Çevrimdışı

Paranın Güzin Ablası'na gelen bir soru çoğu insanın yanıtını merak ettiği cinsten: Emeklilikte rahat etmek için kaç para lazım?

Özlem Denizmen, sitesini okurlara açtığı 'ilk günkü coşkuyla' işini yapmaya devam ediyor. Denizmen'e gelen soru şu:

Özlem Denizmen, ben 27 senelik gazeteciyim. Yazılarınızı ilgi ile takip ediyorum. 52 yaşındayım. Yavaş yavaş emekliliği düşünüyorum. Aklıma takılan soru, rahat ve konforlu bir emeklilik hayatı yaşayabilmem için kaç param olması lazım? Allaha şükür iki evim var, çocuklar büyüdü okullarını bitirdiler, eşiminde benimde sağlığımız yerinde. Ne kadarlık bir miktarla rahat ederiz dersiniz?

Şimdi Özlem Hanım'ı dinliyoruz:

Beyefendi, ne güzel sormuşsunuz, bu konu çok önemli. Emeklilik dönemindeki GELİR/GİDER dengemizi iyi ayarlamak lazım ki emeklilik yıllarımızda rahat ve huzurlu olalım. Bu sizin hakkınız.

Önce GİDER tarafına bakalım; Emekli olduğunuz zaman birçok masraf bitmiş oluyor...Oh şöyle bir rahat etme zamanı diyoruz. Çocuklar büyümüş, kendini kurtarmış oluyorlar. Ev aldıysanız o zamana kadar ödemiş oluyorsunuz. İş yerine erişme, ulaşım, kıyafet derdi yok. E tasarruf içinde para ayırmanıza gerek yok artık! AMA, yeni masraflar başlıyor...sağlıkla ilgili artan harcamalar, daha çok zamanınız olduğu için artan sosyal faaliyetler, geziler...gibi. Yani giderler biraz azalıyor, ama o kadar da değişmiyor. Giderler şekil değiştiriyor.

Birde emeklilik yaşlarında bir ÖZLEM oluyor eski hızlı, sosyal, dolu dolu geçen günlere. 'Yaşamın içinde olma' hissi kaplıyor. . .

Harcamak istiyor, yapabiliyor olmak istiyor insan

'Özgürlük' duygusu artıyor.

'Vermek' duygusu artıyor, çocuklarına, torunlarına.

Muhtaç olmamak istiyor, kendine yetmek istiyor insan.

Aslında bunlardan en önemlisi sanki 'musluklar kapandı' düşüncesi kaplıyor ve kısıtlı, sınırlı hissediyor insan. Eski gelirini özlüyor her aybaşı geldiğinde. Şimdiye kadar gördüğünü yaşamak istiyor.

GELİR tarafında ise durum pek iç açıcı olmuyor genelde. Daha doğrusu, sizin paranızı nasıl yönettiğinize, emekliliğe ne kadar hazırlıklı olduğunuza bağlı olarak değişiyor.

PEKİ EN İDEALİ HANGİSİ?

Paranın Güzin Ablası yukarıdaki perspektifi çizdikten sonra asıl bam teline dokunuyor: Peki ideali hangisi...

Yanıtı yine ondan dinleyelim:

- İDEALİ ne biliyormusunuz: EN SON GELİRİNİZİ (emekli olduğunuz ayki toplam gelirinizi) sürdürebiliyor olmanız. İyi bir para yönetimi ile bunu sağlamanız mümkün. Eğer en MİNİMUM ne olması gerek derseniz, araştırmalar şunu gösteriyor ki, emeklilik yaşı öncesi gelirinin %60'ını sağlayan biri, 'insan gibi' yaşayabiliyor.

Diyelim sizin maaşınız, kirada bir eviniz , bankada paranız var, bunların hepsinin AYLIK GETİRİSİ emekli olmaya bir ay kala tam 1,000TL (hesap kolay olsun). Emekli olduktan sonra, emekli maaşınız, kiradaki eviniz, bankadaki paranızın toplam getirisi en az 600 lira olmalı. Ve bu 600 lira siz ölene kadar devam etmeli. Ama, dikkat;

AMAN! BU FAKTÖRLERE DİKKAT!

Özlem Denizmen, okuruna aşağıdaki faktörleri göze alarak hesabını yapmasını bakın nasıl salık veriyor:

1.Enflasyon var; Ülkemizde eskiye nazaran çok düşük seviyelere gelmekle beraber, halen paranızın değeri %8-9 eriyor senelik olarak. Yani, diyelim ortalama enflasyon %10, sizin gelirinizin seneler itibariyle 600, 660,726,800...TL olması gerek.

2.İnsan ömrü uzuyor; sizin hayatınızın sonuna kadar olan bir gelirinizin olması lazım. Allah uzun ömür versin deriz hep, aslında bu oluyor, yapılan istatistikler gösteriyor ki, ortalama ömür gittikçe uzuyor. Bu da bir hazırlık gerektiriyor.

3.Emekliyken İş Bulmak Kolay Değil: Keşke olsaydı. Ama değil.

4.Devlet Emekli Maaşı Az: Sosyal güvenlikte bir açık sözkonusu. Sistem bugün çalışandan toplayıp, bugünün emeklisine veriyor. Hem artan işsizlikten dolayı sisteme giren para azalıyor, hem insanların ömrü uzadığı için devletin ödemeleri artıyor. Bunlara birde enflasyon eklenince, ele geçen emeklilik maaşı size yetecek mi bir muamma.

Şöyle bir örnek vereyim, diyelim şirketin genel müdürü ve genel müdür şöförü, ikiside aynı anda emekli oluyorlar. Genel müdürün alacağı emekli maaşı 1000 TL, şöförünün alacağı emeklilik maaşı ise 700TL. Belki genel müdür şöförü hayatını idame ettirebiliyor, peki ya genel müdür?

SİZ PARAYI YÖNETİN O SİZİ YÖNETMESİN

Düşünmeniz gereken başka bir konuda ÇOCUKLARINIZ. Araştırmalar şunu gösteriyor ki genelde aileler emekliliklerini çocuklarına birşeyler bırakma endişesi ile geçiriyorlar. En rahat etmeleri gereken zamanlarında...Gül üstünde olmaları gereken zamanda...Daha daha ne yapabilirim hissi kaplıyor.

Ya da bazı aileler tam tersi, BORÇ içinde, 'bir şekilde ödenir daha zaman var' ümidi ile yaşıyorlar. Yatırıma giriyorlar. Risk alıyorlar. Onun endişesi sarıyor bu sefer.

Para Durumu kişiye özel bir konu, hepimiz farklıyız, ama rahat ve mutlu bir emeklilik, evli, bekar, dul, kadın, erkek.. HERKESİN HAKKI. Tavsiyem, emekliliktede (diğer dönemlerde olduğu gibi):

1. Siz PARANIZI YÖNETİN, o sizi değil.
2. Paranızı KORUMAK, onu KAZANMAK kadar önemli.
3. PARA ile ilgili düşünceleriniz, sözleriniz, hareketleriniz uyum içinde olsun (ki HUZUR olsun!)
4. Para konusunda hiçbirşey tesadüf olmasın.
5. Kendi kıymetinizin 'kazancınızla' belirlenmediğini anladığınızda, finansal anlamda kuş kadar hafif ve özgürsünüz demektir.

Sağlık, Sevgi ve Para ile kalınız,

__________________
Lucifer dediler bana, kötülüğü anlatmak için. Halbuki, ışık ve güzelliği anlatırdı Lucifer. Ben kötüyüm bu düzen için; ama değilim asla kötülük.