Çevrimdışı

Boğaziçi Üniversitesi öğretim üyesi Dr. Bahar Eriş, Beyin Haftasını ve beyni yazdı. Beynini etkili kullanıp, aklını başına toplamak isteyenler mutlaka okusun.

Beyin Ne Derse O Olur!

“İyi bir kafaya sahip olmak yetmez, onu iyi kullanmayı da öğrenmeli insan.” Descartes
“Başkalarının söylediklerini tekrar edebilmek eğitim ister,
sorgulamak ise beyin gerektirir”. Mary PettibonePoole

- Advertisement -
Dikkatinizi toplayamamaktan mı şikayetçisiniz?
Ruh haliniz Türkiye’deki dolar kuru gibi sürekli inip çıkıyor mu?
Duru düşünme yeteneğinizi mi kaybettiniz?
Öğrenme güçlüğü mü çekiyorsunuz?
İrade gücünüzün zayıfladığını mı hissediyorsunuz?
Sürekli hatalı kararlar mı veriyorsunuz?
Kafanız karmakarışık mı?
Bu yazıyı da zorla mı okuyorsunuz?
Peki bu sorunların çoğundan hangi organınızın sorumlu olduğunuz biliyor musunuz?
Bunlardan sorumlu olan organ, beynimiz. Beynimiz, vücudumuzun sadece %2’sini işgal ediyor, ama %98’ine hükmediyor. Bu sorunların çoğu, beyni nasıl kullanacağımızı bilmemekten kaynaklanıyor. Dahi bir çocuğun anne babası olmak gibi: “Boyundan büyük fikirleri” olan bu organı iyi yönetmezseniz, o sizi yönetmeye başlıyor!

Bayram değil, seyran değil, bu beyin şimdi nereden çıktı?

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]



Bu hafta“beyin bayramı”nı kutluyoruz. Tam adıyla “Beyin Haftası”. Her yıl 13-19 Mart arası, Türkiye’de ve dünyanın 70 kadar ülkesinde “Beyin Haftası” olarak kutlanıyor. Amaç, beynin yapısı, nasıl çalıştığı, beyinle ilgili araştırmalar konusunda yediden yetmişe farkındalığı arttırmak.
“Benim niye haberim yok” mu diyorsunuz? Beyin henüz ticari anlamda keşfedilmediği için olabilir. Mesela Sevgililer Günü’nde her taraf kırmızı kalp görselleriyle dolup taşıyor, her mağaza sevgiliye hediye alınması gerektiğini hatırlatıyor,“sevgilin yoksa üzülme” partileri düzenleniyor.
Beyin Haftası’nda benzer manzaraları henüz göremiyoruz. Beyin şeklinde çikolatalar, mağaza vitrinlerinden fırlayan beyin görselleri, kitapçılarda Beyin Haftası için seçmeler köşesi, “bir beyniniz yok diye üzülmeyin, partimize gelin” tarzı reklamlar henüz yok. Beynin şekli buna müsait değil diyebilirsiniz; buruşuk, sevimsiz, çirkin bir organ sonuçta (aslında beynin kırışık olanı makbul, ne kadar kırışıksa o kadar zeki olduğunuz anlamına geliyor!).Ama düşünürsek kalbin de havalı imajının tersine, gerçekte muhteşem bir görüntüsü yok. Eminim bunu ticarete dökmek isteyenler, bu konuda beyinlerini çalıştırıp yaratıcı davranacaklardır.
Beyin Haftası’nın Türkiye’deki mimarı, yazar Mümin Sekman. Türkiye’de “başarı” ve “kişisel gelişim” denilince akla ilk gelen isim olan Sekman, Beyin Haftası’nın amacını, “Kültürümüzde beyne verilen değeri yüceltmek ve beyni doğru kullanma bilincini yaygınlaştırmak” olarak özetliyor.
Bilim ve teknoloji tüketicisi değil üreticisi olmak… Beyin göçü vermek yerine beyin göçü alabilmek…Eğitim sistemimizle rezil olmak değil örnek olmak…Gazeteleri açtığımızda ülkemizde iyi şeyler olabildiğini de gösteren daha çok haber okuyabilmek…
Bütün bunlar için beynimizi daha iyi kullanmamız gerektiği kesin.

