İlkçağ Filozoflarında Metafiziğin (Fizikötesi) Özellikleri Nedir? Ne Değildir?

Antik Çağ’da metafiziğin temeli Antik Çağ’ın ünlü değişirlik ve değişmezlik tartışmasındadır. İlk düşünürler varlığın temelini aramışlar ve bunu hep canlı bir değişme süreci içinde bulmuşlardır. İlkin Ksenofanes değişmezlik sorununu teolojik alanda öne sürmüş ve değişmez nitelikte tek bir Tanrı tasarlamıştır. Burada görüldüğü gibi değişmezlik sorunu Tanrı düşüncesiyle kökten bağımlıdır. Metafiziğin kaderi de yüzyıllar boyunca bu bağımlılıkla çizilecektir. Ksenofanes’i izleyen Parmenides, değişmezlik savını geliştirerek onu varlığın temeli yapmış ve değişirliği duyularımızın bir kuruntusu saymıştır. Parmenides’e gelinceye kadar bütün düşünürler doğasal deneyimler üstünde düşünmüşlerdir. İlkin Parmenides deneyi bir yana bırakarak gerçeğe salt düşünceyle varmak istemiştir. Burada da ayrıca görüldüğü gibi, değişmezlik düşüncesi bu kez deney dışılık ile kökten bağımlı hâle gelmiştir ve metafiziğin kaderi de bundan sonra bu bağımlılıkla çizilmeye başlanmıştır. Böylelikle daha Antik Çağ’ın ilk düşüncelerinde metafiziğin iki önemli niteliği belirmiştir: değişmezlik ve deney dışılık. Metafiziğin bu iki önemli niteliği günümüze gelinceye kadar değişmemiştir. Parmenides’i izleyen öteki Elealılar bu savı daha da pekiştirmişlerdir.
[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]KAYNAK: FELSEFE TARİHİ KİTABI