Günümüzün en önemli sağlık problemlerinden biri olan ve görülme sıklığı hızla artan hipertansiyon ülkemizde her 3 erişkinden 1’inde ortaya çıkan sinsi bir hastalık. Genellikle belirti vermediği için ‘sessiz katil’ olarak nitelendirilen hipertansiyon kontrol altına alınamadığında böbrek yetmezliği, beyin kanaması ve kalp krizi gibi hayatı tehdit eden tablolara yol açabiliyor.

Sağlıklı kişilerin bile vücut dengesini zorlayan seviyelere ulaşan yaz sıcakları da aşırı nemle birlikte birleştiğinde hipertansiyon hastalarını çok daha fazla zorlayabiliyor. Bunun nedeni ise yazın terlemeye ve damar genişlemesine bağlı olarak su ve vücut için yaşamsal öneme sahip sodyum ile potasyum gibi tuzların kaybedilmesi. Bunun sonucunda da damarlar gevşiyor ve kan basıncı düşüyor. Aslında alınacak bir dizi önlemlerle hipertansiyon hastalarının yaz mevsimini sağlıklı geçirmeleri mümkün. Acıbadem Kadıköy Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Dr. Ulaankhuu Batgerel sıcak havalarda dikkat edilmesi gereken 10 kuralı anlattı, önemli uyarı ve önerilerde bulundu:

En az 8 bardak su için: Aşırı sıcaklardan olumsuz yönde etkilenmemek için vücudumuz terlemeye başlıyor. Vücuttaki sıvı kaybının artması da, kan basıncını düzenlemek için kullanılan idrar söktürücü ilaçların etkisiyle hipertansiyon hastalarında ciddi tansiyon düşüklüğüne yol açabiliyor. Bunun sonucunda bayılma ve böbrek fonksiyon bozukluğu gibi önemli problemler gelişebiliyor. Sağlığınız için minimum 8 bardak (2 litre) su içmeyi asla ihmal etmeyin.

Sigarayı bırakın: Sigara vücudun ihtiyacı olan anti-oksidan maddelerin verimini azaltıyor ve damarların esneme kapasitesini bozuyor. Düşük miktarda tüketilen alkol de damarları gevşetici etkisiyle kan basıncını düşürüyor. Ancak alkol tüketim miktarı ve sıklığı artarsa ve beraberinde sigara tüketilirse, tansiyonu yükseltiyor.

Dikkat! Bu saatler çok riskli: Yaz aylarında güneş ışınlarının yeryüzüne en dik geldiği 10.00 – 15.00 saatleri arasında mümkünse dışarıya çıkmayın. Bu saatlerde güneş altında kalırsanız sıcağın damarlar üzerindeki büzücü etkisiyle tansiyonunuz düşer ve terlemeye bağlı olarak sıvı kaybınız da artar.

Çay ve kahveden kaçının: Özellikle yaz aylarında, idrar söktürücü etkileri nedeniyle kafein içeren çay ile kahve tüketiminden mümkün olduğunca kaçınmalısınız Günde 1-2 fincan çay ile 1 fincan kahve içebilirsiniz.

Sporu akşam saatlerinde yapın: Egzersiz kalp ve damar sağlığı için yaşamsal öneme sahip. Ancak egzersizleri düzenli olarak, doğru zamanda ve yeterli miktarda ömür boyu uygulamanız gerektiğine dikkat çekerek, “Özellikle yaz mevsiminde bu kurallar çok önemli. Çünkü sıcak havalarda egzersiz yaparken terlemeye bağlı olarak gelişen sıvı kaybına diüretik etkiye sahip hipertansiyon ilaçları da eklenince tansiyon düşüklüğü kaçınılmaz oluyor. Bu nedenle güneşin dik geldiği saat 10:00-15:00 saatleri arasında spor yapmaktan kaçınmalı, egzersizlerinizi akşam saatlerinde ve yemekten 2 saat sonra yapmaya özen göstermelisiniz.

Soğuk / sıcak duşa dikkat: Soğuk su damarları büzüştürüyor ve daraltıyor, bunun sonucunda da tansiyon değeri bir miktar yükseliyor. Eğer tansiyonunuz kontrol altında ise ve ilacınızı düzenli olarak alıyorsanız, soğuk suyla duş almanızda bir sakınca yok. Ancak kontrolsüz tansiyonunuz varsa soğuk duş tansiyon değerlerinizi daha da yükselteceği için önerilmiyor. Bunun yanı sıra ilaç kullanıyor ve yoğun spor yapıyorsanız sıvı kaybınız daha fazla oluyor. Yeterince sıvı almazsanız ve sıcak suyla duş yaparsanız tansiyon değerleriniz fazla düşebiliyor.

Teri emen kıyafetleri tercih edin: Eğer dışarı çıkmak zorundaysanız vücuttaki terleme kaybına karşı hava geçirgenliği olan, pamuklu ve açık renk kıyafetleri tercih edin. Ayaklar en çok terleyen bölgelerden biri olduğu için yaz mevsimine uygun ve hava alabilen ayakkabılar doğru seçim olacaktır. Güneş şapkasıyla başınızı korumayı ihmal etmeyin. Cildinize uygun koruyucu faktör içeren kremler kullanın.


Lifli ve posalı besinler çok önemli: Yaz ayları aynı zamanda tatil ayları olduğu için hipertansiyon hastalarının beslenme düzeni bozulabiliyor, hazır ve raf ömrü uzatılmış (tuzlanmış) gıda tüketimi artıyor. Ancak raf ömrü uzun olan ve paketlenmiş her üründe fazla miktarda tuz mevcut. Bu durum vücutta su ve sodyum tutulmasına, bunun sonucunda da kan basıncının artmasına neden oluyor. Yaz aylarında buğday ve yulaf kepeği, meyveler (taze, kurutulmuş, haşlanmış, pişirilmiş) ile yeşil yapraklı sebzeler gibi sindirimi kolay olan lifli ve posalı gıdaları tüketmeniz, hayvansal protein yerine bitkisel proteinleri tercih etmeniz hem tansiyon kontrolü hem de bağırsak sağlığına fayda sağlayacaktır.

Doktor kontrolünü ihmal etmeyin: Yaz aylarında genellikle uzun süreli tatil nedeniyle hekim kontrolleri aksayabiliyor. Bunun sonucunda özellikle çoklu ilaç kullanan ve birden fazla kronik hastalığı olan ileri yaş hastalarda ilacın yan etkileri gelişebiliyor ve kandaki tuz değerlerinde ciddi düşüş veya yükselişler oluşabiliyor. Dolayısıyla eğer idrar söktürücü dahil birden fazla ilaç kullanıyorsanız ve tansiyona bağlı böbrek sorununuz varsa ya da başka kronik bir hastalığınız mevcutsa hekiminizi her ay mutlaka ziyaret etmelisiniz.

İlaçlarınızı yanınıza alın: Uzun süreli yolculuğa çıkarken veya tatillerinizde ilaçlarınızı ve tansiyon ölçerinizi yanınıza almayı unutmayın.


NTV