| |
|
12 Nisan 2019, 15:54
| #1 | |
| Çevrimdışı  IF Ticaret Sayısı: (0) | AKABANE HASTALIĞI Akabane koyun, keçi ve sığırlarda gebeliğin erkendöneminde akabane ortabunyavirusu tarafından oluşturulankonjenital arthrogripozis (eklem hareketsizliği), hydranencephaly(serebralhemisferlerin yokluğu), abort, erken doğum ve ölüdoğum olayları şeklinde ortaya çıkan viral bir hastalıktır. Akabane suşlarının virulensi değişkenlik göstermektedir. Birçok suşudoğmamış ruminantları etkilerken bazıları nörolojik bozukluklara(ensefalomyelitis) neden olmaktadır. ETİYOLOJİ Etken Bunyavirales takımında Peribunyaviridae ailesinde Ortabunyavirus genusundaki Akabane ortabunyavirus’tur. Serolojik olarak Simbu serogrup içinde yer almaktadır. Bu serogrup içindeki viruslarda gen segmentlerinin değişimi (reassort) görülebilmektedir. Virus intraserebral inokulasyonla yavru farelerde ve embriyolu tavuk yumurtasında üretilir. İnvitro sistemde hamster, akciğer, domuz ve maymun, Vero, BHK ve MDBK hücre kültürleri duyarlıdır. EPİDEMİYOLOJİ Hastalık mevsimsel olarak görülür. İlk defa Avustralya’da 1955 yılında tespit edilmiştir. Asya, Afrika, Ortadoğu, Avustralya ve ülkemizde de görülmektedir. Sığır ve buzağılarda ensefalomyelitise sebep olan virus suşu Japonya, Tayvan ve Kore’de sirküle olmaktadır. Güneydoğu Anadolu bölgemizde 2015 sonbaharında Akabane virus sebebiyle koyunlarda yoğun abortlar görülmüş, bu salgın ciddi ekonomik kayıplara neden olmuştur. Hastalık sığırlarda daha yaygın olarak görülmekle birlikte koyunlarıda etkilemektedir. Simbu grubu viruslar sığır, koyun ve keçiler arasında sadece insekt vektörler (Culicoides) tarafından yayılmaktadır. Temas, enfekte dokular, dışkı ve eksudatlar ile bulaşma bildirilmemiştir. Enfekte sokucu sineğin sokmasını takiben gebe inekler enfekte olurlar ve klinik belirti göstermezler. Virus, plasentadan geçerek fetüsu enfekte ederek konjenital defektlere neden olur. Enfeksiyon abort, prematüre doğumlar, hydranencephali ve artrogripozis klinik belirtileri ile kendinigösterir. Genç hayvanlar maternal antikora sahiptirler ve hastalığa yakalanmazlar. Mandalarda, domuzlarda, develerde, atlarda ve eşeklerde Akabane antikorlarına rastlanmıştır, ancak bu türlerdevirusun patojenitesi hakkında yeterli bilgi bulunmamaktadır. Hastalık kaynağı enfekte sığırlar ve insekt vektörlerdir. Virusun üremesi hem sığırlarda, hem de insektlerde meydana gelir. Akabane hastalığı mevsimsel ve coğrafik olarak ortaya çıkmaktadır. Erken gebelik süresince fötus enfeksiyonunun yeri ve zamanlaması insektler tarafından mevsimsel taşınma ile ilişkilidir. Hastalık vektör ve hassas hayvan popülasyonunun artışına bağlı olarak 5-10 yıllık aralıklarla kaybolup tekrar ortaya çıkabilir. Bu nedenle enzootik bölgelerde kurak yıllar süresince önlemler almak gereklidir. PATOGENEZ Doğal enfeksiyonlarda virusun alınmasından en az 3-4gün sonra viremi dönemi (1-6 gün) başlar, viremiden 4-5 gün sonra ilk antikorlar görülür ve daha sonra yükselir. Gebeinek, koyun ve keçiler virusla enfekte olduklarında kliniksemptom göstermezler. Ancak, virusun bazı suşlarının erişkin hayvanlarda ensefalomyalitis ve nörolojik semptomlara neden olduğu