Yeniçağ Filozoflarında Metafiziğin (Fizikötesi) Özellikleri Nedir? Ne Değildir?

16. yüzyıldan sonra metafizik deyimi, varlık bilimi anlamında kullanıldı. Ne var ki bu varlık duyularla kavranılanın dışındaki varlık ve görünüşlerin ardındaki kendilik olarak ele alınıyordu. Hegel’e gelinceye kadar bu çağın metafiziği de Orta Çağ’ın metafiziği gibi, bilimsel temelden yoksun, kurgul görüşler ve varlığın duyularla algılanamayan kendiliği üstüne varsayılan yapıntılar olarak sürüp gitmiştir. Hegel metafizik terimine diyalektik karşıtı anlamını vermiştir.

Hegel metafizik sistemin son büyük düşünürüdür. Evrensel oluşmanın düşünceden doğduğunu ve gelişmesi sonunda kendi bilincine erişeceğini savunmuştur Hegel. Ayrıca metafizik deyimine ilk kez diyalektik karşıtı (Anti-Diyalektik) anlamını veren de Hegel olmuştur.

Metafizik deyimi bu çağda ruhçuluk temelinde birleşen şu anlamları da kapsamıştır: Duyularla kavranılanların dışındaki varlıkların bilgisi (Bossuet), kendiliğinde şey’in bilgisi (Kant), doğanın ardında gizlenen ve ona imkan veren varlık bilgisi (Schopenhauer), mutlak bilgisi (Liard), ussal bilgi (Franck), madde olmayanın bilgisi (Voltaire), son erek bilgisi (Bacon), bütünü bilme isteği (Eucken), doğasal ve biçimsel olmayanın bilgisi (Descartes), inakçı bilgi (Wolf), varlık yasalarını bulmak için düşünen benliğin bilgisi (Lebniz)

KAYNAK: FELSEFE TARİHİ KİTABI