“Soylu beynimiz katlansın mı
Bunca sillesine tokadına kaderin?
Yoksa toparlanıp geçsin mi karşı saldırıya
Bu bela denizindeki savaşta?” demiş Shakespeare.

İşte bütün mesele bu!



Beyninizi doğru kullanıyor musunuz?

MüminSekman’ın, Herşey Beyinde Başlaradlıkitabında, beynimizi nasıl kullanıma sokabileceğimize dair bir çok yararlı öneri var. Buradaki öneriler, çeşitli araştırmalarca da destekleniyor.
Okurken kendinize sorun: Bunları yapıyor muyum? Çocuğum bunları yapıyor mu?Yapmıyorsanız, doktordan ya da dostlardan medet ummadan önce bunları denemeye değer.
• Açık havada yürüyor musunuz?

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]



İnsan beyni ayaktayken %10 daha fazla çalışıyormuş. Önemli kararlar alırken yürümek öneriliyor. Örneğin Steve Jobs iş başvurusu yapan adaylarla hep yürüyerek mülakat yaparmış. Antikçağ filozofları derslerini yürüyerek anlatırlarmış.
Oksijen ve hareket, beynin fit kalması için çok önemli. Evinizi yeterince havalandırmamak bile, beyninizi yavaşlatabilir.


• Bugün “yeni” bir şey öğrendiniz mi?

Yeni bir yabancı dil öğrenmeye çalışmak, resim yapmaya başlamak, fotoğraf çekmek, her gün birkaç yeni sözcük öğrenip kullanmaya çalışmak… Bu tür yeni beceriler edinmek, genel olarak beynimize fayda sağlıyor. Sekman, “Beyni yoran en önemli şey monotonluktur” diyor. Ezber yapanların Alzheimer riskini azalttığına dair bir araştırmadan da söz ediliyor.
Her gün yabancı dilde yeni kelimeler ezberlemeye çalışabilirsiniz. Bunu yapamıyorsanız, alışveriş listenizi veya telefon numaralarını ezberlemeyi deneyebilirsiniz.
• Bugün beyninizi şaşırttınız mı?

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]



Farklı dünya görüşü olan kişilerle birlikte olmak, farklı kitaplar okumak, çocuklarla vakit geçirmek, hayvanlarla oynamak, yeni yerler gezmek görüş açınızı zenginleştirir.
Davranışlarda değişiklik yapmak da beyne faydalı. Eve hep aynı yoldan gidiyorsanız, yarın farklı bir yoldan gidin. Sağ elinizle yazıyorsanız, bir dahaki sefer solla yazmayı deneyin. Evin hep aynı koltuğunda oturuyorsanız, farklı bir köşesinde oturun.
Bebeğiniz için de aynı şey geçerli. Örneğin bebeği kucağınızda bir dakika boyunca aynı yöne doğru tutuyorsanız, bir dakika sonra farklı yöne doğru tutun. Böylece etrafta farklı, yeni nesneler görecektir, bu da beyninde yeni bağlantılar oluşmasını sağlayacaktır.
• Bir müzik enstrümanı çalıyor musunuz? En azından bugün hiç müzik dinlediniz mi?



[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]



Çeşitli araştırmalar, müzik enstrümanı çalmanın beynin anatomisini değiştirdiğini ve daha hızlı ve doğru düşünmeye yardım ettiğini gösteriyor.
Müzik dinlemek aynı derecede etki sağlamıyor, ancak yine de bir faydası var. 1990’larda yapılan bir araştırmada, üniversite öğrencilerinin Mozart dinledikten sonra geçici bir süreyle IQ skorlarında artış görülmüş. Hatta bunun üzerine“Mozart Etkisi” diye bir kitap bile yazılmış!
• Bulmaca çözerek akıl kaslarınızı çalıştırdınız mı?

