| |
|
01 Eylül 2014, 21:44
| #1 | |
| Çevrimdışı  IF Ticaret Sayısı: (0) | Hukukun Kaynakları NORMLAR HİYERARŞİSİ Bir hukuk düzeninde var olan normlar altlık – üstlük ilişkisi içinde yapılanırlar. Alt basamakta olan norm geçerliliğini üst basamakta olan normdan alır ve dolayısıyla ona uygun olmak zorundadır. Alttaki norm da üstteki normun işleyişini, hayata geçirilmesini sağlar. Bu ilişkiye normlar hiyerarşisi denir. Normlar hiyerarşisinin en üstünde anayasa yer almaktadır. Kanunlar anayasaya aykırı olamaz. Anayasanın 90.maddesi hükmüne göre uluslararası antlaşmalar kanun hükmündedir. Tüzükler kanuna, yönetmelikler de tüzük ve kanuna aykırı olamaz. Yazılı kaynaklar Doğrudan bir şekle bürünüp, uygulanması zorunlu olan hukuk kuralları, asli kaynakları oluşturur. Yazılı Kaynaklar Hukuk kurallarının yazılı bir biçimde yer almış oldukları metinlerdir. Yazılı kaynaklar devletin yetkili organları tarafından konulmuş halen yürürlükte olan kuralların tümüdür. Yetkili organlar tarafından konulmuş bulunan ve halen yürürlükte bulunan hukuk kurallarının tümüne birden “mevzu hukuk” ya da mevzuat da denir. Anayasa Anayasa toplum yaşamının varlığı için oluşturulan devlet iktidarının kazanılmasının, kullanılmasının ve sınırlarının açıkça belirlendiği, özel bir nitelik ve güce sahip olan yazılı metindir. Yapılmaları ve değiştirilmelerindeki usul ve şekil kuralları bakımından anayasalar ikiye ayrılır. Sert Anayasa: Değiştirilmesi, normal kanunlardan daha güç şartlara bağlanmış olan anayasalara sert anayasa denir. 1982 tarihli Türk Anayasası sert anayasadır. Anayasada değişiklik yapılabilmesi için TBMM üye tamsayısının en az 1/3’i tarafından teklif edilmesi, en az 3/5 çoğunluğunca kabul edilmesi gerekir. Yumuşak Anayasa: Kanunlar gibi değiştirilebilen anayasalara yumuşak anayasa denir. Anayasanın mevcut olduğu hukuk düzenlerinde “anayasanın üstünlüğü”, yani kanunların ve diğer hukuk kurallarının anayasaya aykırı olamayacağı esası benimsenmiştir. “Anayasanın Bağlayıcılığı” ilkesi bu durumun doğal bir sonucu olarak gelişmiştir. Kanunlar Kanunlar, Anayasanın yetkili kıldığı organ (yasama organı) tarafından yazılı şekilde ve bu ad altında tespit edilen genel, sürekli ve soyut hukuk kurallarıdır. Türkiye bakımından da “Yasama yetkisi Türk milleti adına Türkiye Büyük Millet Meclisi’nindir. Bu yetki devredilemez”.(anayasa mad 7)Anayasa mad. 88/1’e göre “Kanun teklif etmeye Bakanlar Kurulu ve milletvekilleri yetkilidir”.Bakanlar Kurulunun hazırlayarak Meclise sunduğu kanun metinlerine “kanun tasarısı”, milletvekillerinin hazırladığı kanun metinlerine “kanun teklifi” adı verilir. Anayasanın öngördüğü şekilde kanun tasarı ve tekliflerinin TBMM’de görüşülme usul ve esasları içtüzükle düzenlenmiştir. Buna göre hazırlanan kanun tasarı ve teklifleri gerekçeleri ile Meclis Başkanlığı’na verilir. Başkan bunları ilgili Meclis komisyonuna havale eder. Komisyondan geçen teklif ve tasarılar TBMM Genel Kurulu’nda görüşülür. TBMM’de görüşülen bir kanun tasarı ya da teklifinin kanunlaşabilmesi için toplantı ve karar yeter sayılarına ulaşılmış olması gerekir. “Anayasada başkaca bir hüküm yoksa TBMM üye tamsayısının en az üçte biri ile toplanır ve toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar verir; ancak karar yeter sayısı hiçbir şekilde üye tamsayısının dörtte birinin bir fazlasından az olamaz. Bugün TBMM, 550 milletvekilinden oluştuğuna göre Meclis en az 