16 Ocak 2024, 05:40 | #1 | |
Çevrimdışı
Kullanıcıların profil bilgileri misafirlere kapatılmıştır.
IF Ticaret Sayısı: (0) | Ankara Balâ Tarihi Geçmişi 1850 yılına ait Osmanlı arşiv belgelerinden, Tarihçi Tufan Gündüz araştırmalarına ve Balâ Belediyesi'nin arşivlerinden alınan bilgilere göre; Balâ halkının kökeni Türkmenistan Daşoğuz kökenli olup Erzurum Horasan - Aydın Söke'den gelmektedir. Balâ ilçe havalisinin ve 21 köy halkının tamamı Bozulus Türkmenleri'dir. Türkmen Oğuzların Bayındır boyundandırlar. Bozulus Türkmenlerinin en büyük boylarından biri olan Tabanlı boy beyliğine mensupturlar. Ana unsur olan Tabanlı boyu, Balâ havalisinde kendileri ile aynı yerlerde bulunan Bozulus Türkmenlerine mensup Bozulus Bayatları olarak zikredilen; Bayat-ı Cedid Beyliği Cemaati, Bayat-ı Atik Beyliği Cemaati, Bayat-ı Şeyhli Cemaati ve Aydın Beyliği Danişmentli Cemaatini bünyesinde toplamıştır. Daha önce Erzurum Horasan ve Aydın Söke bölgesinde bulunmuşlardır. Erzurum ve Aydın ilinin yerli halkı iken göçüp gelmiş değillerdir. Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir. 1500'lerde Türkmenistan Daşoğuz'dan Türkiye'ye gelerek Erzurum Horasan dağlarında yaylak, Aydın Söke ovalarında kışlak, konargöçer Yörük hayatı yaşamışlardır. 1540 Yılında Tabanlı Boy Beyliği 4 cemaatte toplam 316 hane ve 33 mücerred vergi nüfusuna sahipti. II. Selim döneminde ise bu miktar 595 hane ve 166 mücerrede yükselmişti. Tabanlı boyunun kalabalık bir nüfusa sahip olmasına ve bu özelliğini uzun süre devam ettirmesine rağmen Akkoyunlu Devleti'nin siyasi faaliyetleri içinde adına tesadüf edilmemektedir. Balâ'lıların Erzurum Horasan dağlarında yaylak, Aydın Söke ovalarında kışlak, konargöçer Yörük hayatı yaşayan ataları, 1690 yılında Celali isyanları sebebiyle Balâlıların atalarını oluşturan insanlar adı geçen yörelerden kalkıp bugünkü Balâ ilçesi sınırlarına gelmişlerdir. Balâ'yı 1690-91 yıllarında dönemin Boy Beyi "İmirzalıoğlu Şeyh Ali Mirza" kurmuştur. Bozulus Türkmenlerinin Erzurum Horasan - Aydın Söke bölgesinden Celali isyanları sebebiyle Orta Anadolu'ya gelip Balâ havalisine yerleştikten sonra Bozulus Türkmenlerine mensup bazı kişiler eşkıyalık faaliyetleri içinde bulunmuş ise de bu tür faaliyetlerden Boy beyliğinin kendisi de bizar olmuş, münferit hadiseler Boy beylerinin ileri gelenleri tarafından önlenmiştir. Balâ ilçesi tarih boyunca "Kasaba-i Balâ, Bozulus Sancağı, Kaza-i Yörükan, Tabanlı Kazası" olarak adlandırılmıştır. İlçeye Balâ ismi verilirken Bozulus isminden esinlenerek verilmiştir. Balâ havalisini yurt tutan Bozulus Türkmenleri Tabanlı Boyu'nun nüfusu 1690'lı yılların sonunda birçok şehirden fazla idi. Bu nüfus 20.000'e dayanınca bunun üzerine Osmanlı devleti nüfusu azaltmak amacıyla 1699 yılında bir ferman emri vererek Balâ havalisindeki Bozulus Türkmenlerinin bir kısmını Batı anadolu'ya göndermek istedi. Ferman emri üzerine Balâ'daki Bozulus Türkmenlerine mensup Aşıkoğlu, Karadalak, Çatalören köylerinin tamamını ve Üçem köyünün bir kısmını Aydın