Metafiziğin (Fizikötesi) Aristoteles'te Töz Olarak Anlamı Nedir? Ne Değildir?

Aristoteles Metaphysika adlı eserinde tözleri incelerken, en üstün tözü hareketsiz hareket ettirici (οὐ κινούμενον κινεῖ: ou kinoumenon kinei) olarak niteler. İşte Aristoteles’in Tanrı tanımı budur. Bu töz mutlak olarak vardır ve ezeli-ebedidir; yani yaratılmamıştır ve bozulmaz (yok olmaz); dolayısıyla hep vardır ve hep var olacaktır. Daha da açarsak, bu tözün varlığı hiçbir şeye bağlı değildir, kendiliğinden (Kath’auton) vardır. Bu tözün dışındaki şeylerin varoluşu arızidir (Kata Symbebekos).

Demek ki Aristoteles için Tanrı’nın değişmez niteliği hareketsizlik ve âlemin hareketine neden olmaktır; doğanın değişmez niteliği ise harekettir. Tanrı, tanımı gereği hiç kımıldamıyorsa ve başka bir şey tarafından hiç değiştirilmiyorsa, o zaman onun düşüncesi kendine dönük bir düşüncedir. Başka deyişle onun düşüncesi düşünme üzerine düşünmedir (νόησις νοήσεως: noesis noeseos). Tanrı, salt akıldır ya da salt etkinliktir (Energeia; Entellekheia). Tanrı doğayı kendine özgü, saf ve katıksız bir etkinlikle meydana getirmiştir.
[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]KAYNAK: FELSEFE TARİHİ KİTABI