Çevrimdışı

italyanca ismin tanımı - italyanca ismin türleri - italyanca özel isimler - italyanca soyut isimler - italyanca türemiş isimler

nomi comuni - cins isimler
nomi propri - özel isimler
nomi astratti - soyut isimler
nomi collettivi - topluluk isimleri
nomi composti - birleşik isimler
nomi alterati - anlamca değişmiş isimler
nomi derivati - türemiş isimler

ismin tanımı

Soyut ve somut kavramları adlandıran sözcüklere isim denir.
libro (kitap) Giorgio
gatto (kedi) Milano
stella (yıldız) Francia (Fransa)
studente (öğrenci) Turchia (Türkiye)
uomo (adam) Berk
casa (ev) Signor Cavagnaro
popolo (halk) gioventù (gençlik)
gruppo (takım) bellezza (güzellik)
esercito (ordu) ricchezza (zenginlik)
sözcükleri birer isimdir


isimlerin türleri
İtalyancadaki isimleri dört grupta toplayabiliriz:
1. nomi comuni cins isimler
2. nomi propri özel isimler
3. nomi astratti soyut isimler
4. nomi collettivi topluluk isimleri

Şimdi bu grupları tek tek inceleyelim:
1.nomi comuni - cins isimler
Aynı cinsten olan bütün varlıkları belirten isimlerdir. Örneğin, gatto (kedi) sözcüğü tüm kediler için kullanılır.
quaderno (defter) fiore (çiçek)
cane (köpek) ragazza (genç kız)
studente (öğrenci) tavolo (masa)
insegnante (öğretmen) madre (anne)
uomo (adam) monte (dağ)
fiume (nehir) mare (deniz)

sözcükleri gösterdikleri varlıkların tümüne aittirler. Bunlar birer nome comune - cins isimdir.

2. nomi propri - özel isimler
Yalnızca belli bir varlığa ait olan isimlerdir. Genellikle şahıs, yer gibi varlıklar için kullanılan bu isimlere nomi propri - özel isimler denir.
Stefano Alpi (Alpler)
Signorina Bellucci Parigi (Paris)
Canan Spagna (İspanya)
İstanbul Francia (Fransa)
Roma Venezia (Venedik)
Bu isimlerin baş harfleri her zaman büyük harfle yazılır.

3. nomi astratti - soyut isimler
Yalnızca düşünebildiğimiz fakat cins isimler gibi elle tutulup gözle görüleme-(Terbiyeden-Yoksunum)-yen kavramları isimlendirirler. Bu isimlere nomi astratti - soyut isimler denir.

bellezza (güzellik) bontà (iyilik)
speranza (umut) amore (sevgi)
paura (korku) vecchiaia (yaşlılık)
fedeltà (sadakat) gioia (sevinç)

4. nomi collettivi - topluluk isimleri
Varlıkları bir bütün olarak belirten sözcüklere nomi collettivi - topluluk isimleri denir.

esercito (ordu) gruppo (grup)
popolo (halk) famiglia (aile)
folla (kalabalık, halk) gente (halk, insanlar)
flotta (donanma, filo) tribù (kabile, boy)
mobilia (mobilya) scolaresca (öğrenci grubu)
fogliame (yapraklar) vasellame (çanak, çömlek)
bestiame (sürü hayvanları, evcil hayvanlar)
İsimleri yapılarına göre de bazı isimler alırlar:

nomi composti - birleşik isimler
İncelediğimiz isimlerden bazıları iki veya daha fazla kelime halinde birleşerek başka kelimeler ortaya çıkarabilirler. Bu kelimelere nomi composti - birleşik isimler denir.
ferrovia (demiryolu) capoluogo (bölge merkezi)
portacenere (kültablası) arcobaleno (gökkuşağı)
portafoglio (para cüzdanı) guardaroba (gardrop)
apribottiglie (açacak) pianoforte (piyano)
pellerossa (kızılderili) capolavoro (başyapıt)

