Çevrimdışı

İdarede birliği ve bütünlüğü sağlamak amacıyla, aynı durumlarda farklı müdahalelerde bulunmamak maksadıyla, herkese eşit ve adil müeyyidenin uygulanması gerekçesiyle, bu bildiri hazırlanmış ve uyulması sunucunun güvenliği, ilkeleri, genel prensipleri ve çağdaşlığı yakalaması adına zorunludur.
Genel Sunuş
Hiç şüphesiz, bir sunucu; renk, dil, din, ırk, cinsiyet, siyasi görüş, yaş ayrımı yapılmaksızın, insanların birbirleriyle sohbet etmelerini sağlamak maksadıyla kurulmuştır. Asıl amaç; bireylerin mümkün olduğunca rahat, liberal, özgür iradelerini sergilemeleridir. Baskıcı tutumlar her topluluğu diktatörlüğe götürür ki bu çağdaş dünyada kabul görmeyen bir sistemdir.
Çoğu Türk sunucusunda benimsenen sistem; ircop ve adminlerin dilediklerini yaptıkları, sevdiklerini kayırdıkları, keyfi müdahalelerde bulundukları, ayrımcılık yaptıkları bir sistem şeklindedir. Bu maalesef haklı olarak, Türk insanı üzerinde, ircop antipatisi yaratmaktadır. Bu düşünceyi yıkmak amacıyla biz, ircop ve user farkı gözetmiyoruz. Ircoplar sadece baştan yazılı şekilde belli olan kuralların uygulayıcısı olan birer görevli konumdadır.
Her ircop, muhatap olduğu kullanıcıya azami saygıyı ve kendisine yaraşır üslubu göstermelidir. Muhatap alınan kullanıcıya, onun diğerlerinden bir farkı bulunmadığını ve onun diğer herkese tanınan haklar dışında bir ayrıcalığı olmadığını vurgulamak gerekir. "/motd" kuralları sık sık hatırlatılmalı ve kim olursa olsun bunun dışına çıkılmayacağı bilinci herkesin kafasında oluşmalıdır.
birey hak ve özgürlüklerini güvence altına alan yepyeni services leriyle yeni bir döneme adımını atmıştır. Yeni sistemle birlikte sunucunun hedefi, eski sistemin son zamanlarında uyguladığımız; idarede şeffaflık, gerekçelilik ve humanizm sistemini daha da adil hale getirerek hayata geçirmektir.
Astlık-Üstlük
Her kurumda olduğu gibi, Bir Sunucudada işlerin yürütülebilmesi ve kontrol ile disiplinin sağlanabilmesi maksadıyla astlık-üstlük ilişkisi vardır. Burada amaç kesinlikle askeriye benzeri yada diktatör bir yönetim modeli yaratmak değil, herkesin birbirine karşı sorumlu olması şeklini yaratmaktır. Pekala her mevkideki ircop bir diğerine yaptığı işlem hakkında bilgi verilmesini isteyebilir. Üzerinde durulması gereken husus; her koşulda her ne olay olursa olsun ve fikir ayrılığı yaşanırsa yaşansın, mevki sahibinin bir diğerine karşı üslubunun asla bozulmamasıdır. Kimse kimseden maddi anlamda üstün değildir ve herkesin bir görüşü vardır ancak bu görüşler server temel yapı ve siyasetine tamamen zıt, onu yıkacak şekilde, anti-çağdaş ve gerici olamaz. Saygı, her mevki açısından beklenecek, insan-i bir olgudur. Ast-üst ilişkisinin görüleceği en önemli husus, server kurallarına uyulma konusunda veya astın yaptığı kural dışı işlem sonucunda bir üstün bu işlemi düzeltmesi veya tamamen yok etmesidir. Örneğin gerekçesiz ve memosuz bir freeze in üst makamca ortadan kaldırılması, yanlış şekilde freeze edilen bir kanalın açılması gibi...
