Psikolojiye Giriş: Psikolojide İd, Ego ve Süperego Özellikleri Nedir?

İnsan farkında olmadığımız bu bilinçdışı süreçlerle dil sürçmeleri, rüyalar ya da hipnoz altında ortaya çıkabilmektedir. İd, ego ve süperegonun işleyişiyle ilgili olarak, paraya çok ihtiyacı olan bir çocuk, arkadaşına ait olan parayı gördüğünde, id bu parayı alıp ihtiyacını gidermesi yolunda bireyi doğrudan hazza gösterecek yolu zorlar. Öte yandan süperego toplum kurallarının, iyi ve kötü davranışın farkında olarak bu davranışın bireyin cezalandırılması, en iyi ihtimalle ayıplanma ve dışlanma ile sonuçlanacağını bilir ve bireyi engeller. Bu süreçte birey id’in istek karşılama yolundaki baskısı ve süperegonun toplumsal ve ahlaki kurallara yönelik baskısı arasında kalır. Bu süreçte ego arabulucudur. İde ve süperegoya bir şekilde “Ben sizin için orta yolu bulacağım” mesajı gönderir.

Dış dünya gerçekliği doğrultusunda arkadaştan borç para istenmesi ya da arkadaşı görmeden paranın alınması bulunan arabulucu çözüm yollarından biri olabilir. Çoğu zaman Freud’un kişilik ile ilgili kuramı bir buzdağına benzetilir. Kişiliğin ve güdüleyici faktörlerin çok az bir kısmı yüzeyde görünürken, kişiliğin ve onu oluşturan davranışların görünmeyen büyük bir kısmı yüzeyin altında yer almaktadır. İdi insanın nefsi, egoyu benlik, superegoyu da vicdan olarak adlandırmak mümkündür. Superegonun varlığı, sadece id ve egodan oluşan bir insanın kişiliğinin bencil olmasının önündeki emniyet anahtarı gibidir. Id ağır bastığında güdülerin egemen olduğu hem kişinin hem de içinde bulunduğu toplumun riske sokulduğu bir yapı ortaya çıkabilir. Buna karşılık superegonun çok baskın olduğu bir kişilik yapısında da davranışların aşırı kontrollü olduğu tutucu kişilik davranışları sergilenir.

Bilinçdışı ile dürtülerin farkındalık dışında olduğu zihinsel işlevler bölümü kastedilir.Psikanalitik bilinç dışı, popüler bir kavram olan bilinçaltına benzer ama aynı değildir. Psikanaliz için, bilinç dışı bilinçte olmayan her şey değildir. Örneğin, motor becerileri, istem dışı fizyolojik hareketler değil ancak bilinçli aktif düşüncedeki bastırılanlardır. Ayrıca, ön yargı gibi otomatik süreçlerin örnekleri ve şimdiki ilişkilerin üzerindeki geçmişin etkileri bilinç dışıdır. Freud’a göre, psikolojik bastırma yoluyla aklın ötesine taşınan kültür tarafından kabul edilmeyen düşünceler, arzular ve istekler, travmatik yaşantılar ve acı veren duyguların deposu bilinç dışıydı. Ancak, içerik her zaman olumsuz olmak zorunda değildi. Psikanalitik bakış açısına göre, bilinç dışı sadece kendi etkileri ile fark edilebilen bir güçtü – kendini belirtilerle ifade ederdi. Freud’un daha sonra geliştirdiği “yapısal teorisi”ne göre ego, superego ve id zihnin bölümleridir. “İd” genelde “İlkel Arzuları” (Cinsellik, Saldırganlık, Açlık vs.) saklayan, “Süperego” içselleştirilmiş (Norm, Ahlâk, Kurallar) olarak “Ego” bu iki bölümün arabulucusu ve kendilik duygusuna yol veren bölümdür.

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]