Kronik bronşit yavaş bir ilerleme gösteren, yıllarca devam eden ve neticesinde ağır solunum yetmezliğine sebep olan bir rahatsızlıktır. Hastalarda iki yıldan fazla devam eden öksürük ve balgam şikâyetleri olduğunda, aynı belirtilerde olan başka hastalıklar elendikten sonra teşhis konulabilir. Hava kirliliği yüksek olan yerlerde yaşayan kişilerde ve sigara dumanına maruz kalan kişilerde kronik bronşit yaygın olarak görülür. İki yılda en az üç ay süreyle devam eden ve balgamla birlikte görülen öksürükle yaşanan rahatsızlık kronik bronşit olarak tanımlanır.

Kronik bronşit sebepleri nelerdir?

Rahatsızlığa sebep olan nedenler kesin olarak belirlenememiştir. Hastalığa sebep olan bazı hazırlayıcı etkenler bulunur. Bunlar sigara kullanma alışkanlığı, solunum yolu enfeksiyonları ve hava kirliliğidir. Bu etkiler zaten diğer solunum yolu hastalıklarının sebepleri arasındadır. Bu rahatsızlıkta genetik etkenler etkili değildir. Bu tamamen kötü alışkanlıkların ve kötü sağlık koşullarının etkili olduğu bir sorundur. Hava kirliliği ve sigara dumanına maruz kalmak mukus yapımının artmasına sebep olacak etkenlerdir. Bu etkenlere enfeksiyonların eşlik etmesi, bronş mukozasında sorunlara neden olur. Hava kirliliğine neden olan aseton, amonyak, hidroklorik asit gibi gazların rahatsızlıkta etkisi çok yüksektir.

Kronik bronşitin belirtileri nedir?

Rahatsızlığın en önemli belirtileri arasında kuru ya da balgamlı öksürük gelir. Ateş rahatsızlıkta genellikle hafif derecededir. Solunum zorluğu çekilmesi çok barizdir. Hastalardaki nefes darlığı fiziksel aktivitelerde bile kısıtlayıcı şekilde gerçekleşir. Nefes darlığı olduğunda akciğerlerde farklı değişimler meydana gelir. Bronşlarda hava geçişi olan iç boşluğunda eksüda ve mukoza salgısıyla birikimin olması ve bronş duvarlarında damarlardan sızan sıvı yüzünden şişme ve kalınlaşma olması nedeniyle iyice daralma olur. Kronik bronşitte bronş duvarındaki esnek liflerin yerine sert bağ doku lifleri alır. Bu sebeple solunumda bronşlar olması gerektiği gibi genişleyemez. Bunlar solunumda bir direnç oluşturur. Hastalarda akciğerlere giren hava miktarı sınırlı kalır. Sadece dinlenmede solunum ihtiyacı rahat karşılanmaktadır. Kas hareketleri sırasında vücudun daha fazla oksijen gereksinimi olduğundan, bütün dengeler bozulur. Yetersiz solunum olduğundan, nefes darlığı çekilir. Hastalar devamlı dinlenme ihtiyacı hissederler. Bu sırada akciğerler oksijen karşılamak için daha fazla çalışmak zorunda kalır. Fiziksel aktivitelerde daha fazla oksijen ihtiyacı olacak ve karbondioksit üretimi artacaktır. Ancak hastaların akciğerleri yeterli oksijeni sağlayamaz. Kanda oksijen miktarı azaldığından, bu açığın kapatılması için solunum daha az olacaktır. Hastalar temiz havaya ihtiyaç duymakta ve nefes darlığı çekmektedir.

Kronik bronşit tedavisi nasıl yapılır?

Bu rahatsızlıkta hastalar eğer sigara içiyorlarsa, öncelikle sigarayı bırakmalıdır. Çünkü kronik bronşitin gelişiminde sigara büyük etkendir. Sigara içen bir kişi bunu azalttığı zaman ya da bıraktığında, özellikle sabahları olan öksürük nöbetleri ve balgam çıkarma azalır. Hava kirliliği de hastalığın oluşumunda önemli sayılan etkendir. Bu yüzden kirli havanın solunmaması gerekir. Hava kirliliğine bağlı oluşan solunum sistemi rahatsızlıklarında ölüm oranı daha yüksektir. Yapılan araştırmalar solunum sistemi hastalıklarının kalp ve damar hastalıklarının ardından ölüme neden olan ikinci etken olduğunu göstermiştir. Hastaların bu yüzden özellikle kış döneminde sisli olmayan, nem oranı az ve ılıman yerlerde bulunmasın faydalı olur. Ayrıca hastalığın tekrarlaması görülen kişilerin çalışma ortamında zararlı gaz ve toz gibi etkenler varsa, işlerini değiştirmeleri gerekir. Enfeksiyon oluşumuna neden olan bakteri ve virüslere karşı önlemler alınabilir. Kış döneminde kronik bronşit durumunda, hastaların evde dinlenmesi sağlanmalı ve hava sıcaklığı değişimlerinden kaçınılmalıdır. Ayrıca ortamın nem dengesi doğru ayarlanmalıdır. Hastaların tedavisinde kullanılacak ilaçlar hastanın genel durumuna uygun olmalıdır. Hastalıkta solunum yoluna uygulanacak ilaçlar daha faydalı olur. Tedavi için kullanılan bir aletle ilaçların solunum yoluna püskürtülmesiyle uygulanan ilaçlar kullanılabilir. Direkt olarak solunum yoluna verilecek ilaçlar, sindirim sistemini ve kanı ilaçların zararlı etkilerinden korur.

alıntı