Çevrimdışı

Biyomüzikoloji disiplininde yürütülen araştırmalar müziğin insanın hayatındaki olumlu katkılarını ortaya koydu.

İşte ilk beş…


1-Hamileyken akşam saatlerinde 20-30 dakika yumuşak bir biçimde şarkı söylemek bebeği rahatlatır,
2- sevgilinizle tartıştıktan sonra size özel şarkıları dinlemek ve partnerinize dinletmek ilişkinizi sağlıklı bir şekle sokabilir,
3- iş stresini yenmek için favori şarkılarınızı evden çıkmadan dinleyin,
4- sigarayı bırakırken tempolu bir müzik eşliğinde spor yapın,
5-uykusuzluk çekiyorsanız müzik sizin ilacınız olabilir…

Ses pek çok canlı tarafından kullanılan önemli bir iletişim aracıdır. Bunun için gelen sesleri algılayan işleyen ve değerlendiren bir işitme sistemi birçok canlıya verilmiş, vazgeçilmez bir nimettir. Seslerin belli bir ritim ve tempo hâlinde melodi olarak çıkarılması veya sözlerin diziliminden oluşan ahenkli sesler, müzik kavramıyla ifade edilir. Müzik, sesle iletişimin estetik boyutudur. İletişime katılan bir ahenk ve güzelliktir.

Bugün müziğin anne karnındaki çocuğun gelişiminden başlayıp, insanın gelişimine, öğrenmesine ve ruh sağlığına varıncaya kadar yaptığı etkiler, çeşitli araştırma projelerine konu olmaktadır. Biyomüzikoloji araştırmaları, bu konuda müziğin insanın hayatını sürdürmesinde ve neslinin devamında olumlu katkılarda bulunduğunu ortaya koymuştur.

Anne Karnı Bir Konser Salonu

Son yıllarda giderek artan araştırmalar ışığında, doğumdan önce ve hamileliğin son üç aylık döneminde, anne rahminin bir konser salonu şeklinde fonksiyon görerek, biyolojik gelişimin ahenkli ilerleyişine belli bir ritim hâlindeki müziğin katkıda bulunduğu bilinmektedir. Çocuklar melodik ritimleri algılama ve hatırlama, bir bestedeki yükselen ve alçalan ses tonlarını fark etme ve tempo değişikliklerini algılama hususunda muazzam bir kabiliyete sahiptir. Çocuğun doğum öncesi müzik dinlemesinin, gelişimi hızlandırdığı, hattâ bazı çocuklardaki belli gelişim bozukluklarını hafifletebildiği veya iyileştirme yoluna koyduğuna dair çalışmalar vardır.

Değişik müzik çeşitlerinin 28-36 haftalık annelere dinletildiği bir çalışmada, kontrol grubuna nazaran anne karnında müzik dinleyen bebeklerin seslere dikkat, göz takibi, motor kontrol ve koordinasyon hareketlerinin gelişiminde dikkati çeken bir hızlanma gözlenmiştir. Journal of Applied Developmental Psychology (Aralık 1999) dergisinde, erken dönemde çocuklara verilecek müzik eğitiminin faydaları listelendi. Bilhassa ailelerle birlikte müzik eğitimi alan küçük çocuklarda zekânın gelişimi olumlu yönde artmaktadır. Bu ise zekânın, hayattaki kazanılan tecrübelerle geliştirilebileceğini gösterir.

Müzik Zeka Gelişimine Yardımcı Olur

Vücuttan salınan hormonlar veya bedene tesir eden işlemler, beyne de tesir eder. Müzik dinleme, müziğin tarz ve cinsine bağlı olarak stres hormonlarının salınımını artırıcı veya azaltıcı rol oynar. Çeşitli müzikleri dinleme öncesi ve sonrası yapılan kortizol ölçümleriyle bu ispatlanmıştır. Bu çerçevede, stres hormonu üretici durumlarda stresi azaltıcı müzik dinleme, oldukça faydalı olmaktadır.

Meselâ; tıpta mide ülserlerini incelemede kullanılan gastroskopi tekniği, uyanık insanlara uygulanırken, kişilerde belli bir seviyenin üstünde stres oluşmaktadır. Bu hastalara gastroskopi esnasında stresi azaltıcı ve hoşlandıkları müzik, bir müzik terapisti kontrolünde dinletildiğinde, kontrol grubuna nazaran bariz derecede kortizol seviyeleri düşük bulunmuştur. Kontrol grubunun kanlarında ise, hem kortizol hem de ACTH yüksek bulunmuştur.