184 üyeyle toplanabilir (toplantı yeter sayısı) ve toplantıya katılanların yarıdan bir fazlasının oyu ile karar alır. (karar yeter sayısı).Yalnız karar yeter sayısı 139’dan az olamaz. TBMM’ce kabul edilen kanunların yayımlanma görevi Cumhurbaşkanı’na aittir. Anayasaya göre “Cumhurbaşkanı TBMM’ce kabul edilen kanunları on beş gün içinde yayımlar. Yayımlanmasını kısmen veya tamamen uygun bulmadığı kanunları bir daha görüşülmek üzere bu hususta gösterdiği gerekçe ile birlikte TBMM’ne geri gönderir. Cumhurbaşkanınca kısmen uygun bulmama halinde TBMM sadece uygun bulunmayan kısımları görüşebilir. TBMM geri gönderilen kanunu aynen kabul ederse, kanun Cumhurbaşkanı’nca yayımlanır; yeni bir değişiklik yapılırsa Cumhurbaşkanı değiştirilen kanunu tekrar TBMM’ne gönderebilir. Kabul edilen bir kanunun yürürlüğe girebilmesi için yayımlanması gerekir. Kanunlar Başbakanlık tarafından çıkarılmakta olan Resmi Gazete’de yayımlanır. Eğer kanun metninde yürürlük tarihi belirtilmiyorsa Resmi Gazete’de yayımını izleyen günden itibaren kırk beş gün sonra yürürlüğe girer. Kural olarak her kanun yürürlüğe girdiği tarihten sonraki olaylara uygulanır. Kanunların geçmişe etkili olmaması genel bir kuraldır ve aksine hüküm bulunmadıkça bütün kanunlar bakımından geçerlidir. Bu prensibe “kanunların geriye yürümezliği ilkesi” denir. Ceza hukukunda da bu ilke geçerlidir ancak daha sonraki kanun suç işleyenin lehineyse bu kez ‘lehe olan kanun’ geriye dönük olarak uygulanır. Bu durum kanunların geriye yürümezliği ilkesine istisna oluşturur. Usulüne uygun olarak kabul edilmiş temel hak ve özgürlüklere ilişkin uluslararası antlaşmalar Anayasanın 90. maddesine göre kanun hükmündedir. Kanun Hükmünde Kararnameler: Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılır. TBMM’nin bir kanunla yetki vermesi üzerine, Bakanlar Kurulu tarafından belli bir konuda çıkarılan yazılı hukuk kurallarıdır. 1971′de yapılan Anayasa değişikliği ile benimsenmiştir. Yetki Kanunu’nda, çıkarılacak KHK’ nın amacı, kapsamı ve ilkeleri ile bu yetkinin süresi ve bu süre içinde birden fazla KHK çıkarılıp çıkarılamayacağı konularının gösterilmesi gerekir. Sıkıyönetim ve olağanüstü haller dışında, temel haklar, kişi haklan ve ödevleri ile siyasi haklar ve ödevler, KHK ile düzenlenemez. Tüzükler Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılır. Örn. Tapu Sicil Tüzüğü, Karayolları Trafik Tüzüğü vb. Bir kanunun uygulanmasını göstermek üzere veya kanunun emrettiği işleri belirtmek üzere, Danıştay’ın incelenmesinden geçirilerek çıkarılır. Cumhurbaşkanı imzalar. Resmi gazetede yayınlanır. Kanuna dayanmalıdır. Kanuna dayanmayan tüzük çıkarılmaz. İptali için Danıştay’a dava açılabilir. Yönetmelikler Başbakanlık, Bakanlıklar ve kamu tüzel kişileri tarafından çıkarılır. Örn. Sınav yönetmeliği vb. Kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere çıkarılır. Hangi yönetmeliklerin Resmi Gazete’de yayınlanacağı kanunda belirtilir. Adalet mahkemelerinde dava açılabilir. İptali için Danıştay’a dava açılabilir. Alıntı | |
| |  |
| IRCForumlari.NET Reklamlar |
   |
 |
| Etiketler |
| hukukun, kaynakları |
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
| |
Benzer Konular | ||||
| Konu | Konuyu Başlatan | Forum | Cevaplar | Son Mesaj |
| Hukukun Olmadığı Yer | N999 | Haber Arşivi | 0 | 20 Mart 2012 06:19 |
| Hukukun İşlemediği Ülke | N999 | Haber Arşivi | 1 | 14 Şubat 2012 16:54 |
Normal
