Çevrimdışı

Bumerang fırlatılınca neden geri döner? Fırlatanın göz açısı, yukarıya gelen kanat hangisi ise, onun daha fazla olan havadaki hızının, daha büyük kaldırma gücü sağladığını göstermektedir. Bu, bumerangın yukarıya doğru kıvrılmasına neden olursa da, cayroskop etkisi ağır bastığından sola doğru hareket ettirir. Böylece bumerang, bir daire çizecek şekilde uçar. İki kanatta birbirinin eşiyse, bumerang geri döner. Ancak, uçuş süresini arttırmak amacıyla, kanadın birine gerekli şekil verilerek aşağıya yatması sağlanır. Bu biçimin, bumerangın sola dönmesine neden olması gerekirse de, devinme (presesiyon) hareketi etkisiyle, daha yatay bir durum almış olur.

Bumerang ve Benzerleri:
Bumeranglar (fırlatma sopaları), tarih öncesinden bu yana silah olarak kullanılmıştır ve günümüzde de dünyanın çeşitli bölgelerinde kullanıldığı görülmektedir. Güney Afrika kabilelerinin kullandığı topuzlu değnek gibi silahlar, uzunluğu 30 cm ile bir metre arasında değişen, yuvarlak kesitli tahta sopalardır. Bunlar, tıpkı fırlatılan bir taş gibi, düz bir balistik yol izlerler ve en fazla 50 metre uzağa gidebilirler. Bununla birlikte, kimi yörelerde, havada durabilmek için aerodinamik kaldırma gücünden yararlanan, biraz daha geliştirilmiş biçimde sopalara rastlanır. Avustralya bumerang’ ı bu tür sopaların tipik bir örneğidir.

Her Bumerang Geri Dönmez:
Genellikle, tüm bumerangların fırlatan kişiye geri döneceğine inanılır. Ancak bumerangların çoğu türü, düz bir yol izleyecek biçimde hazırlanmıştır ve 200 metre kadar uzağa gidebilirler. Eşit boy ve ağırlıktaki bir sopaya oranla, bumerangın daha uzağa fırlatılabilmesinin nedeni, havada uçarken yükselmesini sağlayan “aerofil” kesitidir. Bu kaldırma gücü, aerofil biçimin merkezinde etkisini göstermez. Bumerang dümdüz yapılacak olsaydı, hava akımını yan alacak biçimde döner ve yerden yükselemezdi. İşte bu nedenle bumeranglar eğridirler ve döndürülerek fırlatılırlar. İki kanat, tıpkı bir pervane gibi dönerek bumerangı dengeler. Kanatlar, hızla dönen bir cayroskop’ un denge bulması gibi, rüzgar akımına karşı hep küçük bir açı vererek hem hava direncini azaltır, hem de yerden gereğince yükselir.

Düz uçan bir bumerangta kanatlar, tüm kaldırma gücü bumerangın ağırlık merkezini etkileyecek biçimde yapılmıştır. Bu bumeranglar, dönme düzlemi neredeyse yatay olacak biçimde fırlatılır, böylece, uçuş sırasında kaldırma gücü, yerçekiminin tersi yönünden etkir. Bumeranga, dönüş hızı uçuş sırasında değişmeyecek bir şekil verilmiştir. Yolun sonuna doğru hızını yitirse bile, hızla dönen kanatları, hedefe şiddetle çarpar. Bumerang, yerden ancak 1,5 metre kadar yükseklikten yol aldığı için, mızrak gibi yüksekten atılan silahlara oranla daha iyi ve başarılı nişan almayı sağlar. Avustralya yerlileri bumerangı, kanguru gibi hayvanları avlamakta ve kabile savaşlarında silah olarak kullanmışlardır.

Geri Dönen Bumeranglar:
Bu tür bumeranglar, günlük yaşantıda pek elverişli olmadığından, Avustralya yerlileri arasında, düz giden bumerang türlerine oranla daha az kullanılır. Biçimleri, düz giden bumeranglara göre ancak ayrıntılar yönünden farklıdır; fakat genel olarak daha küçük ve daha hafiftirler. Geri dönen bumerangların bir uçtan bir uca uzunluğu 45 - 75 cm, ağırlıkları da 110 - 280 gram arasındadır. Düz giden bumerangların boyu ise 60 - 90 cm, ağırlıkları 200 - 400 gram arasında değişir. Geri dönen bumerangların bir özelliği, boylarının ve ağırlıklarını küçüklü, ayrıca, eğik biçimleridir. Kanatlar arasındaki açı, genellikle 90° - 130° arasındadır. Düz giden bumeranglarda bu açı 150 dereceye kadar çıkabilir. Adından da anlaşılacağı gibi, geri dönen bumeranglar, fırlatana geri dönecek biçimde fırlatılır ve usta ellerde, çapı 27 - 54 metre arasında değişen geniş, düz bir daire çizerler. Bumerang bu daireyi, yerden 1-2 metre yükseklikte çizer. Bu, tipik bir yoldur, ama başka yollarda çizebilir.

