Çevrimdışı

Matrix felsefesini bir çoğunuz bilirsiniz. Hem doğallığın olumsuz sonuçlarını hemde doğal olmayanın çekiciliğini anlatmaya çalışır.. Bu felsefenin hikaye edilişinde insanlar uzun süren şavaşlardan sonra bilgisayarlara boyun eğmişir. Bilgisayarlar sisteme hakim olmuştur ve insanları kendi çıkarkarları için kontrol etmektedirler.

Bilgisayar robotlar insanların zihinlerini tüplerde bağlı tutmaktadırlar. Sistemin içinde insanlar bilgisayarlara enerji üretebilmek amaçlı kendilerinin farkına varmadıkları bir esaretin içindedirler. Bilgisayarlar daha çok enerji üretebilmeleri için insanların mutlu olabilmelerini temin ettikleri yanılgıladan ibaret olan illizyon ortamı düzenlemişlerdir. Bu ortamın adı matrixtir.

Matrix in içindeki milyonlarca insan bilemedikleri anlayamadıkları ve farkına varamadıkları bilgisayarlara enerji üreten birer pil olarak yaşamaktadırlar. Kendi gerçek durumlarından habersiz, mutluluk içinde yaşarken çok az insan bu köleliğin farkındadır. Sadece kendilerini belli bir bilinç seviyesine çıkarabilenler dijital yanılsamaların farkındadır ve sistemin dışına çıkmayı başarmaktadırlar.

Uyanmış olan bu insanlar diğer tutsak insanlardan farklı olarak insanlığın içinde bulunduğu doğal durumunun farkındadırlar. Matrix'in etkisini yıkmak için bir direniş kuvveti oluştururlar. Bunun bir sonucu olarak kendilerinin farkına varan ve yok etmek isteyen bilgisayarlardan kaçarak yaşamak zorundadırlar.

Matrix birçok değişik felsefî içerime sahip olsa da, Neo karakterinin özgürleştirilmesi ile Cypher karakterinin yaptığı geriye yönelik şeçimle kendiliğindenlik ve doğallık konusunu ilgilendirmektedir. Felsefede neo ve chipher, Hz İsa ve kendisini ele veren havarisiyle sembolize edilmiştir.

Neo karakteri bir üst realiteye doğru hareketin ve bunu başarmanın zorluk ve acısını anlatır. Doğumundan beri Matrix' te rahat içinde yaşamış olan Neo, içinde buldunduğu ortamın yanılsama olduğundan habersiz olarak var olmuştur. Fakat daha sonra arayışları ve bilinç seviyesinin getirdiği noktada diğer farkındalıklı insanlarla sempatize olarak onların yardımıyla matrixin dışına çıkmayı başarmıştır.

Neo, zihnini bağlı bulunduğu tüpten kurtarmayı başardıktan sonra platonun hikayesindeki mağarasından kurtulan mahkumun durumuna benzemektedir. O uykudan uyanıklığa, cehaletten aydınlanmaya geçmiştir. Ama bütün bunlar acı vermekte ve illizyondan gerçekliğe geçişin getirdiği zorlukları taşımakta ve gerçeği kabullenmekte zorlanmaktadır. Cehaletten kurtulup aydınlanması acı vericidir. Hem fiziksel hem zihinsel hem duygusal acılar algılamaktadır. Gözleri acır. Çünkü bu anlamda hiç kullanmamıştır. Gerçek acıtıcıdır. Tutsaklığı yüzünden kasları gelişmemiştir. Olması gereken hıza ulaşması için kaybettiği zamanı kazanmak zorundadır. Zihinsel ve duygusal acı algılamaları dahada yüksektir. Diğer aydınlanmışların lideri Morpheus, orta yaşlarda kurtulan ama belli bir süre esaret sonucu yönlenmiş bilinci düzeltmenin zorluğundan bahsederek Neo ya çektiği zorluğun ve acıların nedenini anlatır. Neo uzun bir süre gerçeği kabul edemez. Ama sonunda yanılsama ortamının mantığını kabul etmek zorunda kalır. Hatta morpheus ona "hakikatin çölüne hoş geldin" dediğinde gerçekliğin hayalden çok daha korkunç olduğunun farkına varır.

Neoyla daha genç yaşta kurtulmuş olan cypher arasındaki fark felsefenin asıl vurgulamak istediği ana fikirdir. Cypher genç yaşta kurtulduğundan yaşamının büyük bölümünü gerçeklik realitesinde yaşamıştır ve illizyon ortamını çok az deneyimlemiştir. Cypher, Neo nun tam tersine aydınlanmış olduğu halde cehaleti özlemektedir ve nihayet seçimini illizyon ortamına geri dönmekten yana kullanır. Madde cazibesine karşı koyamayarak, eski realiteyi tekrar deneyimlemek için bütün belleğini sildirerek
Neo yu ve diğer aydınlanmışları ispiyon ederek illizyon ortamına bilerek geri döner.

İllizyon ortamına geri dönüşünüde robot Ajan Smithle gittiği bir sanal akşam yemeğinde, Cypher seçiminin mantığını açıklar: "Bu bifteğin var olmadığını biliyorum. Onu ağzıma koyduğumda Matrix'in beynime onun sulu ve lezzetli olduğunu söylediğini biliyorum. Dokuz yıl sonra neyin farkına vardım biliyor musun? Cehalet mutluluktur." der.

Her ne kadar Cypher'ı seçiminden dolayı eleştirsekte onun duygularını anlayabildiğimiz de karşı karşıya kalmış olduğu kendi kıyametinde gerçeği kabul etmenin zorluğu ağırdır. Cypherin davranışı aydınlanmış ama belli bir enerji seviyesine sabitlenememiş insanın, hak etmeden geldiği bir bilinç seviyesinde uzun süre kalmasının mümkün olmadığı, acı ve zorluk algılaması nedeniyle geri dönüşün kaçınılmazlığı mantığını anlatır..

Dürüstlük ve gerçeği tecrübe etmek için illizyon ortamından ve maddenin şehvani cazibesinden vazgeçerken, seçimin kendiğinden olması ve belli bir birikimin sonucu gerçekleşmesi çok önemlidir. Yoksa yükselişin her anında şeçimini eski realiteye dönmek için kullanmak ve lacivert hapı alarak, bütün bilincini silererek hiçbir şey olmamış gibi yatağında uyanmak mümkündür. Sevgilerimle.

mustafa kartal

 

Çevrimdışı

bu kız bununla kafayı yicek söylemedi demeyin, illa ki felsefik birşey bulucak.

 

Çevrimdışı

Felsefe yaşamın heryerinde
Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.