Problem İle Karşı Karşıya Kalan Ircop
Binlerce insanın çeşitli şekilde sorunları olduğu bir gerçektir. Bu sorunların bir kısmı, sorun olmadığı halde sorun yaratılmış gibi gösterilen kötü niyetli hareketlerdir. Topiclere küfürler yazıp kanalı kapattırmak isteyenler, aynı maksatla küfürlü akickler yazanlar, sahte loglar...
Ircop her durumda olaya soğukkanlı şekilde yaklaşmalıdır. User, telaşlı ve sinirli şekilde gelmiş olabilir. Ircop burada sabrını gösterecek, olaya sakince yaklaşacaktır. Olayı dinlerken Ircopun içinde hiçbir zaman komut kullanma niyeti olmamalıdır. En iyi ircop en az komut ile olay çözebilendir. User çoğunlukla yapılması yasak olan yada imkansız olan şeyler ister. (Nick ver, kanal ver, şu adamı kill le, topici değiş, op ver...) Ircopun yapması gereken, sunucunun kuralları olduğunu ve bu kuralların herkes için geçerli olduğunu belirtmektir.
User, ircopu pekala yanlışa itilebilir. “Nasıl ircopsun sen?” , “Siz burada ne iş yapıyorsunuz?” gibi... Bunlar ucuz numaralardır. Ircop herşeyden önce insan psikolojisini çok iyi bilmelidir. İkna etme kabiliyeti olan ircop daima başarılı olur ve bu aynı zamanda herkese karşı güven teşgil eder. Bunu yaparken kullanılacak araç operserv değil, dildir. Güzel, üslublu bir Türkçe ile, nazik ve kendine güvenen, argoya asla başvurmayan bir ircop, herkes tarafından kabul görür. İyi bir yönetici tüm bu unsurları içermelidir.

Kanal Meselesine Yaklaşım
Kanallar, bireysel ideolojilerin birer gölgesidir. Her insan, kendi düşünce ve sistemine uygun bir kanala girip, aynı fikirlere sahip olduğunu düşündüğü insanlar ile sohbet edebilir. Sunucularda birçok kanalın varolmasının asıl amacı da budur. Böyle olmasa tek bir kanalda herkes sohbet ederdi. Herkesin fikri birbiriyle uyuşmak zorunda değildir. Kanallardaki bu düşünce ve sistemleri kanal sahipleri ve onun belirlediği op kadrosu belirler. Kendi gibi düşünen insanları kanalına alır, güvendiklerine op verir. Mevcut kanallardan hiçbirinin kendisine uymadığını düşünen bir user, kendi kanalını açabilir. Ancak bu kişinin gelip bir ircopa, “Bu kanal bana uymuyor, o kanalı kapatın” deme hakkı yoktur. Bu uygulamada genelde; akick yemek, ban/kick yemek şeklinde görülür. Ircoplar ve userlar; kanalların izledikleri siyasetlere, onların belirledikleri kanal içi kurallara saygı göstermek durumundadır. Bu, düşünce özgürlüğünün çağdaşlık ile kesiştiği en önemli noktadır. Kanallar birer siyasi parti gibidir. Partiler nasıl ki ülke bütünlüğüne aykırı, bölücü ve irtica-i hareketler yapmadıkları sürece kapatılamıyorsa, kanallarda kolay kolay kapatılmamalıdır. Aksi tutumlar, güven ortamını bozacağı gibi server huzurunu kaçıracak kamusal zarardır.
Elbette bu haklara sahip kanallarında bir sınırı vardır. Hiçbir hak sınırsız olamaz, aksi halde kaos meydana gelir. Hiçbir kanal ve nick; sunucunun genel ilkelerine, kurallarına aykırı davranamaz.
