bu rahatsızlıklar beyinde tahrifata yol açarak halüsinasyon görülmesine sebep olabilir. Hastalık ilerlediği ölçüde halüsinasyon görülme ihtimali de artar.

Migren: Bu hastalığa sahip bireylerin üçte birine yakını aura denilen bir çeşit görsel halüsinasyondan şikayetçi olmaktadırlar. Bu tarz halüsinasyon çok renkli, hilal şeklinde bir ışık olarak görülebilmektedir.

Beyin Tümörü: Tümörün beynin hangi bölgesinde olduğuna bağlı olarak farklı çeşit halüsinasyonlara sebep olabilmektedir. Eğer tümör beynin görme duyusu ile ilgili bölümünde ise, hasta gerçekte olmayan şeyler görebilir. Bu sanrılar ışık noktaları veya şekilleri halinde olabilir. Eğer tümör hastanın diğer bazı bölümlerinde ise koku veya tat ile ilgili halüsinasyonlara sebep olabilir.

Charles Bonnet Sendromu: Bu sendrom makula dejenerasyonu, glokom, katarakt gibi göz problemlerine sebebiyet vermektedir. Başlarda hasta, görüşünde halüsinasyon olduğunun farkına varmayabilir. Ancak sonradan gördüklerinin aslında gerçek olmadığını anlayabilir.

Epilepsi: Bu rahatsızlık ile beraber görülen nöbetler halüsinasyon görülme riskini de arttıracaktır. Hangi çeşit halüsinasyonun görüleceği, geçirilen nöbetin beynin hangi bölümünü etkilediğine göre değişkenlik göstermektedir.

Uyuşturucular ve Alkol kullanımı: Bazen insanlar kanuni olmayan amfetaminlerin, kokain, LSD ve ekstazi gibi bazı ilaçların etkisindeyken halüsinasyonlar görebilirler. Yine bu uyuşturucular veya alkol kullanımının birdenbire kesilmesi durumunda da halüsinasyon belirtileri gözlemlenebilir. Uyuşturucu ilaçlara bağlı halüsinasyonlar genelde görseldir ancak diğer duyuları da etkileyebilirler. Bu tür halüsinasyonlar flaşlar ve soyut şekiller halinde olabileceği gibi bir insan veya bir hayvan şekline de bürünebilirler. Daha sıklıkla insanın çevre algısında görsel anlamda bozukluklar görülebilir.

Çocuklarda Yüksek Ateş Sebebi ile Görülen Halüsinasyonlar: Yüksek ateş rahatsızlığı görülen çocukların bazıları bu sebeple halüsinasyonlar da görebilir. Eğer çocuğunuzun ateşi 38 santigrat derece ve daha üstü ise ve/veya halüsinasyonlar gördüğünü düşünüyorsanız lütfen bir hekimle iletişime geçin. Çocuğunuz bir doktor kontrolüne girene kadar sakin olun ve çocuğunuzu yatıştırmaya çalışın.

Uykusuzluk: Yeteri kadar uyku uyumamış olmak halüsinasyonlar görülmesine neden olabilir. Birkaç gün üst üste uykusuz kalmışsanız veya uzun bir süre yeteri kadar uyku uyumamışsanız halüsinasyonlar görmeye daha yatkınsınızdır.

Diğer Bazı Sebepler: Çok aşırı derecede yorgunluk, İnsanın kendisine çok yakın bir kimseyi kaybetmesi vb.

Halüsinasyonlar Nasıl Tedavi Edilirler?
Doktorunuz öncelikle halüsinasyonlarınıza neyin sebep olduğunu bulmaya çalışır. Medikal geçmişinizi sorgular ve sizi fiziksel olarak muayene eder. Semptomlarınız hakkında size sorular sorar.

Probleminizin belirlenebilmesi için kimi bazı testler yapılması gerekebilir. Örneğin EEG ya da elektroensefalogram ile beyninize oluşan anormal elektriksel aktiviteler tespit edilmeye çalışılır. Bu testler halüsinasyonlarınızın nöbetlere bağlı olup olmadığını gösterebilirler.