Sekman, “Bulmacalar akıl kaslarını çalıştırır” diyor. Özellikle Sudoku gibi bulmacalar ve satranç gibi dikkati geliştiren, odaklanmaya yardımcı olan oyunlar oynayabilirsiniz.
• Uykunuzu yeterince alıyor musunuz?

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]

İyi uyku, kaliteli bir beyin için çok önemli. Einstein günde 10 saatten fazla uyuyormuş! Çok uyuduğu için çok zeki demek temelsiz bir çıkarım olur, ama iyi uyumasaydı belki bu kadar sağlam bir beyni olmazdı, çünkü uykusuzluk beyin hücrelerini öldürüyor. Uyku, öğrenme potansiyelini ve zihinsel performansı da arttırıyor. Örneğin Almanya’da 18-32 yaş arası kadın ve erkeklerle yapılan bir araştırmada, katılımcılara bir dizi karmaşık matematik problemi verilmiş. Uykusunu alan grup, uykusuz gruba göre üç kat daha başarılı olmuş.
Kısacası, yastığınızla daha fazla zaman geçirin. Ayrıca aranızda düzenli bir ilişki olsun, çünkü uyku süresi kadar uyku düzeni de beynin iyi çalışması için önemli.



• Düzenli kitap okuyor musunuz?

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]



Kitap okumak da zihin kaslarını çalıştırıyor. Erken dönemde kitap okuma; çocukların okul çağında başarısına, hayal gücünün artmasına; empati, iletişim, dinleme, konsantrasyon gibi becerilerinin gelişmesine büyük katkı sağlıyor. Ayrıca çocukla kitap okumak, anne baba ve çocuk arasındaki iletişimi ve duygusal bağı geliştirmeyi de sağlıyor.
Düzenli kitap okumak demek her seferinde yeni sözcüklerle karşı karşıya gelmek demek. Dolayısıyla erken dönemde ve sık kitap okuma sözel yeteneğin gelişmesinde çok önemli rol oynuyor. Bu tür ailelerde yetişen çocuklar 2-3 yaşında bile daha farklı koşullardan gelen çocuklara göre çok ileride oluyor.


• Düzgün besleniyor musunuz?

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]

Düzenli ve doğru beslenme beynin düzgün çalışması için çok önemli. Özellikle balık, beyin denince en çok akla gelen besinlerden biri. Haftada bir kez yağlı balık tüketmek fayda sağlıyor. Bunu yapamıyorsanız da en azından Omega 3 ve Omega 6 yönünden zengin takviyeler almak öneriliyor. İsveç’te 4000 genç erkek ile yapılan çalışmada, haftada iki kez balık yemeninin zeka testinde sözel ve görsel-uzaysal skorlarını %10’ün üzerindearttırdığı tespit edilmiş.


Journal of EpidemiologyandCommunityHealth dergisinde yayınlanan bir araştırmada da, 4000 çocuğun beslenme alışkanlıkları ile IQ testi sonuçları arasındaki ilişkiye bakılmış. Taze meyve, sebze, et, balık, tahıllı gıdalar alan ve işlenmiş gıdaları daha az tüketen çocukların, işlenmiş gıdalar tüketen çocuklara göre IQ skorları daha yüksek çıkmış. Fast-food’dan ve ambalajlı yiyeceklerden ne kadar uzak durursak, beynimiz başarıya o kadar yakın oluyor.
• Şeker tüketiminiz kontrollü mü?

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]



Fazla şeker tüketimi, uzun vadede, öğrenme ve hafızaya olumsuz etki ediyor. Yüksek miktarda şeker alındığında, duru düşünme yeteneğimiz sekteye uğruyor.
• Zamanınızı kaliteli faaliyetlerle mi geçiriyorsunuz? TV’yi kapalı tutuyor musunuz?