eyaletine bağlı Söke havalisine gönderdi. Göç eden bu köyler gittikleri Aydın eyaletinin Söke havalisinde yerleşik düzene geçmeyip 1820 yılında tekrar Balâ havalisine gelmişlerdir. Bu köyler Söke havalisinde bir müddet yaşadıkları için Osmanlı tahrir defterine Aydın Beyliği Danişmentli cemaati olarak kayıt edilmişlerdir. Batı Anadolu'ya giden bu kabileden bazı aileler geri dönmeyip Aydın eyaletinin Söke ve Koçarlı havalisine, bir kısmı ise Afyonkarahisar eyaletine bağlı Emirdağ, Bolvadin ve Sandıklı havalisine yerleşmişlerdir. Bozulus Türkmenlerinin Balâ'da yerleştikleri köyler (Balâ ilçe merkezinin Kartaltepe mevkii, İsmetpaşa mevkii başta olmak üzere): Üçem Aşıkoğlu, Karadalak, Sırapınar, Yeniyapanşeyhli, Tol, Şehriban, Büyükbayat, Küçükbayat, Karahamzalı, Büyükboyalık, Küçükboyalık, Çatalören, Çatalçeşme, Yaylalıözü, Yöreli, Suyugüzel, Gülbağı, Hanburun, Sarıhöyük, Yeniyapançarsak Köylerini kurarak yerleşik düzene geçmişlerdir. Ayrıca bu köyler arasında birbirleriyle sıkı bir şekilde akrabalık bağları bulunmaktadır. Balâ'nın yapılanmasını sağlayan 1860 yılındaki Boy Beyi "İmirzalıoğlu Mir Osman Bey" olmuştur. İlçenin diğer Türk köyleri ise çevre yerleşim yerlerinden gelmişlerdir. 1800'lü yılların başında Şanlıurfa Suruç bölgesinden ağırlıklı olmak üzere Erzurum, Erzincan, Kars, Yozgat, Amasya, Ağrı, Elazığ bölgelerinden İç Anadolu'ya sürgün edilen Kürtler Balâ'nın o yıllarda boş olan Kesikköprü Barajı etrafına yerleştirilmiştir. Son olarak 1877-1878 Osmanlı-Rus]] savaşında Osmanlı ordularının yenilmesi Kafkasların Rusların eline geçmesi nedeniyle Anadolu'ya göç etmek zorunda kalan bir grup Çerkes ilçeye yerleştirilmiştir. İlçenin 2016 Yılı Belediye Tüzüğünde 21 Bozulus Türkmeni köyü, 2 Türkmen Abdal köyü, 8 Türk köyü, 1 Kazan Tatar Türkü köyü, 15 Kürt köyü olmak üzere toplam 47 köyü (mahallesi) bulunmaktadır. Mustafa Kemal Atatürk ve Balâ Mustafa Kemal Atatürk 26 Aralık 1919 Cuma günü hareketle Keskinlilerin koruma ve gözetiminde İğdebeli-Köprüköy yolu ile Balâ'ya gelmiş, Üçem ve Aşıkoğlu köylerinde dinlemiş, köylülerin fikirlerini almış, vaktin geç olması ve bölgenin ormanlık olmasından dolayı Keskinli süvarilerle geceyi Beynam köyünde geçirip 27 Aralık 1919'da Dikmen sırtlarından Ankara'ya girmiştir. Cumhuriyet kurulduktan sonra milletvekilliğini Balâ'dan koymuştur. tr.wikipedia.org'dan alıntıdır. | |
|
Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
| |
Benzer Konular | ||||
Konu | Konuyu Başlatan | Forum | Cevaplar | Son Mesaj |
Ankara Şereflikoçhisar Tarihi Geçmişi | SpinoZi | İl ve İlçelerimizin Tarihçesi | 2 | 16 Ocak 2024 09:49 |
Ankara Etimesgut Tarihi Geçmişi | SpinoZi | İl ve İlçelerimizin Tarihçesi | 4 | 16 Ocak 2024 06:30 |
Ankara Çankaya Tarihi Geçmişi | SpinoZi | İl ve İlçelerimizin Tarihçesi | 2 | 16 Ocak 2024 06:23 |
Ankara Pursaklar Tarihi Geçmişi | SpinoZi | İl ve İlçelerimizin Tarihçesi | 0 | 16 Ocak 2024 05:22 |
Ankara Gölbaşı Tarihi Geçmişi | SpinoZi | İl ve İlçelerimizin Tarihçesi | 0 | 16 Ocak 2024 05:21 |