Çevrimdışı

Oyun çocukların temel ihtiyaçları olan yemek yemek, uyumak kadar önemli birincil bir ihtiyaçtır (Hutt et al, 1989 in A.Kahyaoğlu, 2011). Oyun, çocuklar için öğrenmeyi, sosyal, duygusal, fiziksel ve zihinsel gelişimi arttırıcı ya da ilerletici etkisiyle bilinmektedir (Muys ve ark., 2006 in A.Kahyaoğlu, 2011). Bunların yanında oyun, çocukla yetişkin arasında sıcak bir ilişki geliştirir ve çocuk oyun ve reel hayat ayırımını yapmasını sağlar (Bennett et al, 1997 in Kahyaoğlu, 2011).

Yapılan araştırmalarda oyunun farklı çeşitlerinin çocukların farklı gelişim alanlarında etkili olduğunu ortaya koydu. Örneğin, -mış gibi yapma oyunu (pretend play) çocukların yalnızca problem çözme, meto-kognitif ve sosyal biliş alanlarında gelişmelerine değil aynı zamanda bilimsel yetenekler, matematik ve dil gelişiminde de ileri bir düzeye gelmelerini sağlar (Gmitrova and Gmitrov, 2003 in Kahyaoğlu, 2011). Moyles (1989), Smith ve ark.(1977, 1981,1987) de bu görüşü destekleyerek çocuklarda -mış gibi yapma oyununun konuşma akıcılığını, hikâye anlatma yeteneğini ve çok boyutlu düşünme özelliğini geliştirdiğini ileri sürmüşlerdir.

Oyun çeşitlerinden bir diğeri ise fantezi (hayal kurma) (fantasy play) oyunudur ki bu oyunun sosyal-bilişsel yetenekleri ve sosyal davranışları geliştirmeğe yardımcı olduğu düşünülmektedir (Gorvey, 1977; Smilansky, 1967 in Kahyaoğlu, 2011). Sosyo-dramatik oyunun çocukların dil gelişimine katkısı olduğu da pek çok araştırma tarafından gösterilmiştir. Smilansky (1968) 4 grup İsrailli çocukla Sosyo-dramatik oyunun çocukların dil gelişimleri üzerindeki etkisine bakmıştır. Gruplardan 2’sine Sosyo-drama oyunu eğitimi verilirken, kalan gruplara hiç Sosyo-drama oyunu eğitimi verilmemiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre, oyun eğitimi verilen gruplarda, Sosyo-dramatik oyunun ve nitelikli oyunun çocukların sözcük dağarcığını ya da kelime haznesini geliştirdiği ve konuşabilmeğe dair özgüvenlerinin arttığı tespit edildi (Kahyaoğlu, 2011). Lovinger (1974) de Smilansky’nin çalışmasını Amerikalı çocuklar üzerinde tekrarladı ve sonuçlar Smilansky’nin bulgularıyla paralel çıktı; oyun eğitimi alan çocuklar almayanlarla karşılaştırıldığında dil gelişimi açısından daha ileri düzeyde oldukları tespit edildi. Benzer şekilde Levy (1984) de oyunun çocukların dil gelişimi üzerindeki etkilerini araştırdı. Yaptığı çalışmanın sonucunda oyun ile dil gelişiminin güçlü bir şekilde korale (bağlantılı) olduğunu ortaya koydu. Levy’ e göre 5 yaşındaki çocuklar oynarken yeni kelimeler öğrendiğini, meta-linguistik farkındalık kazandığını ve oyunun çocuğun konuşmasını motive edici özelliklerini vurgulamıştır (1984).

Oyunun çeşitlerine bakıldığında, sandplay (kum oyunu), rough and tumble play (itişip kakışma oyunu), socio-dramatic play, messy play (dağınık, karışık oyun), pretend play (-mış gibi yapma oyunu), symbolic play (sembolik oyun), fantasy play (hayal kurma & kurgu oyunu), house games (evcilik oyunu), role making (rol yapma oyunu), dressing game (kostüm giyme oyunu), water game (su oyunları), creative- art play (resim yapma, parmak boyası), puppets game (kukla oyunu), story-telling game (hikaye anlatma oyunu), physical games (fiziksel oyunlar) gibi pek çok oyunun çocuğun farklı yaş gruplarına göre tercih ettiği ancak her yaş grubunda da oynanabilecek oyunlar olduğu anlaşılmaktadır.

Oyunların çocuğun dil; konuşmada akıcılık, yeni kelimeler öğrenme ve zihinsel gelişime; yaratıcı düşünce, çok boyutlu düşünce, problem çözme katkıda bulunmasının yanı sıra, oyun çocuğun duygusal, sosyal ve fiziksel gelişimine de katkıda bulunmaktadır (Kahyaoğlu, 2011).
Oyunun çocuğun yaşamındaki önemi ve oyunun çocukların “hakkı” olduğu pek çok ülke ve devlet tarafından başta “Birleşik milletler Çocuk Hakları Örgütü (1989)” ve İngiltere Okul öncesi ve okul dönemi eğitim kitapçığında da (Early Years Foundation Stage) belirtilmiştir (Moyles, 2010). Türkiye’de ise okul öncesi eğitimde oyunun önemi anaokulu öğretmenleri tarafından anlaşılmış olsa da oyunu hayata geçirmede zorluk yaşadıkları anlaşılmıştır (Kahyaoğlu, 2011). İlköğretim okullarında ise oyun saati çocuklara ancak “boş zaman” aktivitesi olarak verilip, çok fazla geliştirilmeye yönelik çalışma yapılmamaktadır (Kahyaoğlu, 2011).
Okul Öncesi Eğitim müfredatı her ne kadar çocukların oyunla öğrenmesine açık bir sistem olsa da Türkiye’de oyuna yönelik özel eğitim ve kursların eksikliği ve var olan kurslarında nitelikli uzmanlar tarafından (akademisyenler, oyun konusunda master ya da doktora yapmış olanlar) verilmediği için alandaki açık devam etmektedir. Henüz Türkiye’de İngiltere’de ya da Amerika’da olduğu gibi “playworker” (oyun çalışanı), “play therapist” (oyun terapisti) olma gibi eğitimler üniversitelerde verilmemekte bu alana yönelik özel master ya da doktora programı bulunmamaktadır. Türkiye’ de Oyun Terapisti kimliğindeki kişiler genelde sertifika eğitimi alarak bu alanda Türkiye’de eğitim vermektedir ancak uzmanların oyun terapisi uygulayabilmeleri için bu alanda minimum MASTER derecesini tamamlamış olmaları gereklidir.