Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.


Platon'un Felsefesinde Epistemoloji Nedir? Ne Değildir? Genel Özellikleri Nedir?

Platon'un metafiziğinden ayrılmaz olan epistemolojisine geçtiğimizde, bu kez daha bir güvenli olarak onun epistemolojinin kurucusu olduğunu kesinlikle ileri sürebiliriz. Platon, gerçekten de metafiziksel epistemolojisinde sadece varlık anlayışına uygun düşen bir bilgi öğretisi inşa etmekle, “Epistemenin, yani bilginin gerçekte ne olduğu” sorusuna oldukça ayrıntılı ve sağlam bir yanıt vermekle kalmamıştır. Çok daha önemlisi, epistemolojinin, biri dışında, tüm konu ve problemlerini ele almış, hepsine fazlasıyla anlaşılır olan çözüm ya da açıklamalar getirmiştir. Buna göre o, bilginin doğası veya neliği, türleri, doğruluğu, kaynağı ve sınırları meselelerini, felsefe tarihinde ilk kez olarak olabildiğine ayrıntılı bir biçimde ele alıp tartışmıştır. Onun ele almadığı yegane mesele ise özellikle modern epistemolojinin önemli konularından birini oluşturan "bilginin imkanı" veya bilginin olup olmadığı konusudur. Bunun da hiç kuşku yok ki en önemli nedeni, onun, özellikle Pythagorasçı bakış açısından ve dolayısıyla matematikten etkilenmiş bir filozof olarak kesin ve mutlak bilginin mümkün olduğuna tam anlamıyla ikna olmuş olmasıdır. Başta ***tus Emprikus olmak üzere, septik filozofların kendisine dönük nitelemelerini kabul edecek şekilde, bu anlamda dogmatik bir düşünür gibi davranan Platon'un gerçekten de bilginin var ya da en azından mümkün olduğunu peşinen varsaydığını kesinlikle söyleyebiliriz. O, bilginin, üstelik kesin ve zorunlu bilginin varlığını kabul ettikten sonra, onun nasıl mümkün olduğunu araştırıp bilginin koşullarını ortaya koymaya çalışmıştır. Başka bir deyişle, Platon, gerçek anlamda bilginin bir yandan belirli nesne türlerini, diğer yandan da özel birtakım zihin hallerini gerektirdiğini görmüş ve epistemolojisine bu temel üzerinde şekil vermiştir. Onun belli türden bilginin, yani neyin gerçekten var olduğuna dair metafiziksel bilginin, ezeli-ebedi hakikatlere ilişkin bilginin kendine özgü birtakım nesne ya da varlıkları gerekli kıldığını söylerken, anlatmak istediği şey budur.

KAYNAK: FELSEFE TARİHİ KİTABI