Bazı durumlarda MRI da denilen manyetik rezonans görüntülemesi yapılması gerekebilir. Güçlü mıknatıslar ve radyo dalgaları ile vücudunuzun içindeki yapıların bir resmi yapılabilir. Bu test ile halüsinasyonlara neden olabilecek beyin tümörü veya felçlik geçirmiş küçük bir alan tespit edilebilir.

Doktorunuz halüsinasyonlara sebep olan etmenleri tedavi etmeye çalışacaktır. Tercih edilen başlıca halüsinasyon tedavi yöntemleri:

Şizofreni rahatsızlığı veya Alzheimer gibi bunama rahatsızlıkları için ilaç tedavisi
Epilepsi gibi rahatsızlıklar için nöbetleri engelleyici ilaçlar ile tedavi
Göz ile ilgili rahatsızlıklar, makula dejenerasyonu, glokom, katarakt gibi problemlerin tedavisi
Tümörler için ameliyat veya radyasyon tedavisi
Migrenden kaynaklı halüsinasyonlar için triptanlar, beta-engelleyicileri, antikonvülzanlar denilen ilaçların kullanımı
Doktorunuz pimavanserin gibi bir ilacı da salık verebilir. Bu ilaç halüsinasyonların ve bazı Parkinson hastalarını etkileyen psikozlara bağlı sanrıların etkili tedavisinde kullanılmaktadır.

Terapistler eşliğinde yapılacak seanslar da halüsinasyonların tedavisinde kullanılabilmektedir. Örnek olarak bilişsel davranış tedavisi bazı hastalarda semptomların tedavisinde olumlu sonuçlar vermektedir.

Eğer halüsinasyon gören birini tespit ederseniz onu yalnız bırakmamaya çalışın. Halüsinasyonlar tarafından tetiklenen korku ve paranoya tehlikeli hareket ve davranışlara sebebiyet verebilir. Onlarla birlikte vakit geçirmeye çalışın ve yine doktora giderlerken onlara eşlik ederek manevi anlamda onlara destek olun.

Halüsinasyonların tedavileri halüsinasyonları oluşturan sebeplere bağlıdır. Yeterince uyuyamama veya çok fazla alkol tüketmeden kaynaklı halüsinasyonlar görülüyorsa, bu davranışlar değiştirilebilir.

Eğer halüsinasyonlar şizofreni gibi bir akıl hastalığından kaynaklı ise doktorların önereceği ilaçlar halüsinasyon rahatsızlığına büyük oranda iyi gelecektir. Bir doktora görünmek ve doktorun vereceği tedavi planına sadık kalmak uzun dönemde pozitif sonuçların elde edilmesine çok büyük oranda katkı sağlayacaktır.

Halüsinasyonlara Getirilen Açıklamalar Nelerdir?
Geleneksel olarak halüsinasyon oluşumlarının nedenlerine ilişkin açıklamalar çok çeşitlidir. Aşağıda üç tanesini sizin için detaylandırdık.

Freudyen Yaklaşım: Bu yaklaşım halüsinasyonların bilinç dışındaki arzu ve isteklerin bir projeksiyonu olarak görür. Kişinin gerçekmiş gibi gördüğü şeyler belki de hissettikleri ancak bilinç altının doğasından kaynaklı olarak ifade edemedikleri şeyler olabilir.

Bilişsel Psikologlar: Bu gurup halüsinasyonları açıklarken bilişsel süreçlere ve belirli üstbilişlere (kişinin öğrenmeyi öğrenmesi) vurgu yaparlar. Halüsinasyonların başkalarının davranışlarını yanlış yorumlanması olduğunu varsayarlar.

Biyolojik Psikologlar: Bu gurup halüsinasyonların nedenleri ile ilgili en net açıklamaları yapan guruptur. Halüsinasyonların beyinde oluşan hasarlar veya kimyevi dengesizliklerin bir sonucu olduğunu varsayarlar. Beyinin farklı bölgelerini belirlerler ve halüsinasyonlara sebep olan farmasotik süreçleri belirlerler. Ancak bir bireyin neden belli bir halüsinasyon gördüğünü açıklamada yetersiz kalmışlardır.


Alıntı

__________________
Kuleden Merkeze Selam Olsun Herkese