Kanalların akıbeti konusunda nihai karar verme yetkisi rootadmin'lerdedir. Bu yetki; kanalı temelli kapatmak veya silmek şeklinde görülür. Hiç şüphesiz, bu denli sonucu ağır şekilde etkileyen cezaların çok iyi şekilde analiz edilmiş olması ve en azından büyük çoğunlukça kabul görmüş olması gerekir. Şüphe ile veya sırf kanal yönetiminin düzensiz olması nedeniyle bir kanalı kapatmak veya silmek, yapılmaması gereken en önemli şeydir. Bir sonuca ulaşmak için uzunca süren gözlemler yapılmalı, konuya ilişkin sağlam deliller toplanmalıdır. Unutulmamalıdır ki; bir kanalı kapatmak veya silmek tek bir komut ile kolayca yapılabilen birşeydir ancak yanlış bir infaz ilerde çok ağır sonuçlar doğurur. Bu yüzden ne olursa olsun soğukkanlı davranılmalı, acele edilmemelidir.

Kanal İçin Verilebilecek Cezalar
Unutulmamalıdır ki; asıl olan ikna, uyarma ve anlayış; ceza ise istisnadır. Cezanın amacı insanları cezalandırmaktan çok, onları bu eylemleri yapmaktan kaçındırmaktır. Artık uyarı ve ikna sürecinde bir yarar kalmamış ise ancak son çare cezaya başvurmaktır. Verilecek ceza; olayın ölçüsüne, kişinin iyi niyetine, durumun hal ve şartlarına göre, hakkaniyete uygun şekilde olmalıdır. Burada değinilmesi gereken en önemli şey, ircopun suça kendisinin birebir şahit olması gereğidir. Asla başkasının demesiyle, loguyla ya da şüpheyle kimseye her ne suretle olursa olsun ceza verilemez.
Kanal Freeze: Bu ceza, kişinin kanalını identify edememesini sağlar. Ufak olaylarda verilen ve uygulamada en çok kullanılan komut budur. Uyarılara rağmen kanal topicine yazılan server reklamları, aşırı clone-proxyler, çok muhim durumlarda kanal oplarının şifresinin çalınması sonucu büyük zarar meydana gelmesi durumlarında ve bunun gibi telafisi mümkün durumlarda bu ceza verilir. Kanal sahibinin kontrolu ele alması ve gelip af dilemesi sonucu bu cezanın kaldırılması uygun düşecektir.
Kanal Close: Bu ceza, kullanıcıların o kanala girememesini sağlar. Sık sık freeze yemiş bir kanalın artık freeze den yeterince ders almaması, kanalın bir süre kapalı kalmasının server yararı açısından gerekli kıldığı, kanal isminde ağır derecede küfür-hakaret içeren durumlarda bu ceza uygulanır. Olayın hal ve şartına göre kanalın ne kadar süre ile kapalı kalacağı belirlenir.
Kanal Delete: Bu ceza, bir kanala verilecek en ağır cezadır. Kanalın kaydı düşer ve kanalı register eden kişinin tüm hakları sona erer. Görüldüğü gibi, hakkın gasbı söz konusudur. Bu denli ağır bir cezayı gerektirecek suçlar; kanal sahibi tarafından işlenen, server ın ve kullanıcıların geleceğini, güvenliğini, hayatlarını ve sağlıklarını yoğun derecede etkileyecek durumlardır.
Kanal Topic ve Expel : Komut ile kanal topicini değiştirme, ancak kanal topicinde bir server reklamı varsa ve o sırada onu değiştirebilecek bir op yoksa yada o kanal için verilmiş olan cezanın topice yazılması şeklinde görülür. Bunun dışında kanalda yetkisi olmayan bir ircop başka hiçbir nedenle kanal topiclerine müdahale etmemelidir. (Kanal yönetimlerinin kanal sahibi ve oplarında olmasından ötürü). Aynı şekilde kanal bans, users, ops, voices, modes şeklinde expel yapmak için ancak ortada bunları gerektirecek çok muhim şeyler olmalıdır. Aslında bu tip şeyler hep kanal oplarının takdiri ve yetkisi alanındadır.
