Çevrimdışı

İlk sebep olarak, hayvan habitatlarının yok olması

Bu, hayvanlar için aynı zamanda biyolojik çeşitliliği de etkileyen büyük bir tehdittir. Habitat, hayvanın ve diğer canlıların yaşadığı özel bölgeye verilen addır. Yuvadan öte bir alanı ifade eder. Bir hayvanın habitatında, avlanmak, yiyecek toplamak, eş bulmak ve bir aile kurmak için gerekli olan her şey vardır. Bir hayvanın hayatta kalabilmesi için bunların yeterli olması lâzımdır. Meselâ, bir hayvanın yeterli yiyeceği ve yaşam alanı olabilir ama yeterli suyu yoksa, hayatta kalamayacaktır.

Peki, hayvanların habitatlarını kaybetmesine yol açan tehditler nelerdir? Bunlardan biri ormanların tahrip edilmesidir. İnsanlar tarla açmak, bina inşa etmek ve odun elde etmek gibi sebeplerle ağaçları kestiler. Bu da ormanları gitgide yok etti.

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]



Bir diğer faktör de şehirleşme

Nüfusun hızla artmasıyla son iki asırda şehirler hızla büyümeye başladı. Şehirlerin büyümesi demek, şehirlerin payına daha çok, hayvanlarınkine ise daha az yer düşmesi demek. Meselâ Kuzey Amerika’da yaşayan dağ aslanı, 1000 km²’lik bir alanı tercih eden bir hayvan. 20. yüzyıl boyunca, Los Angeles ve Kaliforniya gibi şehirsel alanlar büyüdü. Bu alanlar büyüdükçe ve şehirler civardaki balta girmemiş ormanlara doğru ilerledikçe, dağ aslanının habitatı küçüldü. Bu durum, o bölgenin daha az sayıda dağ aslanı barındırabilmesine yol açtı.




Hayvan nesillerinin tükenmesinin diğer sebebi, çevre kirliliği

Sanayileşme yüzünden insanoğlu korkutucu seviyeye ulaşacak kadar çevre kirliliğine yol açtı. Fabrika atıkları, havayı ve suyu kirletti.

Meselâ fabrikaların saldığı zararlı gazlar, asit yağmurlarının oluşumuna sebep teşkil etmektedir. Asit yağmurları, nehir sularıyla karışıyor ve suyun içilmesi, hayvanlar için zorlaşıyor ve çok sayıda nehir ve deniz hayvanı kirli sular yüzünden ölebiliyor.



Hayvanların nesillerini tükenmeye sürükleyen son sebep iklimin değişmesi

Küresel ısınma yüzünden iklimler değişiyor. Hayvanların ise bu değişikliklere dayanması zordur. Bilim adamlarına göre, dünya gitgide ısınıyor. Bu yüzden denizlerdeki buzlar eriyor ve kutuplarda yaşayan hayvanların hayatını tehdit ediyor.

Mesela denizlerdeki buzların erimesi ve bu yüzden açık deniz yüzeyinin de gitgide artması sebebiyle, kutup ayıları çok daha uzun mesafeler boyunca yüzmek zorunda kalıyor. Bu durum, onların boğulma riskini artırıyor. Buzların erimesinin kutup ayıları üzerindeki diğer etkisi ise, avlanmanın onlar için gittikçe zorlaşarak, yiyecek bulma ihtimalinin azalması.

Sonuç olarak, hayvanların yaşamları için en büyük tehdit, maalesef ki insanoğlu ve onun tahribatı. Ancak bu noktada insanların gözden kaçırdığı bir şey var: Hayvanları ve çevreyi korumak, bizim hayatta kalmamız için de bir zorunluluk!




Nesli tükenmekte olan hayvanlar, yok olma tehdidi altındaki hayvan türleridir

Bir türü doğal ortamlarında tehdit eden unsurlar ortadan kaldırılmazsa yok olacaklar demektir. Bu durumdaki hayvanlar, Dünya Doğayı Koruma Birliği’nin (IUCN) iki yılda bir yayımlanan kırmızı listesinde yer alırlar. Bir türün kırmızı listeye alınması, dünya üzerinde 50’den az yetişkin ferdinin kalmış olması demektir.

