Psikolojiye Giriş: Psikolojide İç Salgı Bezi Olan Hipofiz Bezi Nedir? Ne Değildir?

‘’Endokrin Sistemi’’ ya da ‘’İç Salgı Bezleri’’ olarak karşımıza çıkan yapı ‘’Hormon’’ adı verilen salgılarını vücudun başka bölgelerindeki hedef hücrelere ulaştırabilmek için kan içine salgılayan bezlerdir. Hormonlar davranışlar üzerinde etkilidir. Özellikle vücudun gelişim dönemlerinde ergenlik ve menapoz dönemlerinde hormonlar vücut dokularının organizasyonunda ve vücutta aniden ortaya çıkan bir değişiklikte etkili görevler üstlenirler. Öte yandan cinsel davranışlar, konsantrasyon, uyku, heyecan ve strese karşı geliştirilen tepkilerde etkilidirler. Hormonlardaki ani değişiklikler depresyon gibi ciddi baz› psikolojik rahatsızlıkların temelini de oluşturur. Vücudumuzun farklı bölgelerinde farklı görevler üstlenen salgı bezleri bulunmaktadır. Davranışların sebeplerini anlama adına bu bezlerin yapısı ve görevlerine değinmek faydalı olacaktır.

HİPOFİZ BEZİ: Fasulye büyüklüğünde olan endokrin bezine ‘’Hipofiz Bezi’’ adı verilir. Beyin tabanında, hipotalamusun altında bir çıkıntı şeklinde uzanan hipofiz bezi hormon üretip salgılayarak vücuttaki denge durumunu (Bkz. Homeostatis) düzenler. Hipofizin ön kısmı bütün iç salgı bezlerini denetlemektedir bu sebeple “Patron Bez” olarak tanımlanır. Bu bağlamda ön hipofiz, endokrin ve sinir sistemi arasındaki en büyük organizasyon ağını kontrol etmektedir. Salgıladığı büyüme hormonuyla vücudun büyüme hızını ve miktarını denetler. Cücelik, devlik ile ilgili fiziksel durumlar bu bezin çalışmasıyla ilgilidir. Birbirinden farklı işlev gören iki bölümden oluşan hipofiz bezinde arka hipofiz kısmında üretilen hormonlarla ise vücut hücrelerindeki su miktarı ve dolayısıyla kan basıncı düzenlenir. Arka hipofizde üretilen bir diğer hormon olan oksitosine doğum sırasında rahim kasılmalarını ve meme bezlerinin süt üretimini sağlamaktadır.

KAYNAK: PSİKOLOJİ TARİHİ KİTABI