Kanal ve Nick Getpass, Mark, Hold: Bu komutlar uygulamada neredeyse hiç kullanılmayan, rootlarca belirlenen olağandışı durumlarda kullanılır. Her koşulda keyfi şekilde kullanılamaz.
Nick İçin Verilebilecek Cezalar
Nickler, kullanıcıların kimlikleridir. Herkes tarafından nickleri ile tanınır, yetki ve ayarlarını nickleri adına yaparlar. Bazen yıllarca kullandıkları nickleri onlar için hayatlarında vazgeçemeyecekleri bir unsur haline bile gelebilir. Bu yüzden nicklere verilecek cezalar, o kişilerin suç işlemesi açısından caydırıcı olacaktır. Ancak burada oldukça ölçülü davranılması gerekir.
Nick Freeze: Bu ceza, kişinin nickini identify edememesini sağlar. Bunun sonucunda kişinin nicki 60 saniye sonra guest olacaktır. Böylece kişi nickini kullanamadığı gibi yetkilerinden de mahrum kalacaktır. Bizzat identify ettiğine emin olunan kişinin; sunucusuna çok sayıda adam toplamak amacıyla, diğer insanları rahatsız ederek server reklamı yapma, server geneline şiddet, bot-clone lar ile saldırma gibi eylemlerde bu ceza uygulanır. Kişinin af dilemesi ve gerçekten uslu duracağına inanılması suretiyle freeze ler açılmalıdır.
Nick Forbid: Bu ceza, daha önce defalarca kez freeze edilmiş bir nickin hala devam etmesi sonucunda artık bir yararın kalmaması neticesinde uygulanır. Forbidlenen nickin kaydı yok sayılır ve açılması halinde nick düşer. Bu yüzden forbid komutu kesinlikle doğru kullanılmalıdır ve telafisi yoktur. Freeze gerektirecek hallerde Forbid kullanmak, sunucuya ve güven ortamına zarar verecektir.
Nick Authinfo: Bu komut ile kullanıcıların her türlü auth kodları görünmektedir. (Register, email değişimi, şifre değişimi, mailblock açma). Bu komut, register kodu hariç asla emin olunmadan kullanılmamalıdır. Aksi halde sistemin hiçbir anlamı kalmaz ve nick hırsızlarına yardım etmiş olunur.
Nick Getemail, Listemail: Kullanıcıların mail adresini gösterir ve hangi nicklerin o maile kayıtlı olduğunu belirtir. Bu iki komut, araştırma ve soruşturma safhalarında kullanılır. Bir kişinin email adresi asla başka kullanıcılara söylenemez.
Sunucuda Alışılagelmişlik
Bir Sunucu, yılların bir getirisi olarak artık uygulanması adet haline gelmiş bir takım uygulamalar içerir. (Globops komutu veya ircop alımlarına kimin baktığı, hangi tarihler arasında...) Bu gibi hususlar root'ların kontrolunde, server içinde uygulanır. Ayrıca unutulmamalıdır ki, teorinin pratiğe geçmesinde ve anlaşmazlıklar ile yanlış işlemleri denetleme ve tıkanmaları önlemede yetkili kişiler root'lardır
Son Olarak
bugün olduğu gibi yarın da temelde hep özgürlükten yana ve kullanıcı lehine çözüm üretmek adına yoluna devam edecektir. Keyfi, kuralsız, gerekçesiz uygulamalar ve kişisel bir takım uyuşmazlık veya sorunlar nedeniyle kimsenin hakkının yenemeyeceği bir gerçektir. İnsan topluluğunun varolduğu her alanda olaylara sosyolojik ve psikolojik açıdan bakılmalı, güç ve otoritenin tek başına egemen olduğu ortamlarda huzura ulaşılamayacağı bilinmelidir.

Hepinize Kolay Gelsin...