[Kalemzede]

Kurtubi Âl-i İmran suresinin 110. ayetinin tefsiri sadedinde sahabenin hayırlılığı hususunda söz ederken, Ebû Davud Teyalisi ve Tirmizinin Enes b. Malik (RA) ten aldığı şu hadis-i şerifi nakleder:

“Ümmetim, evveli mi sonu mu daha hayırlıdır kesin bilinmeyen yağmur gibidir” (4) buyrulur.

Matar rüzgârın sürüklemesinden veya yağmur yükünü sürükleyip gitmesinden dolayı sehâb denen bulutlardan(5) yağan yağmurlara denir. Bazen yağmur yüklü bulutlar siyahlığından dolayı, gölgeye veya karanlığa benzetilir.

“Matar” adlı yağmurun özelliği, hızlı dökülen bir yağmur olmasıdır.” Matara fiili, yakalamak, birine hayır, menfaat dokunmak, birisinden kendisine yarar gelmek, gitmek, kölenin kaçması, kuşun süratle uçması, atın hızlı koşması, kırbaya su doldurmak gibi manalara gelir. (6)

Fiilin manaları incelenecek olursa, önce bütün manalarında bir hız söz konusudur. Yağmur hızla yağan, dökülen bir yağmurdur. Yakalamak için sürat gerekir. Kölenin kaçması için süratli olması demektir. Kuşun hızla uçması, atın yağmur gibi koşması da hızla ilgilidir. Fiilin bir başka vechi de, hayır, menfaat, fayda ifade eder. Matar denilen yağmur faydalılığından dolayı bu adla anıldığı gibi, hayır dokunmak, birisinden fayda gelmek de aynı fiille söylenir. Hızlı koşan at da hayırlı ve menfaatlidir. “Matar” denen yağmurda bir umumilik de vardır. (7)

Rasulüllahın burada yağmur için bu kelimeyi seçmesi manidârdır. O ümmetini, faydalı, menfaatli, yağmur yüklü bulutlardan bardaktan boşanırcasına yağan bir yağmura benzetmektedir. Ümmetin evveli bu hayırlı yağmurun başı, ahiri de bu faydalı yağmurun sonudur.

Özellik itibariyle yağmurun başı da sonu da birbirine benzer, ilk düşen, başlangıçta gökten dökülen su damlaları ile sonrakiler arasında tam bir benzerlik vardır. Kimse yağmurun önü mü sonu mu hayırlı bunu kolay kolay bilemez. Burada ümmetin sonunun, baş tarafına fazilet ve bereket açısından yakınlığı vurgulanır. Rasulüllahın sahabelerinin ahir zamanda geleceklerden hayırlı olması hususunda şüphe yoktur. Onlarda olan yükseklik derecesi, daha sonra gelen insanların hiç birinde yoktur. Rasulüllah (SAV) ahir zamanda geleceklerin, sahabelere “Takrîbini” (yakınlığını) açıklamıştır. (8)

Hayır, herkesin kendisine rağbet ettiği, akıl, adalet, fazilet, çok mal, faydalı şeydir. Zıddı şerdir. Bazen zarar da, hayrın zıddı olarak kullanılır. Rasulüllah (SAV) bir hadis-i sonra cennet olan (gelen) şerde hiçbir şer yoktur” buyurmuştur. (9) Çünkü şeriflerinde “Kendisinden sonra cehennem olan bir hayırda, hiçbir hayır, kendisinden bazen hayır gibi görünen şeylerin sonu kötü gelebilir.

Rasulüllah (SAV) ümmetinin bir başından bir de sonundan söz etmektedir. Çünkü başı ile sonu hayır, sevap, amellerdeki bereket bakımından “matar” adlı yağmur gibi olacaktır. Yağmurun faydası kendine ihtiyaç duyulduğunda, her şey yağmuru istediği bir zamanda ve ihtiyaç kadar yağdığında meydana gelir. Zamansız ve ihtiyaç duyulmayan bir zamanda, haddinden fazla yağan yağmur zararlı da olabilir.

Rasulüllah (SAV) bir başka hadis-i şerifte de:

“Ümmetim , evveli mi sonu mu hayırlıdır kesin bilinmeyen yağmur gibidir.” (10)

Burada da Rasulüllah (s.a.v) sahabelerle ahir zamanda gelecek fıskın, günahların, kebairin, şerlerin zuhurunda, dinin hükümlerini uygulayacak kimseleri hayır cihetinde sahabelere benzetmektedir.