Çevrimdışı

Her bilgisayarın anlayacağı kendi makine dili vardır. Örneğin, Pentium işlemcinin makine dili, Sparc işlemciden farklıdır. Makine dilindeki bir komut, bit (0 ya da 1) gruplarından oluşur. Örneğin, makine dilinin bir komutu iki değerin toplanması ya da bir değerin ana belleğin bir bölgesinde saklanması gibi basit işlemleri içerir. İnsanların makine dilinde program yazması hemen hemen olanaksızdır. Örneğin, makine dilinde iki sayının toplanması,
01000110011101000111101010000010010101101000010
biçiminde ifade edilir.

ASSEMBLY DİLİ

Assembly programlama dili, çoğu zaman özel alanlarda geliştirilen programlarda kullanılan alt düzel bir Programlama dili olarak tanımlanır. Bu dilin komutları, bilgisayarın doğrudan işlettiği makine dili komutlarının birebir karşı lığıdır. Bu nedenle bu dil için makine dili de denilebilir.
Her ne kadar uzman programcıların özel alanlarda kullandığı bir dil olarak tanımlansa da, programcılar istedikleri takdirde her türlü uygulamayı bu dil ile geliştirebilirler yada kullandıkları üst düzey dil altından çağırabilecekler i procedurler yazabilirler. Çünkü hemen hemen her dilde Assembly için destek bulunmaktadır.

Dilin en büyük avantajı CPU çevrebirimlerinin ve ana belleğin çok iyi bir şekilde kontrolünü sağlamasıdır. Ayrıca işletim sistem fonksiyonlarını da çok kolaylıkla kullanmak mümkündür. Assembly program dili derleyicisi kullanılan komutların birebir makine dili karşılıklarını üretir. Bu nedenle bu dil ile oluşturulan programlar olabilecek en kısa programlar olurlar.
Bir Assembly programı çalışabilir bir programın tüm kesimlerinin tam olarak tanıtılması ile oluşturulabilir. Bu nedenle bir Assembly programda minimum üç ana kesim bulunmalıdır.

YÜKSEK SEVİYELİ PROGRAMLAMA DİLLERİ

Makine dilinde çok sayıda komutla yapılabilecek bir iş, yüksek seviyeli programlama dilinin bir komutu ile yapılabilir. Bu yüksek seviyeli diller, İngilizce ya da Türkçe gibi doğal bir dil değil, kendi yapısı ve dilbilgisi kuralları olan, insanlar için anlaşılması kolay olan dillerdir.
Yüksek seviyeli programlama dilinde yazılan bir program, derleyici (compiler) dediğimiz yazılımlar tarafından, makine dilindeki denk bir programa dönüştürülür. Bilgisayar tarafından çalıştırılacak olan program, makine dilindeki programdır. Bazı yüksek seviyeli programlama dilleri arasında Pascal, Fortran, Basic, C, C++, Cobol, Lisp ve Prolog sayılabilir. Bu dillerin birkaçında, iki sayının toplanması şöyle ifade edilir:

C:=A+B; (Pascal)
C=A+B; (C)
C=A+B (Fortran)

Bazen yüksek seviyeli programlama dilinde yazılmış bir program, makine diline çevrilmek yerine başka bir ara dile çevrilebilir. Bu ara dildeki komutlar, hiçbir makineye bağımlı değildir. Bu ara dildeki programlar, o dilin yorumlayıcısı (interpreter) olarak bilinen yazılımlar tarafından çalıştırılır. Bunun amacı, ara dildeki programların değişik bilgisayarlarda hiçbir değişikliğe uğramadan kullanılabilmesidir