Çevrimdışı

SUDA ÇÖZÜNEN VİTAMİNLER

B grubu vitaminleri ve C vitamini suda çözünen vitaminlerdir. Bunlar yağda çözünen vitaminlerin aksine, vücutta birikmeden görevlerini tamamlayıp vücudu terkederler. Hücrelerde gereksinim duyulmayan miktarlar, böbrekten idrar yoluyla dışarı atılır.

Bunların diğer bir özellikleri de; çok çabuk değer kaybetmeleridir. Hazırlama, pişirme, saklama ve ısıtma sırasında besinlerdeki vitaminlerin büyük kısımları yokolabilir. Besinlerin kaynatma, kızartma sırasında kısmen parçalanırlar. Bu nedenle besinler dikkatli hazırlanmalı ve hemen tüketilmelidir.


B1 Vitamini

Suda eriyen B1 vitamini iştahı önemli oranda etkiler; besinin sindirilmesine yardım eder ve bedeni enfeksiyona karşı korur. Sinir dokularının normal çalışması için gereklidir.Bu vitamini önemlidir. Zira kan şekerini enerjiye dönüştürür. Kalp sağlığının korunmasında anahtardır. Şeker hastalığının kontrol edilmesine yardım eder. Hazımsızlığın tedavisinde de önemlidir. İnsanı zihinsel olarak uyanık, nörolojik açıdan sağlıklı kılmaktadır.

Bu vitamin eksikliği, çabuk yorulma, çabuk öfkelenme, asabiyet, unutkanlık, kaslarda ve baldırlarda ağrı, sık kalp atışı, bacaklarda şişme, çocuk seslerine katlanamama, iştahsızlık, yorgunluğa karşın uyuyamamak gibi belirtilerle anlaşılır. Rafine edilmiş unlu maddeler yendiği oranda bu vitamine gereksinim artar. Tütün, alkol, şeker B1 vitaminini yok eder. Aldığı karbonhidratlı besinlerden yararlanabilmesi için bedenin bu vitamine gereksinimi vardır.

Bel ağrısı ve siyatik, B1 vitamini ile başarılı şekilde tedavi edilmektedir. 230'dan fazla hastalığın tedavisinde etkili olduğu kabul edilmektedir.


Soya fasulyesi, kuşkonmaz, lahana, havuç, kereviz, hindistancevizi, greyfurt, limon, maydanoz, nar, turp, bira mayası, yulaf, mısır, muz , pirinç, kepekli ekmek, bezelye, yer fıstığı (kavrulmuş), patates, tavuk, biftek, karaciğer, süt, buğday tohumu, kuru üzüm, karnıbahar ve nohutta bulunur.


B2 Vitamini

Besin maddelerinin enerjiye dönüştürülmesinde gereklidir. Kansızlık ve bazı kanser türlerine karşı koruduğu bilinir. Emilimi sınırlı olduğundan fazla alımı pek sakıncalı değildir.

B1 vitaminine göre daha kolay depolanabilen ve ışık tarafından kolaylıkla yok edilebilen B2'nin eksikliği, gözlerde yanma ve kuruluk, dudaklarda çatlama, ayak altlarında yanma, kulakta ve burunda pullanma, titreme, sersemlik, hareketlerde ağırlaşma, sindirim bozukluğu, saç dökülmesi belirtileriyle ortaya çıkar.


B2 vitaminin alınabileceği besinler arasında soya fasulyesi ve unu, buğdaylı maddeler, fındık, yerfıstığı, elma, lahana, havuç, ıspanak, greyfurt, kayısı, badem, yulaf, arpa, domates, hurma, şeftali, erik, pirinç, mısır, karnıbahar, et, karaciğer, tavuk, yağsız süt, yoğurt, yumurta sarısı, brokoli vardır.


B3 Vitamini

En dayanıklı B vitaminlerinden birisidir. Işık, hava ve alkalilerden etkilenmez. Tek kayda değer kaybı, pişirme suyuna geçtiğinde meydana gelir. Vücutta iki ko-enzim oluşturur. Bu enzimler yiyeceklerden enerji açığa çıkarılmasıyla ilgilidir. B3 vitamini ayrıca kolesterolü düşürür, kalp damar hastalıklarına ve yüksek tansiyona karşı korur. Vücudu hava kirliliğinin etkilerinden arındırır, alkol ve sigara kullananların vücutlarını temizler. Kandaki yağ oranını düşürmede etkilidir. Kan dolaşımında, karaciğerin sağlıklı çalışmasında, baş ağrılarında ve zor işitmede yararlıdır.

Hafif eksikliğinde, endişe, sessizlikte sesler işitmek, sersemlik, huzursuzluk, unutkanlık, diş etlerinde yumuşama, dilde şişme ve kırmızılık, yorgunluk, depresyon görülür. Şiddetli eksikliğinde ise pelagra hastalığına neden olur. Pelegra, B3'le tedavi edilmezse sonunda ölüme neden olabilir.


