Çevrimdışı

Seröz otitis media(som) , kronik efüzyonlu otitis media(kr.eom)



SOM sağlam kulak zarı varlığında orta kulakta sıvı birikmesidir. Biriken sıvının yoğunluğu başlangıçta seyreltik olmasına rağmen zamanla yoğunluğu artarak sakız kıvamına gelebilir. Böylece kulak zarı hareketlerini kısıtlayarak ses iletimini engeller ve işitme kaybına yol açar.

Sıvının yoğunluğuna bağlı olarak başlangıçta işitme kaybı az iken yoğunluğun artmasına bağlı olarak işitme kaybı artar.

Olguların %90’ı okul çağında oluşur. Hastalık işitme kaybına , konuşma bozukluğuna, dil gelişimine ve öğrenme zorluğuna sebep olabilir.

ETYOLOJİ

Geçirilen veya geçirilmekte olan viral veya bakteri orijinli enfeksiyonlar ,

Östaki Tüpü Disfonksiyonu,

Nazal Septum Deviasyonu , Nazal polipler vb. mekanik burun tıkanıklıkları ,

Dudak ve damak yarığı, vb kranyo fasyal malformasyonlar ,

Seröz otitis media hastalığına sebep olabilirler.

RİSK FAKTÖRLERİ

Sosyoekonomik durumun kötü olması

Ailesel hikaye (Çocuk sayısının çok olması )

Doğum ve yenidoğan dönemi ile ilgili bazı durumlar

Anne sütü ile beslenme (koruyucu etkisi vardır)

Pasif sigara içiciliği

Allerji

Nasal semptomlar (buruna ait rahatsızlıklar )

Üst solunum yolu enfeksiyonları

Mevsimsel faktörler

Kreş ve okula gitme

** SOM sıklığının KIŞ AYLARINDA fazlalaştığı kabul edilmiştir. Yaz aylarında ise spontan iyileşmenin olabileceği belirtilmiştir.

** ADENOİD HİPERPLAZİSİ, SOM açısından bir risk faktörüdür. Adenoid kitlesinin büyüklüğüne bağlı olarak östaki tüpünde obstrüksiyon oluşarak SOM gelişebilir. Ayrıca adenoid doku enflamatuar mediatörlerinin salınmasına bağlı olarak östaki tüpü ve orta kulakta lokal enflamatuar bir reaksiyona yol açarak efüzyon birikimini kolaylaştırır. Adenoid doku SOM ’lu hastalarda fokal enfeksiyon odağı olarak hareket eder ve immun reaksiyon oluşturarak orta kulak içinde enflamasyon oluşturur.

FİZYOPATOLOJİ

SOM’lu hastaların hepsinde ÖSTAKİ TÜPÜ DİSFONKSİYONU bulunur.

Akut Otit sonrası gelişen SOM’larda bakterilerin ekzotoksinleri silialarda geçici bir paraliziye sebep olur ve enflamatuar ödem orta kulak drenajını engeller.

Yapılan çalışmalarda SOM sıvısında bakteri elde edilmiştir.

BAROTRAVMA’ da orta kulakta sıvı birikimine yol açar.

DAMAK YARIĞI olan çocukların hepsinde SOM mevcuttur.


MİKROBİYOLOJİ

Yapılan son çalışmalarda kronik orta kulak sıvısı olan çocukların kulaklarında ;

S. Pneumoniae

H. İnfluenza

M. Catarrhalis ve grup A streptokoklar izole edilmiştir.

SEKEL VE KOMPLİKASYONLAR

SOM işitme kaybına , artikülasyon gelişimine ve algısal kelime haznesi kaybına yol açabilir. Otolojik komplikasyonlar olarak ;

Kulak zarı çökmesine ,

Kulak zarı perforasyonuna ,

Kronik süpüratif otitis mediaya ,

Timpanoskleroza ,

Adeziv otitis mediaya,

Kemikçik nekrozuna ,

Kolesteatomaya,

Sensorinöral işitme kaybına yol açabilir.

DEĞERLENDİRME

SOM tanısı hikaye ve fizik bulgulara dayanır.

Çocuklarda;

İşitme kaybı

Sersemlik hissi

Çınlama

Kulak içi su var hissi

Kulak ağrısı varsa SOM’dan şüphelenerek kulak burun boğaz muayenesi yapılması ve kulağa ait Odyolojik testlerin varlığı hastalığın son durumunu ortaya koyar.

TANI

Otoskopik muayenede kulak zarı mattır ve hareketliliği azalmıştır.

Timpanik membran üzerinde hava-sıvı seviyesi veya hava kabarcıkları görülebilir. Timpanometri ile teşhis konulabilir. Yapılan işitme testi iletim tipi bir işitme kaybına işaret eder.

TEDAVİ

Tedavide ilk basamak risk faktörlerinin belirlenerek ortadan kaldırılmasıdır.

Sinüzit ve benzeri kronik üst solunum yolu enfeksiyonları ve adenoid hipertrofisinin varlığı tedavi başarısını olumsuz etkileyen faktörlerdir.

SOM olgularında adenoid hipertrofisi varsa o taktirde cerrahi tedavi kaçınılmazdır. Bu olgularda medikal tedavi ile vakit kaybetmek gereksizdir. Adenoidektomi ile beraber ventilasyon tüpü takılması en doğru yol olacaktır.

Medikal tedavi anlamında seçilen antibiyotik terapötik dozda ve 10 gün süre ile verilebilir.

Yapılan çalışmalarda antibiyotiklerin SOM’da bariz bir iyileştirici etkiye sahip olmadığı görülmektedir. Sonbahar ve kış başında gelen olgularda antibiyotik ile başarı sağlanma olasılığı daha düşük ve iyileşen olgularda da nüks olasılığı yüksektir.

Beraberinde kronik ÜSYE olan olgularda ise tedavi ÜSYE’ye spesifik olmalıdır. ÜSYE’nin kaynağı adenoid dokusu ise medikal tedavi yerine doğrudan adenoidektomi ile birlikte ventilasyon tüpü tercih edilmelidir.

SOM’DA CERRAHİ TEDAVİ

SOM’un patofizyolojisi göz önüne alındığında sadece parasentez yapılarak orta kulaktaki sıvının aspire edilmesi yetersiz bir tedavi şeklidir.

Parasentez deliği 48-72 saat içinde yeniden kapanır ve efizyon birikmeye devam eder.Ancak SOM’da asıl patoloji mukozadaki enflamasyon ve sekretuar elemanlardaki hiperplazidir. Müdahalenin amacı bu süreci geri döndürmektedir. Bunun için SOM’da tercih edilmesi gereken cerrahi alternatif , “parasentez + VT(Ventilasyon tüpü)” takılması olmalıdır.

VT takılmış çocuklarda , kulağın sudan korunması önerilir.

VT takılması ile hastanın işitmesi birden artar.




Prof. Dr. Fatih BORA
Kulak, Burun, Boğaz hastalıkları (KBB)

__________________
Al Beyin Kafana Sokarsın