Düz gidenlerin tersine, geri dönen bumeranglar, dönme düzlemi hemen hemen dikey olacak biçimde fırlatılır. Dönme düzlemi, dik çizginin sağına doğru (sağ elle fırlatılmış bir bumerangda) 20° kadardır ve kanatların kıvrık yanı yukarıya geniştir. Bumerang düzlemine dikey etki yapan kaldırma gücü, biri dikey öteki yatay iki ayrı bileşenden oluşmuş gibi de düşünülebilir. Küçük olan, dikine bileşen, bumerangın ağırlığına karşı koyarak onu havada tutmaya yarar. Daha büyük olan yatay güç ise, bumerangın sola doğru hızlanmasını sağlar. Geri dönen bumerangların kanat biçimi, düz giden bumeranglara oranla daha az gelişmiştir ve kaldırma gücü, ağırlık merkezini etkilemez. Yukarı kanat, aşağı kanada oranla havayı daha hızlı keser; böylece yukarı kanat, daha büyük kaldırma gücü sağlamış olur. Bu yüzden, iki kanadın toplam kaldırma gücü, ağırlık merkezinin üzerindeki bir noktayı etkiler; bu da bumerangı, saat kollarının tersi yönünde yatırır. Bununla birlikte bumerang, bir yandan daha hızlı döndüğü için bir cayroskop gibi davranır ve eğileceği yerde sola döner (presisyon). Bunu uçtuğu sürece yaptığı, durmadan döndüğü ve yana doğru hızlandığı için de, yaklaşık olarak bir daire çizerek fırlatıldığı noktaya döner.

Geri dönen bumeranglar, dönme düzlemi neredeyse dikey olacak biçimde fırlatılmakla birlikte, uçuşun sonuna doğru, genellikle yatay dönme düzlemine girerler. Kanatların eğik yanları yukarı gelmiştir ve toplam kaldırma gücü, ağırlık merkezinin hem önünde, hem de yukarısındaki bir noktayı etkilediği için, bu yana doğru eğilmişlerdir (böylece bumerang, hem yukarda anlatıldığı gibi dikine bir eksen, hem de yatay bir eksen çevresinde döner). Bu eğilme bumerangın dönmesi için gereklidir; çünkü bumerang yavaşladıkça, toplam kaldırma gücünün daha büyük bir oranında, yerçekimine karşı koymak için, yukarı yöneltilmesi gerekecektir. Bumerangın düzlemi yatay olunca, uçuşun sonuna doğru, tüm kaldırma gücü yukarı doğru etkisini gösterir ve bazen bumerang, ağır ağır yere düşmeden önce, birkaç saniye havada salınır (usta bir fırlatıcı, bumerangı fırlatırken açı ve hızda yapacağı hafif değişiklikler, dairesel uçuşa bu gibi çeşitlemeler katabilir). Geri dönen bumeranglar, bir zamanlar kuş avlamada, özellikle kuşları ürkütüp yuvalarından kaçırmak için kullanılmıştır. Avustralya yerlileri bumerangı, eğlence amacıyla da kullanırlardı.

Bumerangın Tarihçesi:
Genel olarak, bumerangın yalnızca Avustralya Yerlileri’ ne özgü olduğuna inanılırsa da, bu doğru değildir. Buna benzer silahlar, son zamanlara kadar, güney ve kuzeybatı Hindistan Yerlileri ve A.B.D’ nin güneybatısında yaşayan Hopi Kızılderilileri tarafından da kullanılıyordu. Tarih öncesi Avrupalıları ve Eski Mısırlılar’ da bumerangı kullanırlardı. Mısır’ ın daha sonraki dönemlerinde (İ.Ö 1500 dolaylarında) Nil bataklıklarında bumeranglarla kuş avlamak, Mısır soyluları tarafından sevilen ve tutulan bir spor olmuştu.Bu yüzden bumerang fırlatmanın , insanoğlunun en eski sporu olduğu öne sürümüştür. Bumerang, günümüzde Avustralya, A.B.D ve bazı ülkelerde spor amacıyla kullanılmaktadır.