Çevrimdışı

Lisfrank eklemi kırıklı çıkıkları ayağın orta kısmına ait bir yaralanmadır. Yaralanmada ayağın orta kısmının kemiklerinde (metatarsal kemikler) kırık ile birlikte veya kırık olmaksızın bağ yırtığı (gerilme) mevcuttur. Bu yapılar ayağın uzunlamasına yayının oluşturulmasında çok önemlidir.

SEMPTOMLAR
• Ayakta keskin ağrı
• Yaralanmış ayağın üzerinde durunca veya basınca ağrının kötüleşmesi
• Yaralanan bölgede hassasiyet, ödem ve morarma (kontüzyon)
• Ayağın ödemlenmesi nedeniyle kan damarları veya sinirlere baskıya bağlı nadiren his kaybı veya felç

NEDENLER
Lisfrank kırklı çıkığının nedeni ayağın kemiklerinin ve bağlarının kaldırabileceğinden daha büyük bir kuvvetin gelmesi ile oluşur. Yaralanmanın genel nedenleri arasında
• Orta ayağa direkt travma gelmesi ile
• Dönme şeklinde yaralanma
• Ayak kötü pozisyonda iken üstüne düşülmesi
• Yere düşerken bir başka oyuncunun ayağın üstüne düşmesi

RİSKİ ARTTIRAN DURUMLAR
• Temas sporları ile uğraşmak (futbol, Amerikan futbolu)
• Zıplama ve düşme gerektiren sporlar (basketbol ve voleybol)
• Krampon giyilmesi ve kayarak düşme
• Daha önce ayak çıkığı, burkulması veya herhangi bir ayak ekleminde tekrarlayan travma yaşanması
• Güç ve esneklik kaybı

ÖNLEMLER
• Herhangi bir fiziksel aktiviteden önce gerektiği şekilde ısının ve gerdirme yapın.
• Fiziksel olarak zinde olun:
• Güç, esneklik ve dayanıklılık ve kardiyovasküler olarak fit olmanız gerekir.
• Zıplama (basketbol veya voleybol) veya temas sporları ile uğraşacaksanız eklemlerinizi koruyucu araçlarla sağlama alın (elastik bandajlar, tape, breys, yüksek bileklikli spor ayakkabıları gibi).
• Halı saha veya çim sahada uygun krampon veya çivili ayakkabı giymeniz gerekir.
• Üstünüzdeki kıyafetler uygun kumaştan ve desteklenmiş olsun.

PROGNOZ (GELECEK NELER GÖSTERİYOR?)
Doğru tedavi edildiği takdirde Lisfrank kırıklı çıkıkları genellikle 8-12 haftada iyileşirler. Bu yaralanma sonrasında ayağın orta kısmında kalıcı ağrınız veya sertliğiniz olabilir.

OLASI KOMPLİKASYONLAR
• Eğer erken hareket verilirse iyileşme süresinin uzaması veya çıkık tekrarı görülebilir.
• Kırık iyileşmeyebilir (kaynamama)
• Kırık kötü pozisyonda kaynayabilir (malunion)
• Ayakta kronik ağrı, katılık veya şişmeler görülebilir.
• Ayakta aşırı kanama olursa kan damarlarına veya sinirlere basarak zarar verebilir (nadiren)
• Yaralanmanın tekrarlaması veya tedavinin gecikmesi durumunda stabil olmayan kireçelnmiş (artritik) bir eklem ortaya çıkabilir.
• Kronik ağrı veya eklem sertliğine bağlı olarak ayak ortasındaki eklemlerin cerrahi olarak dondurulması gerekebilir.

GENEL TEDAVİ ÖNERİLERİ
Ağrının ve ödemin giderilmesi için tedavide buz ve ilaç kullanılır. Kırık ayrışmışsa (kemik parçaların dizilimi bozulmuşsa)kemiklerin işinin ehli birisi tarafından düzeltilmesi gerekir. Elle yerine oturtulamayan veya kemiğin dışarıya fırladığı durumlarda kırığı yerinde tutabilmek için cerrahi olarak vidalar, çiviler kullanılabilir. Kemiklerin dizilimi düzeldiği zaman ayak 2 ila 8 hafta istirahata alınır. İstirahat sonrası güç ve hareket açıklığının tam olarak kazanılabilmesi için germe ve güçlendirme egzersizleri yapılır. Bu egzersizler evde veya bir ****oterapist eşliğinde yapılabilir.

İLAÇ KULLANIMI
• Ağrı kesiciler gerekiyorsa nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (aspirin, ibuprofen vb.) veya diğer basit ağrı kesiciler (asetaminofen) verilir.
• Ameliyattan yedi gün öncesinden itibaren ağrı kesici kullanmayın.
• Reçeteli ağrı kesiciler verilebilir ancak doktorunuz gerek görmesi esastır. Yalnızca önerildiği kadar kullanın.

SOĞUK VE SICAK UYGULAMALARI
Soğuk tedavisi (veya buz uygulaması)ağrı ve ödem için ve her aktivite sonrasında her 2 veya 3 saatte bir 15-20 dakika süreyle yapılmalıdır. Buz torbaları veya buz masajı kullanabilirsiniz.
Sıcak tedavisi doktorunuz, ****oterapistiniz ve spor hocanız tarafından önerilen germe ve güçlendirme egzersizlerinden önce uygulanabilir. Sıcak torbası veya sıcak banyo uygulaması yapabilirsiniz.

ŞU DURUMLARDA DOKTORUNUZA DANIŞIN:
• Tedaviye rağmen ağrı, hassas,yet veya ödem giderek kötülüyorsa
• Ayağınızda ağrı, uyuşma veya üşüme hissediyorsanız
• Tırnaklarda mavi, gri veya koyu renklenme oluyorsa,
• Cerrahi sonrasında ateş, ağrı artışı, kızarıklık, yaranın akması veya etkilenen bölgenin kanaması oluyorsa
• Yeni ve açıklanamayan semptomlar (tedavide kullanılan ilaçların yan etkisi olabilir)

EGZERSİZLER
HAREKET AÇIKLIĞI VE GERME EGZERSİZLERİ – LSİFRANK KIRIKLI ÇIKIĞI VE AYAK ORTA KISMI BURKULMALARI
Bu egzersizler yaralanmanızı iyileştirmeye yardımcı olacaktır. Semptomlarınız doktorunuz, ****oterapistiniz veya spor antrenörünüzün yardımı olsa da olmasa da iyileşebilir. Bu egzersizleri yaparken daima şunları akılda tutun:
• Doku esnekliğinin korunması eklemlerin normal hareketlerine dönmelerine yardımcı olacaktır. Bu da daha sağlıklı daha az ağrılı hareket ve aktiviteye yardımcı olacaktır.
• Aktif bir germe en az 30 saniye sürmelidir.
• Germe asla ağrılı olmaz. Gerilen dokuda nazik bir uzama veya gevşeme hissetmelisiniz.

Yazar: Dr. Kaya AKAN

__________________

#MustafaKemaLAtatürkTorunuyum..ღ ❦

{22~02~`22..∞}
{09~09~`22..ღ}