Çevrimdışı

Kemik İliği Transplantasyonu (Nakli) Nedir

Bir kemik iliği transplantasyonu kemik iliğindeki bozuk veya olmayan hücrelerin sağlıklı hücrelerle değiştirilmesi veya yenilenmesi işlemidir. Kemik iliği bazı kemiklerin orta kısmında bulunan bir dokudur. Normalde kemik iliği kan hücrelerini yapar. Değişik tipte kan hücreleri olsa da tümü “hemopoetik sistem hücreleri” adı verilen hücreler tarafından yapılırlar.
Eğer bir kemik iliği normal çalışmıyorsa kişinin vücudunun ihtiyaç duyduğu hücreleri üretemez. Bunu iyileştirmek için doktorunuz sağlıklı kök hücreleri “verici – donör” hücreleri kemik iliğine verebilir. Bu donör hücreler normal kan hücreleri haline dönüşürler. Bir kemik iliği transplantına aynı zamanda “hemopoetik kök hücre transplantı” da denir.

Niye bir kemik iliği transplantına ihtiyacım var?

Kemik iliği transplantına lösemi veya lenfoma gibi bir kanserin tedavisinde veya kemik iliğinizi etkileyen bir başka dahili hastalığın tedavisinde ihtiyaç duyabilirsiniz.

Kemik iliği transplantasyonunun farklı tipleri var mıdır?

Evet. Ne yapılacağına göre değişen tipleri vardır:
Donör hücre kaynağına göre:
• Sizden
• Sizinle akraba olan ve kanı sizinki ile uyuşan kişilerden
• Sizinle akraba olmayan ancak kanı uyuşan kişilerden
• Yeni doğmuş bir bebeğin (kanı sizinki ile uyuşan) göbek kordon kanından
Vücudunuzu ne tip bir transplanta hazırlayacağınıza göre;
Doğru kemik iliği nakli kanser türüne, yaş, diğer sağlık koşulları ve olası vericilere göre değişir.

Bir kemik iliği naklinden önce ne olur?

Doktorunuz bir seri muayene ve test yapacaktır. Sizinle ve ailenizle işlem öncesinde ve sonrasında görüşecektir.
Doktorunuz göğsünüzün üst kısmında bir damarın içerisine ince bir tüp yerleştirecektir. Bu tüpe merkezi hat veya santral katater adı verilir ve hastanede kaldığınız sürece yerinde tutulur. Doktorunuz bu yolla hem tedavilerinizi verecek hem de sizden kan alınmasını sağlayacaktır.
Doktorunuz aynı zamanda sizden verici hücre toplayacaksa kök hücreleri alacaktır (Verici hücreler başkasından gelecekse doktorunuz o kişiden bu hücreleri alacaktır).

Kemik iliği transplantasyonu sırasında ne olur?

Doktorunuz ilk olarak kemik iliğinizdeki hücreleri öldürmek için şu tedavileri yapacaktır:
• Kemoterapi – Kemoterapi doktorların kanser hücrelerini öldürmek için verdiği ilaçları tanımlar.
• Radyoterapi – Radyasyon tedavisi kanser hücrelerini öldürecektir.
Bu aşamadan sonra doktorunuz donör hücreleri vücudunuza santral kateterden veya başka bir toplardamardan verir. Kök hücreler kemik iliğinde kendi yollarını bulurlar. Burada normal kan hücrelerine dönüşürler.

Bir Kemik iliği transplantasyonu sonrasında ne olur?

Birçok hasta kemik iliği transplantasyonu sonrasında hastanede haftalar veya aylar boyunca kalabilir. Kemik iliği transplantasyonu sonrasında vücudunuzun enfeksiyon geçirme ihtimali yüksektir. Bu nedenle hastanede özel bir odada kalırsınız ve size özel bazı ilaçlar verirler.
Doktorunuz semptomlarınıza göre size başka ilaçlarda verebilir. Kemik iliği naklinin işe yarayıp yaramadığını anlamak için size her gün kan testleri de yaptırabilir.
Kemik iliği transplantasyonu normal olarak çalışmaya başladığında doktorunuzu düzenli olarak görmeniz gerekecektir.

Kemik iliği transplantasyonunun yan etkileri nelerdir?

Yan etkiler donör hücrelerinizin kimden alındığına olduğu kadar transplant öncesi ne tedavi aldığınıza göre de değişir.
En sık rastlanan kısa süreli yan etkiler arasında :
• Ağız yaraları ve ishal
• Bulantı ve kusma
• Kıl dökülmesi (saç, yüzde ve gövdede)
• Akciğer, karaciğer veya kemik sorunları
• Graft versus host disease (GVHD) veya - GVHD de donör hücreler vücudunuzun organlarına saldırırlar. Bu cilt döküntüsü, ishal ve karaciğer sorunlarına yol açabilir. GVHD yalnızca başka insanlardan alınan donör hücrelerinde olur.
Uzun sürebilecek yan etkiler arasında :
• Hamile kalmada güçlük – Gelecekte bir bebeğini olmasını istiyorsanız doktorunuzla nakil öncesinde görüşün.
• Yıllar sonra değişik kanser türleri çıkabilir.
• Uzun süreli GVHD oluşabilir.

Yazar: Dr. Pınar AKAN

__________________

#MustafaKemaLAtatürkTorunuyum..ღ ❦

{22~02~`22..∞}
{09~09~`22..ღ}