İslamiyetin menşei ilim, esası akıldır. Cehalet de küfür gibi dehşetli bir karanlıktır. İslamiyet, cehaletin baş düşmanıdır. Aklını çalıştırmayan ve cehalet ile savaşmayanları Kur’an-ı Kerim “murdar(pislik)” olarak nitelendirmektedir (Yunus 10/100). Bu nedenle İslamiyet, ilim tahsilini kadın ve erkek herkese farz kılmıştır.( İbn-u Mace, Mukaddime,17) İslamiyet, “beşikten mezara kadar ilim” esasını getirmiştir. Hz. Peygamber, “İki günü müsavi olan zarardadır”, “İlim Çinde de olsa gidip alınız” (Beyhaki,Şuabu’l- iman,II,254) buyurmuştur. Nitekim Mekke döneminde İslam’ın ölüm-kalım savaşı olarak nitelendirilen Bedir Savaşında Hz. Peygamber savaş esirlerini öldürmemiş, müslümanlara okuma-yazma öğretmek kaydıyla serbest bırakmıştır. (Bkz.Prof. Dr. M. Hamidullah, İslam Tarihi)