bildirilmiştir. Virus gebe ineklerde transplasental yolla fötusa geçer ve fötusun sinir sistemine yerleşerek anamolileresebep olur. Persiste enfeksiyon oluşmaz. Virusun sinir sisteminde yerleştiği bölgeye ve patojenitesine göre fötusun fötal yaşamında ve gelişme durumunda değişiklikler şekillenir. Primer fötal enfeksiyonlarda ensefalomyelitis ve polymyositis görülür. Şiddetle etkilenen fötuslarda ölüm ve abort görülür. Merkezi sinir sisteminde primer lezyonların oluşturdukları bozukluklara bağlı olarak sekonder lezyonlar şekillenir. Örneğinarthrogripozis merkezi sinir sistemindeki primer bozukluklardan sonra şekillenir. Bu fötuslar zamanında ya da prematüre olarak doğabildikleri gibi ölü doğumlarda gerçekleşebilir. Gebeliğin 3-4. aylarında enfekte olan buzağılarda hydranencephaly, gebeliğin 6. ayında enfekte olanlarda ise arthrogripozis şekillenir. Enfekte doğan buzağılar 3 grupta toplanabilir. 1. grupta yalnız arthrogripoz, 2. grupta artrogripozis ve hydranensephali, 3. grupta ise yalnızca hydranensephali vardır. KLİNİK BULGULAR Ergin hayvanlarda enfeksiyonun açık klinik belirtileri görülmez,fakat enfeksiyondan 1-6 gün sonra viremi görülür. Viremiden 4-6 gün sonra Akabane virusa karşı antikorlar tespit edilebilir. Öte yandan gebeliğin ilk ayları boyunca gebe hayvanların enfeksiyonu gebelik sırasında tam belli olmayan fötal enfeksiyonla sonuçlanır. Konjenital Akabane hastalığı, mevsimsel sporadik abortlar,ölü doğum, prematüre doğumlar ve deforme ya da anomalili sığır, koyun ve keçi fötusları ve yeni doğanları oluşturmaktadır. Enfeksiyon gebeliğin ilk üç ayında gelişirse büyük fötal harabiyet ortaya çıkar. Hastalık spektrumu son aylarda gelişirse merkezi sinir sistemi harabiyeti daha düşük düzeyde kalırken yeni doğan veya genç hayvanların hareketlerinde değişiklikler meydana gelir. Fötusta deformiteler gelişir. Bunlar çok şiddetli iseler genellikle ölü doğarlar ve bacaklar ekstensiyon veya fleksiyon pozisyonda kilitlenmiştir. Yaşayanların hepsinde merkezi sinir sistemidejenerasyonları, oturma ve yatmadan dolayı oluşan kas lezyonları ortaya çıkar. Tortikollis, scoliosis (omurgalarda deviyasyon) vekyphosis (kamburluk), arthrogryposis (toraks ve omurgalarda dışa doğru deformasyon) ile bir arada bulunur. Merkezi sinir sisteminde lezyonlar körlük, nystagmus (göz yuvarlağının anormal sağa, sola, yukarı, aşağı hareketi), sağırlık, durgunluk, yavaş yem yeme, paraliz ve inkordinasyon şeklinde ortaya çıkar. Fötus ve yeni doğanlarda arthrogryposis ve hydransephali yada her ikisi birden bulunur. Bu lezyonlar merkezi sinir sisteminin uyardığı kasların innervasyonundaki harabiyetle ilişkilidir. Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir. İMMUNİTE Enfekte hayvanlarda nötralizan, presipitan ve hemaglutini inhibe eden antikorlar bulunur. Sığırlarda bu antikorlar enfeksiyonu izleyen 7-14 gün arasında saptanabilir. Buzağılar ve kuzular kolostrumla maternal antikor alırlar. Kuzularda 4 aylığa, buzağılarda 6 aylığa kadar nötralizan antikorlar tespit edilebilir. LABORATUVARA MARAZİ MADDE GÖNDERME Virus izolasyonu için; plasenta, kotiledon, fötal kas, serebrospinal sıvı, fötal sinir dokusu alınarak