Çevrimdışı

Nedir

Panik atak, belli bir sebep olmadan aniden ortaya çıkan ve ciddi fiziksel reaksiyonları tetikleyen yoğun bir korku atağıdır. Panik ataklar ortaya çıktığında kontrolünüzü kaybettiğinizi, kalp krizi geçirdiğinizi ve hatta ölmekte olduğunuzu düşündürecek kadar korkutucu olabilir.

Hayatınızda sadece bir ya da iki kez panik atak yaşamış olabilirsiniz. Ama eğer birkaç atak yaşamış ve bir başka atak olacağına dair sürekli korku içinde uzun süreler geçirmişseniz, panik bozukluğu denilen kronik bir sorununuz olabilir.

Panik atak bir zamanlar asabiyet ya da stres olarak görülerek göz ardı ediliyordu, ama bugün gerçek bir tıbbi sorun olarak kabul ediliyor. Panik atak hayatınızın kalitesini önemli ölçüde etkileyebilmesine rağmen tedavi çok etkilidir.

Belirtileri
Belirtiler

Panik atak belirtileri, kalbinizi sıkıştırabilir ve nefesiniz kesilmiş ve sersemlemiş gibi hissetmenize, bulantıya ve heyecana neden olabilir. Panik atak belirtileri hayati tehlike oluşturan sorunlara benzediği için doğru bir teşhis ve tedavi önemlidir.

Panik atak genellikle aşağıdaki belirtilerden bazılarını içerebilir:

Ölecekmiş gibi hissetmek
Hızlı kalp atışı
Terleme
Titreme
Nefes darlığı
Normalden daha hızlı bir şekilde soluk alıp verme
Üşüme
Ateş basması
Bulantı
Şiddetli karın ağrısı
Göğüs ağrısı
Başağrısı
Baş dönmesi
Bayılma
Boğazda kasılma
Yutkunmada zorluk
Panik atak genellikle aniden başlar. Herhangi bir zamanda ortaya çıkabilir (örneğin, araba kullanırken, alışveriş merkezinde, derin uykudayken ya da bir iş toplantısının ortasında). Panik atağın birçok türü vardır. Ama belirtiler genellikle 10 dakika içinde en üst seviyeye ulaşır ve yaklaşık yarım saat sürer. Atak bittikten sonra kendinizi yorgun ve bitkin hissedebilirsiniz.

Panik ataklarıyla ilgili en kötü şeylerden biri, bir başka atak yaşayacağınıza dair hissettiğiniz yoğun korkudur. Eğer dört ya da daha fazla panik atak geçirdiyseniz ve bir ay ya da daha uzun süre bir başka atak olacağına dair sürekli korkuyla yaşadıysanız, panik bozukluğu (bir tür kronik anksiyete bozukluğu) adı verilen bir sorununuz olabilir.

Panik atak geçirdiğinizde, tekrar panik atak yaşamaktan o kadar korkarsınız ki atakların olabileceği durumlardan kaçınırsınız. Hiçbir yer size güvenli gelmediği için, evinizden ayrılamaz hale bile gelebilirsiniz (agorafobi).

Doktora ne zaman gitmeli

Eğer herhangi bir panik atak belirtiniz varsa mümkün olduğu kadar çabuk şekilde tıbbi yardım alın. Panik atakları kendi kendinize idare etmek zordur ve tedavi edilmezse, daha da kötüleşebilir. Ayrıca panik atak belirtileri, kalp krizi gibi başka ciddi sağlık sorunlarına benzediği için, sebebinden emin değilseniz doktor tarafından değerlendirmesi önemlidir

Sebepleri

Panik ataklarına ya da panik bozukluğuna neyin sebep olduğu bilinmemektedir. Bu konuda rol oynayabilecek faktörler şunlardır:

Genetik
Stres
Beyin işlevinde bazı değişiklikler
Bazı araştırmalar, tehlike karşısında vücudun doğal “savaş ya da kaç” tepkisinin panik atakla ilgili olduğunu öne sürer. Örneğin, eğer korkutucu bir yaban hayvan arkanızdan gelirse vücudunuz içgüdüsel bir şekilde tepki verecek ve hayatı tehdit eden bir duruma hazırlanırken kalp atışınız ve nefesiniz hızlanacaktır. Bu tepkilerin çoğu panik atakta da görülür. Ama panik atağın, gözle görünür bir tehlike yokken neden meydana geldiği bilinmiyor

Risk faktörleri

Panik bozukluk belirtileri çoğunlukla geç ergenlik çağında ya da erken erişkinlik döneminde başlar ve kadınları erkeklerden daha çok etkiler.

