Yeni Çağ Felsefesi: Bilim Felsefesinde Bilim İnsanının Özelliklerinin Önemi Nedir?

Bilim insanın merak etme ve öğrenme isteğinden doğmuş, en değerli bilgi dalıdır. Doğayı anlama ve onu belirli ölçülerde kontrol altına alma uğraşında en önemli güçtür. İnsan bilim sayesinde, doğayı ve toplumsal gerçekliği anlayabilir. Yine bilimin verileri sayesinde teknoloji üretebilir. Yine bilim sayesinde insanlar bilimsel bir bilinç kazanırlar.

Bilimsel devrimler sayesinde, üretim biçimlerinde, kitle iletişim araçlarının kullanımında ve devlet yönetiminde olumlu değişiklikler olmuştur. Bilime değer veren ve onu toplumsal yaşamın en güvenilir yol göstericisi olarak gören görüşün karşısında olanlar da vardır. Bilime karşı olumsuz tavır alanlar iki grupta toplanabilir: Birinci grupta bilimin aydınlığından korkanlar yer alırken ikinci grupta teknolojinin yarattığı olumsuzlukları ve bilimin kötüye kullanılmasını bilime mal edenler yer alır. Bazı ünlü düşünürler dahi bilime karşı olumsuz tavır içinde olmuş ve olumsuz sözler söylemişlerdir. Örneğin Fransız fizik bilgini Blaise Pascal (Blez Paskal, 1623-1662) şöyle der: “İnsan bilimleri bilmekle, bilmemekten daha çok insanlığını yitirir”. Albert Einstein ise “Bilim köleler yaratmaktan başka bir işe yaramadı; savaş zamanında bizi zehirlemeye paramparça etmeye yarıyor; barış zamanında da yaşamımızı çekilmez, kararsız duruma sokuyor. Bilimler, insanları kafa işlerine adayıp büyük ölçüde kölelikten kurtaracak yerde, onları makinenin kölesi yapıyor.”der. Bu tür olumsuz eleştirilere en güzel cevaplardan birini Albert Bayet vermiştir.

“Bilim Ahlakı” adlı eserinde şöyle der: “Bilgin, bilgin olarak değil herhangi bir insan kadar suçlu olabilir ve ne yazık ki çok zamanda(suçlu) olmuştur. Suç işlerinde kullanıldığı zaman, bilim bir suç ortağı değil, olsa olsa o işin kurbanıdır.” Bilim ve teknolojideki gelişmeler insanlığın yararına kullanıldığı gibi zararına da kullanılabilir. Örneğin, fizik ve kimya alanındaki gelişmeler atomun bulunmasını sağlamıştır. Atom, atom santralleri kurularak insanlığın yararına enerji üretiminde kullanılabileceği gibi atom bombası yapılarak insanları öldürmek içinde kullanılabilir. Aynı biçimde barut, kayaları parçalamak, tüneller açmak ve geçitler yapmak için kullanılacağı gibi, kentleri yıkmak insanları öldürmekte de kullanılabilir. Anlaşılacağı üzere sorun, bilimin ortaya koyduğu buluşların insanlığın yararına kullanılmamasıdır. Bilimin sonuçlarının insanlığın yararına kullanılmasıyla sorun ortadan kalkacak, bilim artık suçlu ilan edilmeyecektir.

KAYNAK: FELSEFE TARİHİ KİTABI