Yakup Köse bana fotoğrafını yollamış.
Oğlan anasıyım. 14’ündeki oğlanların hallerinden ben de geçtim Yakup... Yedinci sınıf talebesiyken vurmuşlar saçlarını usturaya, zayıf bileklerine soğuk kelepçe 14’ünde takılmış. Halbuki, o sene öğrenilir ıslak pamuk arasında çimlendirilecek fasulyenin macerası... Yedinci sınıfta blok-flüt çalar, içler/dışlar çarpımından oran/orantıya geçer çocuklar... Çok koşar, çok terler, hepatit aşılarını tamamlayıp, bir türlü akort tutmayan sesleriyle yavru-kurt borazanına dönerler... Yakup’un anası, şayet oğluna, çok ağlamaktan gözleri kör olmuş bir peygamberin ismini vermeseydi, talihi değişir miydi evladının? 14’ündeyken çekilmiş bu fotoğraf, mapushanenin önünde. Yakup gömleksiz, Yakup çocuk, Yakup’u kurt yemiş. İdamla yargılamışlar onu, içler dışlar çarpımı... Dudaklarının hemen üstünde, ergenliğe geçişin nişanesi, asap bozucu birkaç ince tüy sırası, karısını öldürmüş bir adamla aynı ranzada yatırmışlar onu... Bir çocuk işte böyle büyütülür der gibi, içerde büyür ya her şey. Her şey: Bir dergi bulmuşlar evinde, bir de babası tesisatçı ya, boru çıkmış odalardan birinde... “1dergi + 1boru= idam” olmuş Yakup Köse’ye...
14 yaşında girmiş içeri. Tam bir buçuk yıl sonra, sadece beş dakika süren duruşmada görmüş annesini, koşup sarılsa, elini öpse nafile, dipçiklerle itelemişler anayı bir yana, kuzuyuysa diğer yana... “Manisalı Gençler”le arka arkayaymış duruşmaları, “Manisalı abiler ablalar” için kalkıp gelmiş Türkan Şoray, Yılmaz Erdoğan. Başı belada olmasa belki imzalı bir fotoğraf ister, lakin kendi deyimiyle “Hakim Amca” gözünün yaşına bakmamış. Manisalı gençlerle artistler güle oynaya çıkarken, “yaz kızım” demiş Hakim Amca, Yakup Köse için; “14’ünde idamına...”
***
Çocukların, Terörle Mücadele Kanunu kapsamında Devlet Güvenlik Mahkemelerinde, büyüklerle birlikte ve eş statüde yargılandığı günleri geride bıraktık... Bu durum hem çocuk hakları ile ilgili olarak imzaladığımız uluslararası sözleşmelere ve dolayısıyla anayasaya aykırıydı... Hem de “doğal yargıç” ilkesini, “hukuku güvenliği”ni ihlal ediyordu. Kamuoyunda “taş atan çocuklar” şekliyle bilinen vakalarla mücadele konusunda uzun yollar yürüdük. Olağanüstü halin devam ettirildiği Devlet Güvenlik Mahkemeleri kalktı. Çocuk hakları lehine yapmamız gereken çok şey var. Yine de olumlu pek çok adım atıldı. En azından çocuk hakları bağlamında toplumsal farkındalık sağlandı... Fakat bu işler yarım kaldı...
***
Aslında yarım kalan, işler değil bizleriz...
Yakup Köse olayındaki gibi, “taş bile atmadığı” halde idamla yargılanmış ve suçsuz yere 10 yıl hapis yatmış, üstelik meşhur “hayata dönüş operasyonu”ndan da sağ kurtulabilmiş, işkencenin her türünü görmüş, sessiz kimselerimiz de var. Kimsesiz diyebiliriz pekala... 28 Şubat günlerinin albaylarından birisi darağacını gösterir çocuk Yakup’a; “bak burada asılacaksın” der. Hiç birimiz duymayız sesini Yakup’un... Taş atan çocuklar için yükselen haklı toplumsal ses, niçin sıra Yakup Köse’ye geldiğinde susar? Yarım kalmak derken budur kastettiğim. Mehmet Atak’ın geniş kalbi dışında, sola veya etnik söyleme eklemlenmemiş mütedeyyinleri, hiçe sayan bir sağırlıkla karşı karşıyayız... Bunu mütedeyyin kesimin sürekli onay bekleyen ünlüleri de beslemeye devam ediyor...
Yakup Köse dosyasının hukuken baştan savılan bir cold case haline dönüşmesinde, ailesinin başvuruda bulunduğu insan hakları savunucularının da kabahati yok mu? Bizler fakirlere erzak yardımını önemsediğimiz kadar, haksız yere idamla yargılanan çocukların hukukunu düşünmediğimiz için... Bu konuda meccanen çalışan kurumları yeterince desteklemiyoruz ne yazık ki... Madem vakit, “helalleşme” vaktidir... Antalya milletvekillerinin (Sn.Vecdi Gönül başta), Yakup Köse’nin sesi olmasını bekliyoruz. 29 Haziran’da Yakup Köse değil, 28 Şubat yargılanmalıdır...