soğuk zincirde en kısa sürede laboratuara gönderilmelidir. Aksi halde virüs tespiti mümkün olmayabilir. Serolojik teşhis için ise; fötal ya da preklostral serum ileaynı sürüdeki yetişkin hayvanlardan serum alınmalıdır. Histopatolojiiçin; dalak, karaciğer, akciğer, böbrek, kalp, lenf nodülleri, enfekte kas, spinalkord, ve beyin % 10’luk formalin içinde alınmalı ve çok seri bir şekilde soğuk zincir bozulmadan laboratuara gönderilmelidir. TEŞHİS Akabane hastalığının sahada teşhisi klinik görünüm, patolojik lezyonlar ve epidemiyoloji temel alınarak yapılabilir. Ani başlayan abortlar, mumufiye prematüre ya da ölü doğan hydranensephalive arthrogryposisli yavrular fikir verici olabilir. Ahırlardadaha önceden bu hastalık bulunmayabilir. Geçmişte yapılan çalışmalar, sokucu sineklerin aktif olduğu zamanlarda gebeliğinin ilk üç ayında olan hayvanlarda daha yaygınolduğu ortaya konmuştur. Abort materyali virus içerir ve doku kültürlerine ekim yapılarak izole edilebilir. Mikronötralizasyon test, immunofloresan test, RT-PCR, Real time RT-PCR ve ELISA etkenin ve antikorların tespitinde kullanılır. Akabane Hastalığı Çeşitli besinsel, genetik, toksik ve enfeksiyöz hastalıklardada fötal kayıplar ve deformiteler oluşabilir, bunların Akabane enfeksiyonundan ayırt edilmesi gereklidir. Mavidil enfeksiyonundan özellikle hydraensephali lezyonlarının ayırt edilmesi oldukça güçtür. Bovine viral diarrhea (BVD) enfeksiyonu buzağılarda serebellar dysplasilere sebep olabilir. Border· hastalığında da gelişmemiş, aşırı derecede kılsız tremorlu ve kemik defektli yavruların doğması mümkündür. Akabane hastalığı bu gibi hastalıklardan da ayırt edilmelidir. KORUNMA VE MÜCADELE Hastalığın tedavisi yoktur. Çünkü Akabane hastalıklı hayvanların yaşama şansları yoktur. Mücadelenin esasını sokucu sinek populasyonu ile mücadele oluşturur. Hayvanların vektör sineklerin aktif olduğu mevsimlerde sineklerin bulunmadığı yerlere nakledilmesi hastalıktan korunmada önemlidir. Yavrulama döneminden önce yapılan aşı uygulamaları etkili mücadele yöntemleri olarak bildirilmektedir, AŞILAMA Akabane aşısı bazı ülkelerde bulunmakta ve fötal ölümleri önlemektedir.Akabane virus için Japonya›da formalinle inaktive edilmiş, alüminyum fosfat jel ile absorbe edilmiş aşı ve attenue edilmiş aşılar ile etkili ölü aşılar da geliştirilmiştir. Bu aşılar inek veya koyunlardafötusa ulaşabilecek olan virusa karşı antikorların artmasına yardımcı olurlar. Aşılar enfekte olmuş vektörlere maruz kalmadan önce kullanılmalıdır. kaynak:tarimorman.gov.tr | |
| |  |
| IRCForumlari.NET Reklamlar |
   |
 |
| Etiketler |
| akabane, buzagi, hastaliği, koyun, sigir |
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
| |
Benzer Konular | ||||
| Konu | Konuyu Başlatan | Forum | Cevaplar | Son Mesaj |
| CAISSON HASTALIĞI | PySSyCaT | Tıp Terimleri Sözlüğü | 0 | 20 Eylül 2016 19:12 |
| ŞAPTABAK HASTALIĞI | PySSyCaT | Hayvan Hastalıkları | 0 | 08 Mart 2015 14:24 |
| Zayiflama hastaliği | Zen | Ruh Sağlığı | 0 | 31 Ekim 2012 21:02 |
| Alişveriş hastaliği | Zen | Ruh Sağlığı | 0 | 31 Ekim 2012 21:02 |
| Ms hastaliĞi nedİr? | Candy | Sağlık Köşesi | 1 | 04 Nisan 2011 15:48 |
Normal
