Osmanlı döneminde Meclis-i Mebusan üyeleri “zat-ı hazret-i padişahiye ve vatana sadakat” üzerine yemin ediyordu.
*
Hem vatanı sattılar.
Hem zat-ı hazret-i.
*
Mustafa Kemal bu tür müsamerelerle ilgilenmedi, 23 Nisan 1920’de yemin edilmedi… 1921’de çıkarılan ve ilkanayasamız kabul edilen Teşkilatı Esasiye’de de yemin filan yoktu.
*
1924’te Bilecik mebusu Fikret Bey “illa yemin etmemiz lazım azizim” dedi, öneri sundu, “haklısın muhterem” deyip, alkışladılar. Böylece, 1924 Anayasası’na yemin monte edildi: “Vatan ve milletin saadet ve selametine ve milletin bila kaydüşart hâkimiyetine mugayir gaye takip etmeyeceğime ve Cumhuriyet esaslarına sadakattan ayrılmayacağıma vallahi.”
*
1928’de “vallahi” çıkarıldı.
“Namusum üzerine söz veririm”e dönüştürüldü…
1961 Anayasası’nda yemin uzadı, “bağımsızlık, bütünlük, laiklik” üzerine namus sözü verildi.
*
1982 Anayasası’nda yemin biraz daha uzadı, “hukuk, Atatürk devrimleri, Anayasa’ya sadakat” üzerine, namussözü yetmedi, “namus ve şeref” üzerine “ant” içildi… Üstelik, daha önce sanki Japon milletine yeminediliyormuş gibi, “Türk milleti önünde” kelimeleri ilave edildi.
*
Görüldüğü gibi, her şey, Bilecik mebusu Fikret Bey’in başının altından çıktı…
*
Peki, kimdir Fikret Bey?
*
Memleketin üç tarafı denizlerle çevrili olduğu için, 1924’te Denizcilik Bakanlığı kuruldu. Başbakan Fethi Bey, Osmaniye mebusu İhsan Bey’i Denizcilik Bakanı yaptı. İhsan Bey, ilk icraat olarak, Yavuz zırhlısının onarımihalesini Fransız şirketine verdi. Bilahare… Denizcilik Bakanı İhsan Bey’le “vallahi diye yemin etmemiz lazım” diyen Bilecik mebusu Fikret Bey’in çaktırmadan ortak şirket kurup, ihaleyi verdikleri Fransız şirketinden“avanta” aldıkları ortaya çıktı!
*
Meclis soruşturması açıldı, Fikret Bey indiragandi’yi itiraf etti. Yüce Divan’da yargılandılar. Dokunulmazlıkları kaldırıldı. İhsan Bey’e 2 sene, Fikret Bey’e 4 ay hapis cezası verildi.
*
Yani?
*
“Vallahi diye yemin etmemiz lazım” diyerek, bu yemin işini memleketin başına saran Fikret Bey… Cumhuriyettarihimizde “yeminini çiğnediği için” Yüce Divan’da mahkûm olan ilk mebustur azizim!
*
Dolayısıyla, cümleten hayırlı yeminler diliyorum… Ve, ilk Anayasa değişikliğinde bi daha değiştirilip, “yeminetsem başım ağrımaz” haline getirilmesini öneriyorum.

YILMAZ ÖZDİL