AmericanJournal of PreventativeMedicine’da 2010’da yayınlanan bir araştırmada, 4000 kişinin genel zeka düzeyine ve her gün ne kadar TV izlediklerine bakılmış. En çok TV izleyenler, en düşük skorları almışlar. Iowa Devlet Üniversitesi’nden başka bir araştırmada da iki saatten fazla TV izleyen öğrencilerin hiperaktivite gibi dikkat bozuklukları teşhisi ihtimali iki kat daha yüksek çıkmış.
Çocuğun beyin gelişiminde de bu çok önemli. Zaman içinde beynin ne yönde gelişeceği, nasıl şekillendiği, çocuğun yaşadığı deneyimlerle ilişkilidir. Zamanını sürekli televizyon izleyerek, bilgisayar oynayarak, telefonundan mesajlar atarak geçiren bir çocukla; spor yapan, müzik dinleyen, ailesiyle zaman geçiren, eğitsel faaliyetlere katılan bir çocuğun beyni daha farklı biçimlerde gelişecektir.
• Zihinsel zevklerinizi zenginleştiriyor musunuz?

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]



Charles Darwin, “Hayatımı bir kez daha yaşamak zorunda kalsaydım, haftada en az bir kere şiir okumayı ve müzik dinlemeyi kural haline getirirdim. Belki böylece, beynimdeki şu an zayıflamış kısımları aktif tutabilirdim” demiş. Bu tür faaliyetler beynin farklı yönlerden çalıştırdığı gibi, Sekman’ın ifadesiyle, “beyinsel zevk alma kapasitesini” geliştiriyor ve estetik algımızı da güçlendiriyor.
Bunun için neler yapabilirsiniz? Darwin gibi siz de şiir okuyabilirsiniz. Her gün güzel özdeyişler okuyabilirsiniz. Güzel bir resme ya da fotoğrafa bakabilirsiniz. Sevdiğiniz bir müziği tercihen gözünüz kapalı dinleyebilirsiniz.Gözünüzü açtığınızda beyniniz daha iyi çalışıyor olabilir!
• Ne düşündüğünüzü düşünüyor musunuz?

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]



Bir konu hakkında düşünürken, nasıl düşündüğünüzü de gözlemleyin. Düşünmek üzerine düşünmek, düşünce kalitesini artırıyor.
• Beyninizi motive ediyor musunuz?

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]



Günde aklımızdan 60 bin ile 80 bin arası düşünce geçiyormuş. Hayatınızda görmek istemediklerinizi değil, istediğiniz sonuçları aklınızın odağında tutun. Olumlu şeyler düşünmek, olumlu sonuçları çoğaltıyor.
Beynimizi doğru kullanmaya dair başka bir çok öneri var. Yalnız, bunları okumak yetmiyor. İşe yaramaları için uygulamaya da koymak gerekiyor. Kendi adıma, beynimi daha iyi çalıştırmak için yapabileceğim çok şey olduğunu gördüm.
Ülkemizde daha çok beynin tedavüle girmesi dileğiyle, kitabın sonundaki öğütle bitireyim:

“Önce beynini öğrenmelisin.
Öğrenmediğin şeyi bilemezsin.
Bilmediğin şeyi kontrol edemezsin.
Kontrol edemediğin şeyi yönetemezsin.
Yönetemediğin şeyin sahibi sen olamazsın.
Sahibi olmadığın şey zamanla sana sahip olur!
Beynini bil, kendini bul.
Aklın başına toplansın!”

 

Çevrimdışı

Benim bir göz dR una görünmem lazım sanırım. Akşama kadar pc iyi gelmiyor bana Beyim ne derse o olur okudum. Sonra beyinden bahsedilince Beyim e sıra ne zaman gelecek diye düşündüm. Yok yok yorgunluk baya yükseliyor sanırım

 

Çevrimdışı

Alıntı:

Bayram değil, seyran değil, bu beyin şimdi nereden çıktı?

Sözün doğrusu ;
Bayram değil,seyran değil, eniştem beni niye öptü.
Lütfen,bilinçlenelim.