Diğer bir kategori hassas türlerdir. Bunun için temel kıstas türün yetişkin popülasyonunun 1000’den az olmasıdır.

IUCN’ın 2006 raporu, insan kaynaklı suiistimaller sonucu 784 türün dünya üzerinden tamamen yok olduğunu ve 16.119 hayvan türünün tükenmekte olduğunu göstermekte. Sadece 2006’da listeye 530 türün eklenmiş olması canlı türlerinin ne büyük bir tehdit altında olduğunu gösterir.

En güncel bilançolara ulaşabildiğimiz 2019 senesinde ise, kırmızı listeye, 7962 ağaç türü dâhil, 15,563 tür eklendi. 2019 sonu itibari ile maalesef tam 112,432 adet tür kırmızı listede.



Bir türün yok olması doğal yaşamın bir parçasının kaybolmasıdır

Hatta şunu duyunca durumun vehametini daha iyi anlayacaksınız: Şu anda dünyada bulunan canlıların sayısı, dünyada yaşamış tüm canlıların %5’i kadar olduğu tahmin edilmektedir.

Deniz ürünlerine ve suya duyduğumuz açlığın giderek yoğunlaşması, gezegenimizde yaşayan su canlıları için ciddi bir tehlike oluşturuyor. Sığ suda yaşayan balık türleri azaldıkça, balıkçılar da gözlerini derin sulara dikiyorlar ve böylece oralarda yaşayan canlıların geleceğini tehlikeye sokuyorlar.


Canlıların yaşamlarını sürdürebilmeleri için insana ihtiyaçları olmaz. Ama insanın yaşamını sürdürebilmesi için en küçük hücreliden yırtıcılara kadar bütün canlılara ihtiyacı vardır. Eğer habitat tahribatı, plansız şehirleşme, ormanların yakılması, sulak alan tahribi sürerse, birçok tür tükenir gider. Bir türün, dünya üzerinde ya da lokal olarak bulunduğu bölgede yok olmasının kötü sonuçlarını kimse kestiremez. Bu, yakın zamanda da ortaya çıkmaz. Örneğin bizi rahatsız eden karasinek birden ortadan kalksa, her tarafı hayvan leşleri götürür. Ya da baykuşların yok olduğunu düşünelim; o zaman tarla fareleri üzerindeki baskı kalkar…





Nesli tükenmekte olan hayvanlardan bazıları

Kutup ayısı: Kutup ayısı, 2006 yılında hassas türden tehlike altındaki tür kategorisine geçti. Kutup bölgesindeki buzulların erimesiyle yaşam alanı tehlike altına girmiştir. Tahminlere göre kutup bölgesindeki bu durum değişmezse önümüzdeki 45 yıl içinde türde yüzde 30’luk bir azalma olacak ve sonunda da tümüyle yok olacak.


Panda: Çin’deki bambu ormanlarının giderek yok olması, pandaların hayatını da tehdit ediyor. Şu anda sadece 700 tane kalan pandaların 21. yüzyılın sonunda soylarının tükenmemesi için ekstra çaba sarf edilmektedir. Panda avlamanın cezası Çin’de ölüme çarptırılmaktır. Bu hayvanların da habitat kaybı yüzünden sayılarının azaldığı bilinmektedir.

Kısa Gagalı Yunus: Kısa gagalı yunus (Delphinus delphis), Akdeniz alttürüdür. Son 40 yıl içinde türün nüfusu aşırı avlanma ve yaşam alanlarının bozulması sonucu %50 düşmüştür.


Penguenler: Tasmanya’nın güneyinde Antarktik kıyısında yaşayan imparator penguenleri büyük bir hızla azalıyor. Bölgedeki buzullar eridikçe bu hayvanların sayısı da düşüyor. Penguenlerin sayısı son 50 yılda 3 bine kadar düştü. En büyük ölüm oranına 1976-1980 arasında denizde buzların azalması sırasında rastlandı.


Diğer bazı nesli tükenen hayvan türleri ise: Akdeniz foku, Anadolu Leoparı, Carrette Carrette, Kelaynak kuşları ve Gorillerdir.


-alıntı-