Birleşik isimler beş şekilde meydana gelebilirler:

a.due nomi (iki isim)
madreperla (sedef) madre - perla
ferrovia (demiryolu) ferro - via
capolavoro (başyapıt, şaheser) capo - lavoro

b.un nome e un aggettivo (bir isim ve bir sıfat)
cassaforte (çelik para kasası) cassa - forte
biancospino (akdiken) bianco - spino
buonumore (keyif) buon - umore

c.due aggettivi (iki sıfat)
pianoforte (piyano) piano - forte
sordomuto (sağır-dilsiz) sordo – muto
agrodolce (ekşimsi) agro – dolce

d.un verbo e un nome (bir fiil ve bir isim)
portaombrelli (şemsiyelik) porta – ombrelli
spazzaneve (kar temizleyici) spazza – neve
cantastorie (saz şairi) canta – storie
e.due verbi (iki fiil)
saliscendi (kapı sürgüsü) sali – scendi
dormiveglia (yarı uyku hali) dormi – veglia
giravolta (dolambaç) gira – volta

nomi alterati – anlamca değişmiş isimler
İsimlere eklenen bazı son ekler o isimlerin anlamını değiştirebilir, bunlara nomi alterati adı verilir.

Bu isimler dört gruba ayrılırlar:
a.diminutivi – küçüklük anlamı verenler
İsme küçüklük anlamı verirler. İsmin köküne genellikle şu ekler getirilir: ino, ina, etto, etta, ello, ella, icino, icina, icello, icella

tavolo (masa) tavolino (küçük masa)
gatta (dişi kedi) gattina (yavru dişi kedi)
libro (kitap) libretto (kitapçık)
lume (ışık) lumicino (zayıf ışık)
bimba (kız çocuğu) bimbetta (küçük kız çocuğu)
vento (rüzgar) venticello (hafif rüzgar)

b. accrescitivi – büyüklük anlamı verenler
İsme büyüklük anlamı verirler. İsmin köküne one, ona ekleri getirilerek yapılırlar.
libro (kitap) librone (kalın,büyük kitap)
donna (kadın) donnona (iri kadın)
ragazza (kız) ragazzona (iri kız)

c.vezzaggiativi – küçüklük, incelik anlamı verenler
İsme küçüklük, incelik anlamı katarlar. İsmin köküne uccio, uccia, uzza, erello, erella, oia, ettina ekleri getirilerek yapılır. Ayrıca diminutivi için kullanılan son ekler de getirilebilir.

bambino (çocuk) bambinello (küçük çocuk)
fiume (ırmak, nehir) fiumicello (çay)
bocca (ağız) boccuccia (küçük ağız)
casa (ev) casina (küçük ev)

d.dispregiativi – küçümseme anlamı verenler
İsme küçümseme, çirkinlik anlamı katar. İsmin köküne accio, accia, astro, astra,
ucolo, ucola, onzolo, upola, aglia ekleri getirilir.

ragazzo (genç, çocuk) ragazzaccio (serseri, sokak
çocuğu)
lingua (dil) linguaccia (arkadan
konuşan, çamur atan)
poeta (şair) poetucolo (zavallı şair)
gente (halk, insanlar) gentaglia (ayak takımı)


nomi derivati – türemiş isimler
Başka kelimelerden türemiş isimlerdir. İsimlerden, sıfatlardan ya da fiillerden
türeyebilirler.

isimden türeyenler
arte (sanat) artista (sanatçı)
orto (bostan) ortolano (bostancı)
giardino (bahçe) giardiniere (bahçıvan)
campana (çan) campanile (çan kulesi)
guerra (savaş) guerriero (savaşçı)
corte (saray) cortigiano (saraylı)
libro (kitap) libreria (kitapçı,kütüphane)
grembo (kucak, bağır) grembiule (önlük)
bosco (koru, ormanlık) boscaiolo (oduncu, ormancı)
mandria (hayvan sürüsü) mandriano (çoban)

fiilden türeyenler
ignorare (bilmemek, ignoranza (bilgisizlik)
bilmezlikten gelmek)
calpestare (ezip geçmek, calpestìo (bir çiğnemek)
kalabalığın ayak patırtısı)
ronzare (vızıldamak, uğuldamak) ronzìo (vızıltı, uğultu)
vincere (kazanmak, galip gelmek) vincita (kazanç, galibiyet)
dormire (uyumak, yatmak) dormitorio (yatakhane)
sıfattan türeyenler
bello (güzel) bellezza (güzellik)
altero (kibirli, kendini beğenmiş) alterigia (kibir)
bravo (iyi, becerikli, usta) bravura (ustalık, beceriklilik)
chiaro (parlak, açık, net) chiarore (aydınlık)
avaro (cimri) avarizia (cimrilik)
cortese (nazik, kibar, saygılı) cortesia (nezaket, saygı)
molto (çok) moltitudine (çokluk)


alıntı

__________________

#MustafaKemaLAtatürkTorunuyum..ღ ❦

{22~02~`22..∞}
{09~09~`22..ღ}