Çimlendirilmiş buğday, buğday kepeği, bira mayası, patetes, domates, havuç, fındık, ceviz, erik, mercimek, tavuk, biftek, yumurta, peynir, balık, fasulye, bezelye ve yapraklı yeşilliklerde bulunur.


B5 Vitamini

Isı, asit (örneğin sirke), alkaliler (örneğin bikarbonat) tarafından yokedilir. Pişirme suyuna geçmesi yoluyla da kaybolur. Yiyeceklerden enerji açığa çıkarılması işleminde önemli rol oynayan ko-enzim, A molekülünün bir parçasıdır. Böbreküstü bezinin fonksiyonunda ve antikorların yapımında da çok önemlidir. B5 vitaminini tek başına almanın sakıncası yoktur.

Eksikliği, bariz bir hastalığa neden olmaz. Ancak B5 vitamininden yoksun bırakılan insanlarda baş ağrısı, baş dönmesi, kas güçsüzlüğü gibi durumlar görülmüştür.


Bira mayası, fındık, buğday, yumurta ve tavukta bulunur.


B6 Vitamini

Isıya karşı oldukça dirençlidir ama suya geçebilir ve alkaliler veya ültraviyole ışınlarına maruz kalmasıyla da kaybolur. Vücutta hızla ko-enzimlerin bünyesinde yeralır. Bu ko-enzimlerde; protein ve yağ metabolizması ve enerji üretimi, merkezi sinir sistemi aktivitesi ve hemoglobin üretiminde görevlidirler. Özellikle yüksek miktarlarda protein alan bireyler, bu proteine karşılık gelecek miktarda daha fazla B6 vitaminine ihtiyaç duyacaklardır.

B6 vitamini eksikliği, alınan besin proteince yüksek, karbonhidratça düşük olduğu durumlarda böbrek taşına neden olabilir. Bu nedenle yüksek miktarda protein yüksek miktarda B6 vitamini gerektirir. Ellerde titreme, nedensiz huysuzluk, huzursuzluk, uykusuzluk, unutkanlık yaşlılıktan değil, B6 vitamini eksikliğinin belirtileri arasında yer alır.


Buğday, bira mayası, kepekli un, sebze, marul, arpa, soya fasulyesi, yulaf, muz, hindi, tavuk, balık, biftek, patates, portakal, süt, ıspanak, bezelye, ceviz ve avakado da bulunur.


B12 Vitamini

B12 vitamini sinir sisteminde ve kan hücrelerinin oluşumunda etkilidir. Özellikle kırmızı kan hücrelerinin üretimi için çok gereklidir. Ayrıca yağ asitleri metabolizmasında da görevlidir. B12 vitamininin insanlarda toksik bir etkisi görülmemiştir.

Eksikliğinde, kırmızı kan hücrelerinin sayısında azalma olur. Halen üretilen hücreler, düzensiz boyutlardadır ve genellikle çok büyüktür. Eksikliği, öldürücü anemiye neden olabilir. Şayet folik asit alımı yeterli olursa, öldürücü aneminin gizlenebilmesi olasıdır ve bu B12 vitamin eksikliğinin gizlice ilerlemesine ve en sonunda geriye dönüşü olmayan hasarların oluşmasına neden olabilir.


Kuzu ciğeri, balık, biftek, kuzu eti, yumurta, tavuk, yağsız süt, yağsız yoğurt ve yapraklı yeşilliklerde bulunur.

C Vitamini

Vitaminlerin en dayanıksızıdır ve çok çabuk okside olur. Kan damarlarının kuvvetlenmesinde, vücudun enfeksiyon ve bakteri toksinlerinden korunmasında ve bazı vitaminlerin vücutta kullanılmasında görev alır. Bu vitaminden her gün bir miktar almak şarttır.. C vitamini kandaki kalsiyumun bedene dağılışında büyük rol oynar.

Eksikliği damarların çatlamasına, kemiklerin kolay kırılmasına, eklemlerde ağrıya, diş etlerinde kanamaya, soğuk algınlığına, damar şişmelerine, sırta ağrı veren disk şikayetlerine, soluk kesikliğine, bedensel halsizliğe, hızlı kalp atışına, baş ağrısına, bitkinliğe yol açar. Yetersizliğinde enfeksiyonlara direncin azalması, yorgunluk ve iştahsızlık ile belirlenen skorbüt hastalığı görülür. Uzun süre yüksek dozda kullanılmasının, böbrek taşı ihtimalini arttırdığı da bilinmektedir.


Portakal, greyfurt, mandalina, limon, lahana, çilek, kivi, ıspanak, kavun, domates, pancar yaprağı, yeşil fasulye, ıspanak, bezelye, yeşil biber, maydanoz, asma yaprağı gibi sebze ve meyvelerde bulunur.

__________________

~ P .İ .R ~

 

Teşekkürler