| |
|
16 Aralık 2011, 19:14
| #1 | |
| Çevrimdışı  IF Ticaret Sayısı: (0) | Deve [ Camelus ] Deve, devegiller (Camelidae) familyasının Camelus cinsini oluşturan iki evcil hayvan türünün ortak adı. Develer yük çeki ve binek hayvanı olarak kullanıldığı gibi, yünü, sütü, derisi ve eti için de beslenir. Yalnızca evcil türleriyle tanınan bu hayvanların yabanıl atalarından bu yana pek az değişikliğe uğradığı sanılmaktadır. Devenin iki türü Hindistan, Pakistan, Afganistan, İran, Suriye, Arabistan gibi Güney Asya ülkeleri ile Afrika’da yetiştirilen tek hörgüçlü deve (C. doremedarius) ve Orta Asya’da yetiştirilen çift hörgüçlü deve (C. bactrianus) dir. Özellikleri En belirgin özellikleri hörgüçlerinde yağ depolayabilme yeteneği olan bu hayvanların uzun bacakları, yumuşak yayvan iki toynaklı ayakları kumda ya da karda yürümeleri kolaylaştırır. Aynı yandaki bacaklarını birlikte kaldırarak kendilerine özgü bir biçimde koşarlar. Ayrıca iki sırada üç tane koruyucu kirpikleri, tüylü kulak delikleri gereğinde kapanabilen burun delikleri, keskin görme ve koku alma duyuları da kum fırtınası gibi elverişsiz çevre koşullarına uyum sağlamalarına yardımcı olur. Gövdelerini örten iki tip kıldan alttaki ince ve kısa olanlar bazı yumuşak ve dayanıklı kumaşların yapımında kullanılır. Genellikle çökerek dinlendikleri ve bu konumdayken yüklendikleri [için] gövdelerinin yere değen bölümlerinde nasırlaşmış deri katmanları oluşmuştur. aynı zamanda hafızaları çok kuvvetlidir çöllerde yol bulmak içinde kullanırlar Üreme İyi bakılan ve eğitilen develer aslında uysal hayvanlardır; ama çiftleşme (Aşım) mevsiminde hırçınlaşır ve kızdırıldıklarında tükürür, tehlikeli biçimde ısırır ya da tekme atarlar. Ayrıca tek hörgüçlü türün erkeği kızdığı zaman ağzının yanından yumruk büyüklüğünde kırmızı renkli ve içi hava dolu sümüksü bir kese (kızgınlık kesesi) çıkarır. Yaşam şekli ve Beslenme Develer güç iklim koşullarına dayanıklı az besinle yetinebilen hayvanlardır. Gerektiğinde dikenli bitkiler ve kuru otlarla beslenebilir. Yeterli yiyecek bulamayınca hörgüçlerindeki yağı kullanırlar. Hörgüçte depolanan yağ ırka ve beslenme koşullarına göre değişmekle birlikte iyi beslenen develerde 130 kg’ye kadar çıkabilir. İyi beslenmiş develerde yağla dolu olan hörgüç dik durur. Yağ azaldıkça daralır ve ucu bir yana doğru sarkar. Sanılanın tersine mide ve hörgüçlerinin su depolama özelliği yoktur. Ama susuzluğa günlerce dayanabilirler. Vücut sularını yavaş yitirir ve 10 dakikada yaklaşık 60 litre su içerek kaybettikleri ağırlığı yeniden kazanırlar. Tek ve çift hörgüçlü develer çok geniş bir alana dağılmış olduğundan bazı bölgelerde damızlık seçimine bağlı olarak yer yer birbirinden farklı özellikler gösteren çeşitli ırklar türemiştir. Yalnızca Afrika’da 20 kadar tek hörgüçlü deve ırkı bulunmaktadır. Çift hörgüçlülere uygulanan bakım ve besleme genellikle daha yetersiz olduğundan bunlar arasında tek hörgüçlülerde rastlanan Mehari, Hecin ve Bikanir gibi seçme sonucu elde edilen ırklara rastlanmaz. Bununla birlikte çift hörgüçlüler arasında Türkistan, Moğol ve Kalmık gibi birbirinden az çok farklı tipler ortaya çıkmıştır. İklim koşulları çok değişken ve kışları sert geçen Türkiye, Türkistan İran gibi ülkelerde ise iki tür arasında melezleme yapılmaktadır. Çok eskiden beri bu yöntemle melez azmanlarının oluştuğu ve melez azmanı döllerin gövde yapısı kemik sağlamlığı kas gelişmesi çevre koşullarına dayanıklılık ve iş verimi açısından söz konusu iki türe üstünlük gösterdiği anlaşılmıştır. Türkiye’de deve Türkiye’de tek ve çift hörgüçlü develerin melezlenmesi ile elde edilen en önemli melezlerden biri tüylü (ya da tülü) devedir. Bu hayvan Suriyeçöllerinden gelen tek hörgüçlü Aneze ırkının dişisi ile Anadolu’da halk arasından Buhur denilen çift hörgüçlü devenin erkeğinin melezidir. Tüylü devenin erkeğine Besrek dişisine Maya