Müzik Stresi Azaltır

Benzer bir çalışmada, ertesi günü ameliyat olacakları söylenen bir grup hastaya bu haber söylendikten hemen sonra, yaklaşık bir saat kadar stresi azaltıcı müzik dinletildi. Diğer bir gruba ise, haber söylendikten sonra bir şey yapılmadı. Sağlam kişiler de kortizol ölçümleri açısından kontrol grubu olarak kullanıldı. Her iki ameliyat olacak hasta grubunda haber sonrasında 15 dakika içinde kortizol seviyeleri % 50 oranında arttı. Bir saat sonra ise, müzik dinlemeyen ameliyat olacak gruptaki kortizol seviyesi artmaya devam ederken, müzik

dinleyen grubun seviyesi, normal seviyesine geri döndü. Bütün bu araştırmalar göstermektedir ki, müzik stresli durumlara verilen kortizol cevabının süresini belirgin şekilde azaltmaktadır. Ayrıca tıbbî teşhis ve tedaviler esnasında üretilecek stres hormon seviyeleri, kişilere müzik dinletilerek belirgin ölçüde azaltılabilir. Kesin olarak bilinen bir şey ise beyin, hormonlar ve müzik arasında karşılıklı girift bir ilişkinin olduğudur.

Gençlik Depresyonun İlacı: Müzik

Müzik, depresyon geçiren gençlerde beyni rahatlatıcı ve hormonal düzensizlikleri hafifletici rol oynar. Kronik depresyon beynin sağ ön bölgesindeki aktivasyonun artmasıyla da karakteristiktir. Müzik, depresyondaki kişinin ruhsal rahatsızlığını tersine döndürüp, stres hormonlarını azaltır. 20 dakika müzik dinleyen kişilerde, beynin faaliyet durumu ve stres hormonları (kortizol salınımı) seviyesi değişmiştir.

Müzik eğitiminin soyut düşünmenin yanında kelime hafızasına da olumlu yönde tesir ettiğine dair tespitler de vardır.
Sakinleştirici ritmik müzik dinleme, ayrıca yeni doğan bebeklerde ----olojik ve davranış bakımından rahatlamayı ve gevşemeyi kolaylaştırır. Müzik dinlemenin uzun süreli etkilerine gelince, artan stres hormon seviyesi, içinde bulunulan durumu uzun süreli ve kalıcı olarak kayıt etmesi için beyne mesaj yollar. Bu açıdan müzik, hafızayı güçlendirici bir uyarıcı olarak iş görür.

Herhangi bir metin ezberlenecekse bunu bir müzik eşliğinde yapmak çok daha kolay olur. Müziğin bu tesirini sağlamak için kişinin bilgi kavrama seviyesine ve ruh dünyasındaki müziğe verilen cevaba bağlı olarak, özel bir müzik dinleme reçetesi oluşturulabilinir.

Türk müziğinin makamlarının çeşitli psikolojik rahatsızlıklarda nasıl kullanılacağı hususunda bugün kulaktan dolma sahip olduğumuz bilgilerin yeni nörolojik, psikiyatrik ve endokrinolojik bilgilerle birlikte değerlendirilmesi için çok ciddi araştırmalara ihtiyaç vardır.



KUTU

Müzik ve sağlık üzerine araştırmalarına yıllardır devam eden ve How Music Can Heal Individuals kitabının yazarı Amerikalı Dr. Alice Cash bu konuda verdiği 5 öneri ile gerçekten sizi çok şaşırtacak.

1: Eğer hamileyseniz uygulayın veya hamile bir yakınınız varsa bu öneriyi paylaşın. Akşam saatlerinde yaklaşık 20-30 dakika yumuşak bir biçimde şarkı söylemeniz, bebeğinizi çok rahatlatır.

2: İlişkinizde sorunlar mı yaşıyorsunuz' Flört döneminde seçtiğiniz ve mutlaka size özel bazı şarkılarınız vardır. Bu şarkıları dinlemeniz ve çoğu zaman partnerinize dinletmeniz, ilişkinizin ruh halini, özellikle çok sert geçen tartışmaların ardından daha sağlıklı bir şekle sokabilir.

3: İş stresi gerçekten başa çıkılması çok kolay olmayan bir sorun gibi geliyor değil mi' Favori şarkılarınızı seçin, uyandığınızda evden çıkmadan dinleyin. Arabayla işe gidiyorsanız arabada veya taşınabilir müzik çalarınızda dinleyin. Öğle tatiline çıktığınızda yine en sevdiğiniz -----ü dinleyin. Göreceksiniz sevdiğinizin müzikle birlikte daha pozitif bir ruh haline bürünecek ve işyerindeki stresten çok daha az etkileneceksiniz.

4: Sigarayı bırakmaya mı çalışıyorsunuz' Bu süreçte yürüyüş ve egzersizin öneminden daha önce bahsetmiştik. Egzersiz veya yürüyüşte, kulaklıklarınızdan gelen tempolu bir müzik sizi de havaya sokacak ve limitlerinizi zorlarken aklınıza sigara gelmeyecektir.

5: Uykusuzluk çekiyorsanız müzik sizin ilacınız olabilir. Hem şarkı söylemek hem de dinlemek emin olun fayda sağlayacaktır. Kaslarınızı gevşetir ve nefesinizi düzenler. Böylece hem keyifli hem de sağlıklı bir uykuya başlamış olursunuz.


FATMA YILDIRIM

__________________