Dünyada 1,2 milyar kişi sigara içiyor. Bir yılda 5 milyon kişi sigaradan ölüyor. Sigara içen kişiler, çevresindekilere 10 kat zarar veriyor!
Sigara içenlerin yüzde 47’si erkek, yüzde 12’si kadın. 2030 yılında 2 milyar sigara içicisi olacağı tahmin ediliyor. Bu da yılda 10 milyon kişinin sigaranın yarattığı hastalıklardan öleceği anlamına geliyor.
Acıbadem Bağdat Caddesi Tıp Merkezi’nden Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Nihal Özşeker, “Sigara içmek kişinin yalnız kendisine değil çevresine de zarar verir. Çevresel sigara dumanında kanser yapıcı maddeler sigaradan çekilenden 10 kat daha fazla bulunmuştur.’’ dedi.
Sigarada 50 Kanser Yapıcı Madde Var
Çevresel sigara dumanı yani pasif içicilik yoluyla dünyada 600 bin kişi ölüyor. Ülkemizde ise her yıl 8 bin 750 kişi pasif içicilikten hayatını kaybediyor. Sigarada dört bin maddenin yanı sıra 50 tane karsinojen (kanser yapan) madde tespit edilmiştir. ABD’de pasif içiciliğin kanser yaptığı kanıtlanarak 1992’de yayınlanan bir raporla da açıklanmıştır. Pasif içicilik koroner arter riskini de artırıyor. Sigara içenlerle aynı ortamda yaşayanlar yüzde 20-50 daha fazla koroner arter hastası oluyor.
Türkiye Sigaraya 10 Milyar Dolar Harcıyor
Sigaraya bağlı olarak gelişen sağlık sorunları için Türkiye’nin harcadığı yıllık gider 8-10 milyar dolar olarak hesaplanıyor. Tütün kontrolünde temel hedef sigara tüketimini hızla azaltmaktır. Bunun için yasalar çıkarılıyor ve bunu teşvik edici, hekim kontrolünde sigara bırakmayı sağlamaya yardımcı polikliniklerin oluşturulması hedefleniyor. Bu amaçla, sigara içenlere yönelik sağlık kontrollerinin yapılması, sigaraya bağlı herhangi bir hastalığı olup olmadığının tespit edilmesi, kontrol altına alınması ve kişiye özel tedavi programının oluşturulması gerekiyor.
Bırakanlara Antidepresan Vermek Gerekebiliyor
Dr. Nihal Özşeker, sigarayı bırakmada çeşitli tedavi yöntemleri hakkında şu bilgileri veriyor:
Nikotin replasman tedavisi: Sigara kullanmayınca, sigarayla alınan nikotin maddesinin eksikliği hissediliyor. Bu eksiklik de nikotin bantları ve nikotin sakızları kullanılarak yerine konuluyor. Giderek azalan dozlarla verilerek nikotin yoksunluk belirtilerinin ortaya çıkması önleniyor. Ancak bu yöntemlerin hekim kontrolünde kullanılması gerekiyor. Hamilelik ve ergenlikte bu tedaviler önerilmiyor.
İlaç tedavileri: Bupropion etken maddeli ilacın da hekim kontrolünde kullanılması gerekiyor. İlaca başladıktan sonra engeç 7-10 gün içinde, önceden belirlenmiş olan sigara bırakma gününde sigarayı bırakmak gerekiyor. Hekim desteği almadan tek başına ilaç kullanımı başarısızlıkla sonuçlanabilir. Sigarayı bırakma sürecinde hastalarla haftalık görüşmeler yapılıyor. Yüz yüze ve telefonda sürekli olarak bilgi ve destek veriliyor, kişi motive ediliyor. Psikolojik ve psikiyatrik değerlendirmeler yapılıyor. Ekip halinde çalışan sigara bırakma polikliniklerinin başarı oranları çok yüksek.
İçenlerin Yüzde 70’i Bırakmak İstiyor
Sigara içenlerin yüzde 70’i hayatlarının bir döneminde sigarayı bırakmayı düşünüyor, yüzde 30’u her yıl deniyor ve bırakıyor. Yüzde 10’u kendi kendine destek almadan bunu başarıyor. Sigara bırakma polikliniklerinde bırakma oranları kişinin uyumuna bağlı olarak yüzde 40’lara kadar ulaşıyor.
Tekrar Başlama Riskine Dikkat!
Sigarayı bırakma polikliniklerinde hekimlerin ve bırakmak isteyenlerin tüm çabalarına karşın, tekrar sigaraya başlama riski her zaman bulunuyor. Bu nedenle hep geri dönüşü yaratan sebeplerin üzerinde durmak gerekiyor. Sigaraya tekrar başlamaya neden olacak davranışlar inceleniyor. Sigarayı bırakmak amacıyla tedavi gören kişiler, ilk ay yoğun tedavi programını takiben daha sonra ayda bir, üç ayda bir, altı ayda bir ve yıllık kontrollerle izleniyor. Eğer bir yıl sigara içmemeyi başarabildiyse, kişinin sigarayı bıraktığı düşünülüyor.
Ailem