denir. Soğuk bölgelerde kullanılan bu hayvanlar tek hörgüçlü ve uzun tüylüdür. Maya ile Çift hörgüçlü erkek devenin geriye melezlenmesinden elde edilen çift hörgüçlü Tavsi deve Besrek ile tek hörgüçlü dişi devenin geriye melezlenmesinden elde edilen ve özellikle Aydın ile Adana arasındaki Yörükler tarafından yetiştirilen kısa tüylü Teke devesi, dişi tekenin Buhur erkeği ile geriye melezlenmesinden elde edilen Kerteles devesi Maya ile tek hörgüçlü erkek devenin geriye melezlenmesinden elde edilen Yeğen devesi öbür önemli melezlerdir. Eskiden Türkiye’de ulaştırma ve özellikle ordu hizmetinde kullanılan develerin işleri giderek azalmış 1937’de 120 bine yaklaşan deve sayısı 1980’de 12 bine 1984’te 3 bine kadar düşmüştür. Bugün develer özellikle yörükler arasında göç zamanı eşya taşımakta zeytincilik bölgelerinde ulaşımı güç yerlerde devşirilen ürünlerin taşınmasında Güney ve Doğu Anadolu’daki kurak ve yolu yetersiz bölgelerde yük hayvanı olarak kullanılmaktadır. Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir. Camelus bactrianus
Uzun bir yolculuğa çıkmadan önce besiye alınan develere birkaç gün boyunca bol yiye-cek ve su verilir. Böylece hayvanın sırtındaki hörgüç, gerektiği zaman besine dönüşebilen bir yağ deposu haline geldiği için dikleşip sertleşir. Artık hayvan günlerce su içmeden ve haftalarca hiç yem yemeden yolculuk yapmaya hazırdır. Bu süre içinde hörgücündeki yağ deposunu tükettiği için, uzun bir çöl yolculuğunun sonunda hörgücü gevşemiş, hatta iyice boşalarak ucu bir yana sarkmıştır. Yeni bir yolculuğa hazırlanması için bir süre dinlenip beslenerek yağ depolaması gerekir. Buna karşılık, sanıldığı gibi hörgücünde su depolama yeteneği yoktur; ama vücut sıcaklı-ğını yükseltip azaltarak ve su kaybını engelle-yerek susuzluğa günlerce dayanabilir. Bir vahaya ulaşıldığında da 10 dakika içinde 100 litre kadar su içerek, su kaybıyla verdiği kiloları geri alabilir. Devenin, çöl koşullarına uygun bir hayvan olmasını sağlayan başka özellikleri de vardır. Örneğin dudakları kalın ve kaba kıllarla kaplı olduğundan dikenli çöl bitkilerini rahatça yiyebilir. Gür kaşları, uzun kirpikleri ve kulak deliklerini örten sık kıllar da gözlerine, kulak-larına kum dolmasını engeller. Hatta kum fırtınalarında burun deliklerini bile kapatabi-lir. Yumuşak ayak tabanları bir yastık gibi yayılarak gövdesinin gevşek kumlara gömül-mesini önler; diz kapaklarındaki nasırlaşmış doku da ağır yüküyle birlikte yere çöktüğü zaman dizlerini korur. Binek hayvanı olarak yetiştirilen develer iyi beslendikleri sürece günde 110 km kadar yol alabilir; ama her biri 200 kilogram yük taşıyan kervan devele-rinin hızı genellikle saatte 5 kilometreyi bulmaz. 30-40 yıl kadar yaşayan deve en dayanıklı yük ve binek hayvanlarından biridir. Ayrıca hayvanın etinden, derisinden ve sütünden yararlanılır; tüylerinden deve tüyü giysiler yapılır; dışkısı da kurutularak yakıt (tezek) olarak kullanılır. Devenin iki türü vardır: [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]
Günümüzde gerçek anlamda yabani yaşa-yan tek hörgüçlü deve yoktur. Yalnız Avus-tralya'nın ıssız bölgelerinde evcil develerden türemiş tek hörgüçlü yabani deve sürülerine rastlanır. Türkistan'da yaşayan yabani çift hörgüçlü deve sürülerinin de evcil develerden türediği sanılmaktadır. | |
| |  |
| IRCForumlari.NET Reklamlar |
   |
 |
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
| |
Benzer Konular | ||||
| Konu | Konuyu Başlatan | Forum | Cevaplar | Son Mesaj |
| Koronavirüste deve sütüne talep patlaması yaşandı! Deve sütünün litresi 100 lira | NurSima | Güncel ve Son Dakika Haberler | 0 | 11 Mayıs 2021 13:48 |
| 17 Deve ve 3 Oğul | BestSEO | Öykü Masal ve Hikayeleri | 0 | 25 Eylül 2019 04:38 |
| Deve Kini | N999 | Haber Arşivi | 0 | 23 Şubat 2012 14:38 |
| Deve Güreşi | N999 | Haber Arşivi | 0 | 14 Şubat 2012 10:56 |
Normal