Birçok kişi hayatında sadece bir ya da iki kez panik atak geçirir ve muhtemelen stresli olay sona erdiğinde sorun yok olur.

Panik ataklar ya da panik bozukluk riskini artırabilecek faktörler şunlardır:

Ailede panik atak ya da panik bozukluk geçirmiş birinin olması
Belirgin stres
Sevilen birinin ölümü ya da ağır bir hastalığa yakalanması
Hayatınızda büyük değişimler (aileye bir bebeğin katılması gibi)
Çocuklukta fiziksel ya da cinsel istismar öyküsü
Kaza ya da tecavüz gibi travmatik bir olay yaşamak

Komplikasyonlar

Panik atak ve panik bozukluk, tedavi edilmediğinde, hayatınızın neredeyse her alanını etkileyen ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Tekrar panik atak yaşamaktan o kadar korkabilirsiniz ki, sürekli kaygı içinde yaşarsınız. Bu da hayatınızın kalitesini bozar.

Panik atakların yol açabileceği ya da ilişkili olabileceği sağlık sorunları şunlardır:

Araba kullanmaktan ya da evden ayrılmaktan korkmak gibi belirli fobilerin gelişmesi
Sosyal durumlardan kaçınma.
İşyerinde ya da okulda sorunlar
Depresyon.
İntihar riskinin ya da intihar düşüncelerinin artması.
Alkol ya da madde suistimali
Mali sorunlar
Muayenesi
Randevu için hazırlık

Eğer panik atağa özgü belirtileriniz varsa, doktorunuzdan randevu alın. İlk değerlendirmenin ardından doktorunuz sizi tedavi için bir psikiyatriste ya da psikologa sevkedebilir.

Randevuya hazırlanmanıza yardım edecek ve doktorunuzdan beklemeniz gerekenlere dair bazı bilgiler şunlardır:

Önceden neler yapabilirsiniz?

Belirtilerinizin bir listesini yapın. İlk olarak ne zaman başladıklarını ve bunları ne sıklıkla yaşadığınızı yazın.
Önemli kişisel bilgilerinizi not edin. Geçmişteki travmatik olayları ve ilk panik atağınızdan önce meydana gelen stresli, büyük olayları yazın.
Bütün tıbbi bilgilerinizi not edin. Teşhisi konulmuş diğer fiziksel ya da ruhsal sağlık sorunlarınızı ve ayrıca kullandığınız ilaçların isimlerini yazın.
Mümkünse, güvendiğiniz bir yakınınızdan randevuya sizinle birlikte gelmesini rica edin. Bazen bir randevu sırasında söylenen bütün bilgileri kavramak zor olabilir. Size eşlik eden biri sizin kaçırdığınız ya da unuttuğunuz bir şeyi hatırlayabilir.
Doktorunuza soracağınız soruları yazın.
İlk randevuda doktorunuza soracağınız sorular şunlardır:

Sizce bu belirtilerin sebebi nedir?
Altta yatan tıbbi bir sorunun bu belirtilere neden olması mümkün mü?
Teşhis için herhangi bir test yaptırmam gerekir mi?
Bir ruh sağlığı uzmanına gitmeli miyim?
Bu belirtileri kontrol altında tutabilmek için şu anda yapabileceğim herhangi bir şey var mı?
Eğer bir ruh sağlığı uzmanına sevkedilirseniz sormanız gereken sorular şunlardır:

Bende panik atak ya da panik bozukluk var mı?
Benim durumumda hangi tedavi yöntemini tavsiye ediyorsunuz?
Eğer terapi tavsiye ediyorsanız, ne sıklıkla ve ne kadar süre terapi seanslarına katılmam gerekecek?
Benim durumumda aile ya da grup terapisi faydalı olur mu?
Eğer ilaç tavsiye ediyorsanız, bunların herhangi olası bir yan etkisi var mı?
Ne kadar süre ilaç almam gerekecek?
Bu durum geçici mi, yoksa kronik midir?
Tedavinin işe yarayıp yaramadığını nasıl izleyeceksiniz?
Semptomların nüksetme riskini azaltmak için ne yapabilirim?
Sorunumu kontrol altında tutmama yardımcı olacak herhangi bir şey var mı?
Belirtilerimin tedaviyle birlikte ne kadar iyileşeceğini düşüyorsunuz?
Bana verebileceğiniz herhangi bir broşür veya basılı malzeme var mı? Hangi web sitelerini tavsiye edersiniz?
Doktora sormak için önceden hazırladığınız sorulara ek olarak, randevu sırasında anlamadığınız bir şey olduğunda soru sormaktan çekinmeyin.

Alıntı

__________________

 

Sağol