Çevrimiçi

1. Ilk Kopru
Tarihciler, genellikle Kuzey Amerika’ya erken gocu iki teoride birine baglarlar. Birincisine gore avcilar, Bering Bogazi sayesinde Sibirya’dan Alaska’ya gectiler. Bering Denizi’nin seviyesinin son buz caginda yuzlerce metre dusmesiyle olusan bir kara koprusu sayesinde bu gecis saglanabildi. Ikinci teori, bu avcilarin Alaska’ya daha once tekne ile yol aldiklarini ve sahil seridinde guneye dogru devam ettiklerini one suruyor. Her iki durumda da bu milletin birkac farkli zaman diliminde geldigi belirtiliyor.

2. Tarim ve Topluluklar
Yerli Amerikan gruplarinin cogunu avci-toplayici kulturler, diger kismini ise tarimsal halk olusturuyordu. Amerikan Yerlileri, misir, fasulye, kabak ve diger yumrulari ayrica cesitli semidomestize edilmis tohum ve bitki turlerini iceren cesitli bitkileri evcillestirdi. Bu kaynaklar, kucuk koylerden Ilk Amerikalilar Hakkinda Bilinmeyen Gerceklernufusu 10.000 ile 20.000 arasinda degisen sehirlere aktarilarak bu sehirler desteklenmistir.

3. Catinin Yukseltilmesi ve Konut
Amerikan Kizilderili kultur gruplarinin ayirt edilmesinin yollarindan biri, yasadiklari evlerin tipidir. Kubbe seklindeki buz evleri (iglolar) Eskimolar tarafindan Alaska’ya donusecek sekilde gelistirildi ve kisin her yil Kuzey Amerika’da cesitli etnik kokenli insanlar tarafindan marjinal basari ile insa edilmeye devam edildi. Dikdortgen plank evler ise Kuzeybati Sahili yerlileri tarafindan uretildi. Yeryuzu, derinlerde ki cukurlar, tepe ovalari ise kir kabileleri tarafindan kullanilmistir. Guneybatinin Pueblo yerlilerinden bazilari ise duz catili, genellikle cok katli evler insa etmislerdir.

4. Akrabalik
Amerika yerlileri, karsilikli bagimliligin karmasIk iliskilerinde akrabalik ile birbirine baglandi. Evlilik gelenekleri degisiyordu ama katiydi. Cekirdek aile onemli olsa da genisletilmis aile daha onemliydi.

5. Plains Kizilderililer
Ovalarin yerlileri icin yasam, Ispanyollarin atlari Amerika’ya getirmesinden sonra carpici sekilde degisti. 1750 yilina kadar ovalarda at kullanimi nispeten yayginlasmis ve boylece bolgedeki insan hareketliligi ve uretkenligi buyuk olcude artmisti.

6. Kolomb Borsasi: Katkilar ve Sonuclar
Kolomb’un gelisi sirasinda tahminlerin buyuk degisIklik gostermesine ragmen, kita da yaklasIk 1,5 milyon Amerikan yerlisi vardi. Amerikan yerlilerinin cogu sadece Avrupalilarin ustun silahlara sahip oldugu siddetli karsilasmalar yuzunden (bu olmasina ragmen) degil ayni zaman da Ilk Amerikalilar Hakkinda Bilinmeyen GerceklerAvrupa’dan vucutlarinin savasamayacagi yeni enfeksiyonlarin gelmesi nedeniyle de olecektir. Ozellikle cicek hastaligi cok fazla olume sebebiyet vermistir. Bu biyolojik saldirinin otesinde, Avrupalilar Kuzey Amerika’ya at, sigir, koyun, kahve, seker kamisi ve bugday getirirken Amerikan yerlileri Avrupa’dan yeni dunyaya nakledilen medeniyet uzerinde onemli bir etki yaratti. Yemekleri ve otlari, uretim esyalari, bazi mahsul yetistirme yontemleri, savas teknikleri, kelimeler ve zengin bir folklor yerlilerin Avrupalilara en belirgin katkilarindandir.

Alıntı