Çevrimdışı

Hastalıklardan korunmak ya da enerji kazanmak için gelişigüzel vitamin kullanımı çok yaygın. Ancak bu durum sağlığa yarardan çok zarar verebilir

Hastalıklardan korunmak ya da enerji kazanmak için gelişigüzel vitamin kullanımı çok yaygın. Ancak bu durum sağlığa yarardan çok zarar verebilir. Örneğin fazla alınan A ve D vitaminleri zehirlenmelere, C vitamini ise böbrek taşına ve ishale yol açabilir.


[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]


Vitaminler 1900'lü yılların başında keşfedilmiştir. Vitamin ismi “Vital Amin” yani “Hayat Veren Azot” anlamına gelmektedir. Vitaminler vücutta yapılamadığı için diyetle alınmak zorundadır. Vitaminler protein, yağ, karbonhidrat metabolizmasında; enerji üretiminde; protein sentezinde rol oynarlar. Vitaminler enerji sağlamaz, vücutta enerji üretilmesine yardımı olurlar. 13 vitamin çeşidi vardır ve bunların görevleri birbirinden farklıdır. Vitaminler suda çözünen ve yağda çözünen olmak üzere 2 ana gruba ayrılırlar. Suda eriyen vitaminlerin vücutta kalma süreleri kısadır, en geç 48 saat içinde kullanılır veya idrarla atılırlar. Suda çözünen vitaminlerin fazlasının muhtemelen toksik olmadığı düşünülmektedir. B ve C vitaminleri suda çözünen vitaminlerdir, B vitaminleri içerisinde birbirinden farklı 6 adet değişik vitamin yer almaktadır. A, D, E ve K vitaminleri yağda eriyen vitaminlerdir, vücut ve hücrelerin yağ dokusunda yer alırlar, vücutta kalış süreleri uzundur. Suda çözünen vitaminlere kıyasla eksikliklerine daha az rastlanır, fazlası idrarla atılamaz, yağ dokusunda birikir. Yağda çözünen vitaminlerin fazlası toksik etki yapar. Özellikle A ve D vitaminlerinin fazlası zehirlenme belirtilerine yol açar. Vitaminlerle ilgili merak edilenleri İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk'e sorduk…


[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]



Vitaminlerin faydaları nelerdir?



A vitamini görme için önemlidir ve kemik sağlığı için gereklidir. A vitamini ayrıca vücut dokularını örten epitel hücrelerinin oluşumunda önemli katkı sağlar. B vitaminleri (B1, B2, B3, B6) çoğunlukla enerji metabolizmasında rol oynarlar. Protein, yağ ve karbonhidratların enerjiye dönüştürülmesini sağlarlar. B12 ve folik asit ise hücrelerin DNA ve RNA sentezinde önemlidirler. C vitamini kolajen üretiminde gereklidir. Kolajen proteini kemik, bağ dokusu, akciğer, kan damarlarının sağlığı için elzemdir. C vitamini ayrıca demir emilimine yardımcı olur ve antioksidandır. Yağların oksitlenmesini ve katarakt oluşumunu engeller. D vitamini özellikle kemik ve diş sağlığı için önemlidir. Vücudun kalsiyum, fosfor ve magnezyum dengesini ayarlar. K vitamini kanın pıhtılaşmasında ve kemik sağlığında önemli rol oynar.


[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]



Eksikliğinde hangi hastalıklar ortaya çıkar?



A vitamini eksikliğinde gece körlüğü ve göz kuruluğu ortaya çıkar. B vitaminlerinin eksikliğinde hormonal sistemler zarar görür, kansızlık ortaya çıkar ve beyin fonksiyonları hasara uğrar. C vitamini eksikliği nadirdir. İskorbüt adı verilen C vitamini eksikliğinde dişlerde dökülme, deri altı kanamaları ve eklem harabiyeti olur, bağışıklık sistemi zayıflar. D vitamini eksikliğinde bütün vücut sistemleri olumsuz etkilenir, osteoporoz ve kemik kırıkları ortaya çıkar. E vitamini eksikliği çok nadirdir. K vitamini eksikliğinde kan pıhtılaşması durur ve kemikler zarar görür.



Fazlası nelere yol açar?



Suda eriyen B ve C vitaminlerinin fazlalığında çok önemli bir sorun ortaya çıkmaz, çünkü bu vitaminlerin fazlası idrar yolu ile vücuttan uzaklaştırılır. Ancak yine de C vitamini fazlalığı böbrek taşı, ishal gibi yan etkilere yol açabilir. Sigara C vitamini ihtiyacını artırır. A vitamininin fazlası vücutta özellikle karaciğere toksiktir. Ayrıca osteoporoza neden olur. D vitamininin fazlalığı da oldukça toksik bir tabloya yol açar. Böbrek hasarı, hipertansiyon, kalpte ritim bozuklukları, beyin fonksiyonlarında hasar ortaya çıkabilir.



Doğal yollardan almak mümkün mü?



Dengeli bir diyet vücudun ihtiyacı olan bütün vitaminleri sağlamaya yeter. Günde 5-8 porsiyon sebze ve meyve, 1-2 avuç kuruyemiş, 1-3 porsiyon baklagil, 3 dilim tam tahıl ekmeği, az miktarda kaliteli et ve süt ürünü yeterli vitamin sağlar. C vitamini turunçgillerde; vücutta A vitaminine dönüşen beta karoten sarı, yeşil, turuncu sebze ve meyvelerde, E vitamini kuruyemişte bolca vardır. Haftada 4-5 gün 30 dk kadar güneşte kalmak D vitamini ihtiyacı için yeterlidir. B12 vitamini sadece hayvansal ürünlerde bulunur.


[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]



Hapları yararlı mı zararlı mı?



Vitamin preparatları sentetik ilaçlardır. Hapların, doğal sebze ve meyveler kadar sağlıklı olması beklenmemelidir. Vitamin preparatları içinde birçok katkı maddesi bulunabilir. Bu maddeler vitamin ve diğer besinlerin emilimini engelleyebilir. Vitamin takviyelerinin kaliteleri ve aktif bileşenleri sorunlu olabilir, hangi vitaminin ne kadar alındığını bilmek mümkün olmayabilir. Bazı vitaminler diğer ilaçlarla etkileşime girebilirler. Vitamin haplarında sıklıkla fazla miktarda bulunan folik asit, Beta karoten ve A vitamininin vücutta ciddi sorunlara yol açtığı bildirilmektedir. Fazla folik asit desteği tüketen kadınlarda meme kanseri, erkeklerde ise kolon ve prostat kanseri sıklığının fazla olduğu iddia edilmektedir.



Kimler takviye almalıdır?



Diyetlerindeki günlük enerji miktarı 1500 kaloriden az olanların yeterli vitamin almaları zordur. Bu açıdan ileri yaştakilerin vitamin alması gerekli olabilir. Ayrıca düzenli ve fazla miktarda alkol kullananların, doğum kontrol hapı alanların vitamin desteği almalarında yarar vardır.




alıntı

 

Sağol